DWIE WYSTAWY ONLINE
YAD VASHEM Z OKAZJI CEREMONII OTWARCIA IGRZYSK OLIMPIJSKICH DLA UPAMIĘTNIENIA SPORTOWCÓW NIE TYLKO POCHODZENIA ŻYDOWSKIEGO
Wykorzystanie sportu do nauczania o Holokauście
Gimnastyczka Estella Agsteribbe to jedna
z pięciu zawodniczek pochodzenia żydowskiego, które wzięły udział w Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 roku. Agsteribbe przecierała innym kobietom szlak nie tylko jako Żydówka, lecz także jedna z pierwszych kobiet w historii, która uzyskała pozwolenie na wzięcie udziału w międzynarodowym wydarzeniu sportowym. We wrześniu 1943 roku Estella została zamordowana wraz z dwójką swoich dzieci wkrótce po przyjeździe do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, a jedynym powodem tego okrucieństwa było ich żydowskie pochodzenie.
W duchu nadchodzących Igrzysk Olimpijskich, które rozpoczęły się w Tokio, Yad Vashem, Światowe Centrum Upamiętniania Holokaustu, przedstawił dwie wystawy online ku pamięci sportowców nie tylko pochodzenia żydowskiego z czasów drugiej wojny światowej.
Pierwsza wystawa, zatytułowana „Jews and Sports before the Holocaust: A Visual Retrospective” (Żydzi i sport przed Holokaustem: Retrospekcja wizualna) opiera się na obrazach oraz artefaktach przedstawiających różne wydarzenia oraz zawody sportowe
z udziałem Żydów. W jej ramach zebrane zostały historie żydowskich sportowców oraz ich zdjęcia sprzed Holokaustu. Możemy tu zobaczyć między innymi bokserskiego mistrza Victora Pereza, drużynę piłki nożnej Hapoel
z Polski oraz drużynę hokeja Hakoach z Wiednia podczas Międzynarodowych Zawodów Sportowych Bar-Kochba w 1937 roku.
– Od pokoleń żydowskie zawodniczki
i zawodnicy sportowi współzawodniczyli
w ramach mistrzostw na różnych szczeblach,
a niektóre i niektórzy z nich brali także udział
w Igrzyskach Olimpijskich, a nawet zdobywali medale – powiedziała Dana Porath, Dyrektorka Działu Cyfrowego Wydziału Komunikacji Instytutu Yad Vashem. – Żydowscy zawodnicy, którzy wybierają się do Tokio, by wziąć udział
w Igrzyskach Olimpijskich przeniesionych z lata 2020 na bieżący rok z powodu pandemii Covid-19, to przedstawiciele najmłodszego pokolenia kultywującego tę sięgającą daleko
w przeszłość tradycję.
Kolejna wyjątkowa historia przedstawiona
w ramach tej niezwykłej wystawy to historia kuzynów Gustawa i Alfreda Flatow, którzy dwukrotnie reprezentowali Niemcy podczas Igrzysk Olimpijskich. – Mimo że kuzyni byli światowej klasy sportowcami, z powodu swojego żydowskiego pochodzenia podzielili wszystkim nam znany los i zostali zamordowani podczas Holokaustu – rozmyślała Dana Porath.
Sport często stanowił most pomiędzy światem żydowskim i nie-żydowskim, a między tymi dwoma społecznościami zawiązywały się przyjaźnie i braterstwo. Podczas Holokaustu zawarte w ten sposób więzi czasem okazywały się zbawienne, gdy nie-żydowscy bracia
w sporcie ryzykowali własnym życiem, by ratować swoich żydowskich kompanów przed prześladowaniami ze strony nazistów. Druga wystawa online nosi tytuł „The Game of their Lives" (Gra ich życia) i opowiada o odwadze nie-żydowskich sportowców, którym Instytut Yad Vashem przyznał tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Te inspirujące świadectwa kilkunastu walecznych kobiet
i mężczyzn zostały opisane w ramach wystawy,
a na szczególną uwagę zasługują historie ocalenia światowej klasy mistrza kolarstwa, Włocha Gino Bartaliego, pływaczki olimpijskiej Margit Eugénie Mallász oraz czechosłowackiego piłkarza Martina Uhera. Historie te to prawdziwe ucieleśnienie ducha Igrzysk poprzez „odpowiedzialność społeczną oraz szacunek dla uniwersalnych i fundamentalnych wartości etycznych”.
– Obydwie wyjątkowe wystawy wpisują się w stale podejmowane przez Instytut Yad Vashem wysiłki mające na celu przedstawianie wartościowych i aktualnych treści – podsumowała Porath. – Gdy oczy ludzi na całym świecie zwrócone są ku sportowcom walczącym w Tokio o medale, my pokazujemy postaci sportowców nie tylko pochodzenia żydowskiego żyjących w epoce Holokaustu i dzielimy się inspirującymi historiami ich życia.
Yad Vashem
DLA UPAMIĘTNIENIA SPORTOWCÓW NIE TYLKO POCHODZENIA ŻYDOWSKIEGO