WYSTAWA „AUSCHWITZ. NIE TAK DAWNO. NIE TAK DALEKO.”
W BIBLIOTECE REAGANA
W KALIFORNII
– W 1983 r. prezydent Ronald Reagan, przemawiając do Ocalałych z Holokaustu, przyrzekł, iż 'nigdy nie zamkniemy oczu
i nigdy nie odmówimy uznania prawdy, nieważne jak bolesnej. Ta wystawa jest świadectwem jego obietnicy – powiedział John Heubusch, Dyrektor Wykonawczy Fundacji i Instytutu Prezydenta Ronalda Reagana. – Konfrontacja z najmroczniejszymi momentami w historii ludzkości jest często trudna, ale także głęboko poruszająca i pouczająca, dlatego mamy nadzieję, że wystawę te zobaczy jak najwięcej osób, traktując to także jako osobiste zobowiązanie – dodał.
Ekspozycja „Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko” przedstawia kolejne etapy rozwoju nazistowskiej ideologii i opisuje transformację Oświęcimia, polskiego miasta, w którym nazistowskie Niemcy
w czasie okupacji utworzyły największy obóz koncentracyjny i ośrodek zagłady, gdzie zamordowano ok. miliona Żydów oraz dziesiątki tysięcy osób innych narodowości.
Wśród ofiar Auschwitz znajdowali się także Polacy, Romowie i Sinti, sowieccy jeńcy wojenni, a także inne grupy prześladowane przez nazistowską ideologię, jak: osoby niepełnosprawne, aspołeczne, Świadkowie Jehowy czy homoseksualiści. Ponadto na wystawie zobaczyć można przedmioty ukazujące świat sprawców – esesmanów, którzy stworzyli i zarządzali tym największym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady.
Podkreślając znaczenie wystawy, dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr Cywiński powiedział: – Zbliżamy się do 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz. W naszym świecie po raz kolejny nasila się retoryka antysemityzmu i innych ideologii nienawiści. Dlatego też cały czas musimy przypominać o złu, które jest możliwe, gdy społeczeństwa przyzwalają na nienawiść.
Jego zdaniem ekspozycja obecnie nabiera szczególnego znaczenia i nie służy tylko pamięci o przeszłości. – Barbarzyńska inwazja Rosji na suwerenną Ukrainę pokazuje nam dziś najpełniej, jak bardzo świat potrzebuje trwałych i czytelnych ostrzeżeń płynących z pamięci historycznej. Auschwitz był bowiem zbyt dotkliwym doświadczeniem, by dziś wolny świat mógł tolerować jakiekolwiek objawy polityki nienawiści, agresji
i dehumanizacji. Pamięć musi być kluczem w budowanie pokojowego i sprawiedliwego świata. Wystawa ta pozwala nam kształtować tę pamięć – podkreślił.
Wystawa "Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko." powstała we współpracy Musealia oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Kuratorami tej wyjątkowej ekspozycji są międzynarodowej klasy eksperci: dr Robert Jan van Pelt, dr Michael Berenbaum i Paul Salmons, którzy ściśle współpracowali z historykami i kuratorami z Centrum Badań Muzeum Auschwitz z dr. Piotrem Setkiewiczem na czele.
– Ogrom tragedii Holokaustu trudno zrozumieć wyłącznie z podręcznika do historii. To właśnie było ważnym impulsem dla tego projektu. Chcemy, by odwiedzający wchodzili w przestrzeń, w której mają możliwość skonfrontować się z realiami reżimu w nazistowskich Niemczech oraz poznać Auschwitz nie tylko jako miejsce, gdzie dokonała się jedna z największych masowych zbrodni w historii, lecz również jako symbol oraz wyraz bezgranicznego ludzkiego okrucieństwa – powiedział Luis Ferreiro, dyrektor firmy Musealia.
– Mamy nadzieję, że konfrontacja z niezwykle poruszającymi przedmiotami prezentowanymi na wystawie pozwoli także na osobistą refleksję, i że odwiedzający będą wychodzić z wystawy
z nową perspektywą, która wpłynie na ich codzienne życie – dodał.
Publiczność na ponad tysiącu metrów kwadratowych może zobaczyć kilkaset przedmiotów pochodzących w większości ze Zbiorów Miejsca Pamięci Auschwitz. To m.in. osobiste rzeczy należące do ofiar jak walizki, okulary czy buty. Pokazane zostały także betonowe słupy stanowiące część ogrodzenia obozu Auschwitz; fragmenty oryginalnego baraku dla więźniów obozu Auschwitz III-Monowitz; biurko oraz inne przedmioty należące do pierwszego
i najdłużej sprawującego swoją funkcję komendanta obozu Auschwitz Rudolfa Hössa; maska gazowa wykorzystywana przez SS; litografia przedstawiająca twarz więźnia autorstwa Pabla Picassa.
Oprócz tego na wystawie znajdują się pojedyncze obiekty wypożyczone z ponad 20 instytucji, muzeów i kolekcji prywatnych na całym świecie, w tym z Yad Vashem, United States Holocaust Memorial Museum, Wiener Library oraz miejsc pamięci Buchenwald, Mauthausen, Sachsenhausen i Westerbork.
Przed głównym dziedzińcem Biblioteki stanął wagon towarowy Model 2 wykorzystywany podczas deportacji Żydów do gett i ośrodków zagłady na terenie okupowanej przez Niemcy Polski.
Za prezentację wystawy w Bibliotece Reagana odpowiedzialna jest firma World Heritage Exhibitions. – Jestem przekonany, że jest to jedna z najbardziej poruszających i istotnych wystaw dla naszego pokolenia, a jej obecność w Bibliotece Prezydenckiej Ronalda Reagana jest tego dowodem. Warto ją odwiedzić, a także do niej wracać po głęboką refleksję, bowiem nie jest to tylko wystawa – to świadectwo wielkiej tragedii, ale też siły ludzkiego przetrwania – powiedział prezes WHE John Norman.
Więcej informacji o wystawie i biletach znaleźć można na stronie: www.ReaganLibrary.com/Auschwitz.
Wcześniej wystawę "Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko." można było zobaczyć w Madrycie, Nowym Jorku i Kansas City w Stanach Zjednoczonycn oraz w szwedzkim Malmö.
W Bibliotece Prezydenckiej Ronalda Reagana w kalifornijskim Simi Valley otwarto kolejną prezentację wystawy „Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko” przygotowanej przez Muzeum oraz hiszpańską firmę Musealia. Ekspozycję będzie można oglądać tam do końca sierpnia. W przedsprzedaży kupiono już ponad 30 tysięcy biletów i wszystko wskazuje, iż będzie to najbardziej odwiedzana wystawa
w historii Biblioteki. Prowadzącym oficjalne otwarcie wystawy 23 marca 2023 r. był dziennikarz CNN Wolf Blitzer.
Paweł Sawicki