W swoim wystąpieniu dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński zwrócił się do obecnych ocalałych z Auschwitz: – Dziękując wam, drodzy, za tak liczną obecność, pragnę
w imieniu całego Muzeum, wszystkich pracowników, oddać hołd wszystkim, którzy tutaj zginęli, którzy tutaj byli męczeni, ale też mieć na myśli tych wszystkich, którzy po wojnie starali się różnymi metodami ratować pokój. Nawet w najtrudniejszych komunistycznych czasach. Obyśmy potrafili pokój docenić.
– Stoimy tutaj razem z osobami, które prawie całe swoje życie przeżyły pod pręgierzem zawołania „nigdy więcej”. I widzimy, co się dzieje za naszą wschodnią granicą, w Ukrainie. Jeszcze pół roku temu chyba wszyscy myśleliśmy, że wojna na taką skalę w Europie jest nie do pomyślenia. Dziesiątki tysięcy albo
i więcej ofiar cywilnych. Niechże ta rocznica uświadomi nam głębokie powiązania lekcji
z tragicznej przeszłości, która jednak stanowiła po wojnie podwaliny powojenności, tych czasów, w których bezpiecznie udało nam się żyć bez wojny – podkreślił Piotr Cywiński.
Przed blokiem 11 zabrzmiał hymn narodowy,
a pod Ścianą Śmierci na dziedzińcu bloku 11 uczestnicy obchodów złożyli wieńce i znicze, upamiętniając wszystkie ofiary niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego
i zagłady Auschwitz.
Wieńce złożono również pod tablicą poświęconą pierwszemu transportowi na budynku dawnego Polskiego Monopolu Tytoniowego, nieopodal terenu dzisiejszego Muzeum Auschwitz. To tam 14 czerwca 1940 r. esesmani umieścili więźniów na okres kwarantanny, a dziś mieści się tam Małopolska Uczelnia Państwowa im. rtm. Witolda Pileckiego.
Na zakończenie oficjalnych obchodów w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach, gdzie prezentowana jest wystawa prac autorstwa byłego więźnia pierwszego transportu nr 423 Mariana Kołodzieja „Klisze pamięci. Labirynty”, odprawiono uroczystą mszę świętą, której przewodniczył biskup Roman Pindel, ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej.
– Gromadzimy się w tym kościele bardzo niezwykłym, nieodległym od obozu Auschwitz, aby 14 czerwca wspominać pierwszy transport więźniów z Tarnowa. W tym dniu obchodzi się także Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. W tym miejscu od kilku lat przywołujemy konkretne elementy tego wydarzenia, które zapoczątkowało funkcjonowanie obozu Auschwitz-Birkenau w 1940 r. Dobrze, że my, w cieniu Auschwitz-Birkenau, ale także w wielu miejscach w Polsce pamiętamy. Pamiętamy zgodnie z tekstem, który znajdziemy przy wejściu do słynnego cmentarza zasłużonych w Zakopanem: ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć, tracą życie – mówił biskup Pindel.
Wśród wydarzeń towarzyszącym obchodom rocznicowym były otwarcie wystawy „Stolen Memory” przygotowanej przez Arolsen Archives, którą oglądać można przed wejściem do Miejsca Pamięci do 30 czerwca, a także konferencja poświęcona losom polskich leśników zaangażowanych w czasie II wojny światowej w działania ruchu oporu i historii pierwszych transportów Polaków do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz. W jej programie była także dyskusja z udziałem członków rodzin ocalałych z obozu.
Organizatorzy obchodów rocznicowych:
• Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau
• Centrum św. Maksymiliana w Harmężach
• Centrum Żydowskie w Oświęcimiu
• Diecezja Bielsko-Żywiecka
• Fundacja Movart
• Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau
• Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau
• Fundacja Pomnik Hospicjum Miastu Oświęcim
• Gmina Oświęcim
• Krakowska Fundacja Centrum Informacji, Spotkań, Dialogu, Wychowania i Modlitwy w Oświęcimiu
• Małopolska Uczelnia Państwowa im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu
• Miasto Oświęcim
• Miasto Tarnów
• Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu
• Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej
• Muzeum Zamek w Oświęcimiu
• Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie
• Prowincja św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych Franciszkanów
• Starostwo Powiatowe w Oświęcimiu
• Stowarzyszenie Auschwitz Memento
• Stowarzyszenie Romów w Polsce
• Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem
• Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych