SESJA PLENARNA W GÖTEBORGU POD HASŁEM
„TOGETHER FOR IMPACT”
Międzynarodowy Sojusz na rzecz Upamiętnieniu Holokaustu IHRA zorganizował
w Göteborgu drugą i ostatnią sesję plenarną w ramach szwedzkiej prezydencji.
W zakończonym sukcesem czterodniowym wydarzeniu udział wzięli eksperci, politycy oraz przedstawiciele organizacji międzynarodowych i społeczeństwa obywatelskiego, którzy
w swoich wystąpieniach wymieniali doświadczenia oraz przedstawiali osiągnięcia z zakresu pamięci o Holokauście, edukacji i działalności badawczej, a wszystkiemu przyświecało motto szwedzkiej prezydencji – „Together for Impact” (Nasz wspólny wpływ).
IHRA
Szwedzka minister kultury Parisa Liljestrand w swoim przemówieniu adresowanym do uczestników wydarzenia podkreśliła, jak ważne są działania podejmowane przez IHRA we współpracy z innymi organizacjami oraz stwierdziła, iż: „Wspólny wysiłek to najlepszy sposób promowania praw człowieka oraz demokracji”.
Coraz mniej Ocalonych jest już wśród nas i ta smutna prawda oraz jej wpływ na pamięć Holokaustu wybrzmiewały podczas sesji prowadzonych w ramach wydarzenia. Ann Bernes, Główna Ambasadorka IHRA, podkreśliła w swoim przemówieniu inaugurującym wydarzenie, iż: „W czasach, gdy opuszcza nas coraz więcej Ocalonych, misja oraz wysiłki podejmowane przez Sojusz IHRA stają się jeszcze ważniejsze niż do tej pory. Wierzę, iż uda nam się wspólnie stawić czoła temu wyzwaniu”.
Honorowy Przewodniczący IHRA, Profesor Yehuda Bauer, zwrócił się do uczestników sesji z ostrzeżeniem w obliczu rosnącej fali zachowań nacjonalistycznych oraz przypomniał państwom członkowskim, iż: „Nie żyjemy w świecie post-Holokaustu, żyjemy w świecie, w którym Holokaust może się wydarzyć”.
Szwedzka prezydencja stanowiła kontynuację zobowiązań podjętych
w październiku 2021 roku na Międzynarodowym Forum Upamiętnienia Holokaustu i Zwalczania Antysemityzmu Remember-ReAct w Malmö (Remember – ReAct). Przewodniczący IHRA zwrócił uwagę na godne podziwu i inspirujące działania podjęte do tej pory, w ramach których 17 delegacji już wypełniło swoje zobowiązania, 30 wypełniło je częściowo, a raporty kolejnych delegacji, które pozostają
w przygotowaniu, przyczynią się do jeszcze szybszego rozwoju działań Sojuszu. państwa członkowskie zgodnie ustaliły, iż będą wykorzystywać platformę Sojuszu IHRA do wymiany doswiadczeń w zakresie wypełniania podjętych zobowiązań do 2024 roku, nieprzerwanie badając, w jaki sposób przyczyniają się one do tworzenia dobrych praktyk, możliwych do wykorzystania na szerszą skalę.
Jeden z przykładów działań już zidentyfikowanych w ramach tej aktywności stanowią rekomendacje wspierające ośrodki szkolenia nauczycieli w zwalczaniu zniekształcania obrazu Holokaustu oraz antysemityzmu (Recommendations), które zostały oficjalnie zatwierdzone przez państwa członkowskie w trakcie sesji plenarnej. Ich opracowanie stanowiło jedno ze zobowiązań Austrii w ramach Forum
w Malmö i zostało częściowo sfinansowane
z programu grantowego Sojuszu IHRA. Przyjęcie rekomendacji odebrano jako ważny krok naprzód w promowaniu i wspieraniu rozwoju edukacji o Holokauście oraz zwalczaniu antysemityzmu oraz propagowania zniekształconego obrazu Holokaustu.
W odniesieniu do tematu ochrony pamięci
o Holokauście dr Gilly Carr zaprezentował wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu Safeguarding Sites oraz zachęcił państwa członkowskie do przyjęcia „Karty dobrych praktyk Sojuszu IHRA” na koniec 2023 roku.
W obliczu sytuacji w Ukrainie przewodniczący Sojuszu IHRA przedstawił jego członkom działania podjęte we współpracy z ekspertami, począwszy od sztokholmskich sesji plenarnych. Poinformował między innymi o podjęciu dialogu z kluczowymi działaczami w Ukrainie oraz o działaniach mających na celu uwrażliwianie na sytuację Ukraińców pochodzenia romskiego uciekających przed wojną. Państwa członkowskie IHRA uzgodniły, iż będą kontynuować wysiłki w tym zakresie
i we współpracy z ekspertami podejmą kolejne kroki, a także ustalą, w jaki sposób mogą wspierać Ukrainę w wypełnianiu zobowiązań przyjętych przez ten kraj podczas Forum w Malmö w odniesieniu do edukacji
o Holokauście, upamiętnienia oraz badań naukowych. Sojusz IHRA udzieli swojego wsparcia dla rozwoju kampanii #ProtectTheFacts i uwzględnienia w niej interesariuszy i społeczeństwa obywatelskiego Ukrainy, tym samym udzielając temu krajowi wsparcia w ochronie pamięci Holokaustu oraz przeciwdziałaniu zniekształcania obrazu Holokaustu.
W ramach sesji odniesiono się także do rozwoju działań globalnej grupy roboczej ds. zwalczania zniekształcania obrazu Holokaustu Global Task Force Against Holocaust Distortion, a Przewodniczący Sojuszu IHRA ogłosił, iż Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE dołączy do Sojuszu, do ONZ, UNESCO oraz Komisji Europejskiej w roli partnera kampanii #ProtectTheFacts. Ta nowa współpraca, w połączeniu z ciągłymi wysiłkami na rzecz wspólnego zobowiązania IHRA oraz UNESCO w ramach Forum w Malmö w zakresie rozwoju programów szkoleniowych mających za celu zwalczanie zniekształcania obrazu Holokaustu, jeszcze bardziej wzmocni działania grupy w tym zakresie na globalną skalę.
Przedstawiciele szwedzkiej prezydencji zaprezentowali kluczowe wnioski wypływające ze zorganizowanej w jej ramach Międzynarodowej Konferencji nt. Ludobójstwa Romów, która zgromadziła czołowych ekspertów w tej tematyce, w tym wielu przedstawicieli Sojuszu IHRA oraz kluczowych członków romskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Konferencja ta stworzyła przestrzeń dla dzielenia się wiedzą w tym temacie oraz podsumowała dotychczasowe badania, jednocześnie analizując istniejące przeszkody, potrzeby i braki. W ramach konferencji przedstawiono również kilka dróg rozwoju działań w tym temacie, między innymi wypełnienie będących w przygotowaniu Rekomendacji odnośnie edukacji i uczenia się o ludobójstwie Romów (Recommendations), utrzymując ścisłą współpracę oraz dialog z przedstawicielami społeczności romskiej. Przewodniczący IHRA skorzystał z zaistniałej możliwości i zachęcił państwa członkowskie do wykonania tłumaczenia roboczej definicji antycyganizmu/dyskryminacji antyromskiej.
Sojusz IHRA we wzruszających słowach pożegnał dr Wicherta ten Have, który pełnił funkcję doradcy Sojuszu od 2017 roku. Jego wkład w rozwój IHRA był nieoceniony. Podziękowano mu za uprzejmość, gotowość do pomocy oraz zaangażowanie w działalność Sojuszu IHRA. Następnie powołano dr Roberta Williamsa na stanowisko nowego doradcy Sojuszu IHRA. W ramach swoich obowiązków dr Williams będzie doradzał przewodniczącemu IHRA, jego sekretarzowi generalnemu oraz eksperckim grupom roboczym w ramach ich działalności w odniesieniu do kluczowych zadań Sojuszu. Będzie także wspierał Sojusz IHRA w rozwijaniu wysiłków na rzecz przeciwstawiania się zniekształcaniu obrazu Holokaustu oraz ochrony pamięci o Holokauście i ludobójstwie Romów.
W ramach wydarzeń specjalnych towarzyszących sesjom plenarnym odbyło się prywatne zwiedzanie przez delegatów IHRA wystawy „Legacy of Silence” (Dziedzictwo Milczenia). Została ona zorganizowana w Miejskiej Bibliotece w Göteborgu i opowiada o ludobójstwie Romów przeprowadzonym przez nazistowskie Niemcy oraz ich sojuszników. Zorganizowane zostały także przyjęcia: w „Börsen”, tj. sali bankietowej ratusza w Göteborgu, oraz w Instytucie Segerstedt na Uniwersytecie w Göteborgu.