WYSTAWA „AUSCHWITZ. NIE TAK DAWNO. NIE TAK DALEKO.”
W SZWEDZKIM MALMÖ
W wydarzeniu wzięli udział m.in. minister kultury Szwecji Jeanette Gustafsdotter, przewodnicząca International Holocaust Remembrance Alliance Ann Bernes, przedstawiciele miasta Malmö i regionu Skania, a także reprezentanci instytucji zaangażowanych w stworzenie wystawy.
– Jestem szczególnie wdzięczna Muzeum Auschwitz i firmie Musealia. Razem z lokalnym partnerami w Szwecji udało się wam stworzyć monumentalną wystawę. Przejście przez ekspozycję głęboko porusza. Widząc te wszystkie przedmioty i słuchając o historiach, które nam przekazują, sprawiają, że jest to wystawa, której nie da się zapomnieć. Jestem pewna, że będzie to ważne doświadczenie dla każdego odwiedzającego, szczególnie dla tysięcy uczniów – powiedziała minister Jeanette Gustafsdotter.
– Dla mnie wzorem był mój ojciec. W 1943 r., kiedy niemiecki rząd zdecydował o deportacji duńskich Żydów, rozpoczęła się operacja ratunkowa. Przepływając Sund w łodziach rybackich mój ojciec i wielu innych ludzi przewozili Żydów do bezpiecznej Szwecji. On nie obserwował wydarzeń biernie, tylko zareagował i podjął działanie – dodała minister
Dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński podkreślił, że wystawa pokazuje historię obozu koncentracyjnego i ośrodka zagłady Auschwitz w bardzo szerokim kontekście: – To może pomóc, w szczególności młodemu pokoleniu, nie tylko w zrozumieniu mechanizmów, które doprowadziły do tragicznych wydarzeń w Auschwitz ponad 80 lat temu. W dzisiejszej szczególnej sytuacji przesłanie tej wystawy staje się jeszcze ważniejsze, gdyż pozwala ona zrozumieć także liczne odniesienia i porównania historii Auschwitz do współczesnych tragedii i dramatów. Jeżeli dla nas, Europejczyków, II wojna światowa jest punktem odniesienia, do tego, co w tej chwili obserwujemy w mediach, możemy zrozumieć, dlaczego Holokaust stał się po wojnie punktem odniesienia dla tak wielu żydowskich rodzin, które doświadczały aktów antysemityzmu.
– W dzisiejszym świecie, w którym widzimy powrót okrutnych scen wojennych w Europie, w której Rosja napadła niewinną Ukrainę, ale w którym obserwujemy także niepokojące objawy rasizmu, antysemityzmu, wpływy ideologii nienawiści, Auschwitz musi pozostać czytelnym znakiem ostrzeżenia. Znak ten musi prowadzić nas wszystkich do odrzucenia pokusy obojętności, do wzmożenia w nas wszystkich moralnego niepokoju, a także do działań na rzecz świata bardziej sprawiedliwego, pokojowego, ludzkiego – podkreślił.
– Przed pandemią liczba odwiedzających Miejsce Pamięci Auschwitz ze Skandynawii sięgała nawet prawie 100 tys. osób rocznie. Jednak o wiele więcej osób, z wielu powodów, nigdy nie będzie w stanie odwiedzić Miejsca Pamięci. Wystawa w Malmö to wyjątkowa okazja do spotkania z tą historią, a będzie to jedyna prezentacja ekspozycji w Skandynawii – powiedział dyrektor generalny Musealia i dyrektor wystawy Luis Ferreiro.
– Jesteśmy tu, by opowiedzieć szczególną historię – bardzo trudną, ale konieczną – o tym, jak mogło powstać takie miejsce. Tylko nadanie sensu naszej przeszłości jest sposobem na na dogłębne zrozumienie naszej teraźniejszości – dodał.
Wystawa "Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko." powstała we współpracy Musealia oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Kuratorami tej wyjątkowej ekspozycji są międzynarodowej klasy eksperci: dr Robert Jan van Pelt, dr Michael Berenbaum i Paul Salmons, którzy ściśle współpracowali z historykami i kuratorami z Centrum Badań Muzeum Auschwitz z dr. Piotrem Setkiewiczem na czele.
Ekspozycja przedstawia kolejne etapy rozwoju nazistowskiej ideologii i opisuje transformację Oświęcimia, zwykłego polskiego miasta, w którym nazistowskie Niemcy w czasie okupacji utworzyły największy obóz koncentracyjny i ośrodek zagłady, gdzie zamordowano ok. miliona Żydów oraz dziesiątki tysięcy osób innych narodowości.
Wśród ofiar Auschwitz znajdowali się także Polacy, Romowie i Sinti, sowieccy jeńcy wojenni, a także inne grupy prześladowane przez nazistowską ideologię, jak: osoby niepełnosprawne, aspołeczne, Świadkowie Jehowy czy homoseksualiści. Ponadto na wystawie zobaczyć można przedmioty ukazujące świat sprawców – esesmanów, którzy stworzyli i zarządzali tym największym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady.
Publiczność w Malmö na ok. 1,5 tysiącu metrów kwadratowych może zobaczyć kilkaset przedmiotów pochodzących w większości ze Zbiorów Miejsca Pamięci Auschwitz. To m.in.
W sali Malmömässan w szwedzkim Malmö 24 maja odbyła się oficjalna inauguracja wystawy „Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko.” przygotowanej przez Muzeum Auschwitz i hiszpańską firmę Musealia. Malmö jest jedynym miastem goszczącym wystawę w Skandynawii. Wcześniej ekspozycja była prezentowana w stolicy Hiszpanii oraz w Nowym Jorku i Kansas City w Stanach Zjednoczonych. Łącznie odwiedziło ją już ponad milion osób. W przedsprzedaży w Szwecji kupiono już ponad 35 tysięcy biletów.
Paweł Sawicki