WYSTAWA AUSCHWITZ. NIE TAK DAWNO. NIE TAK DALEKO
W KANSAS CITY
Kansas City będzie drugim miejscem w Stanach Zjednoczonych, gdzie zaprezentowana zostanie wystawa „Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko.” przygotowana przez Muzeum Auschwitz i hiszpańską firmę Musealia. Oficjalne otwarcie ekspozycji w Bank of America Gallery w Union Station odbędzie się 14 czerwca, który w Polsce obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
– Wystawę otworzymy w dniu 81. rocznicy pierwszego transportu Polaków do Auschwitz. To bardzo ważne. Ekspozycja wcześniej prezentowana w Madrycie i w Nowym Jorku pokazuje najtrudniejszą stronę w księdze historii ludzkości – powiedział dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński.
– Oby owa księga nauczyła nas właściwego rozumnego spojrzenia, naszej własnej odpowiedzialności, rozumnego korzystania z dzisiejszych nowych form reakcji, bowiem na świecie nadal jest zbyt wiele antysemityzmu, rasizmu, ksenofobii. To nie jest pytanie o dzisiejszy świat. To jest pytanie o nas samych. O naszą zdolność do reagowania. Zdolność każdego z nas – podkreślił Piotr Cywiński.
– Union Station jest wizualnym symbolem i ważną historyczną przestrzenią w Kansas City. Wystawy, które gościmy, są niezwykle ważne dla zachowania naszej historii i misji, a nasz głos jest silny. Przedstawienie wystawy "Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko" naszej ogromnej i zróżnicowanej społeczności jest jednym z najwyższych zaszczytów, jakie możemy sobie wyobrazić – powiedział George Guastello, Prezes i Dyrektor Generalny Union Station.
– Setki tysięcy amerykańskich wojskowych przewinęło się przez Union Station w drodze na dwie wojny światowe. Po wojnach budynek był świadkiem niezliczonych powrotów i spotkań. Po II wojnie światowej pomogliśmy powitać ocalałych z Holokaustu w ich nowych domach, właśnie tutaj, na Środkowym Zachodzie. Nasza historia jest pełna pokory i honoru – dodał.
– W miarę zbliżania się dnia otwarcia wystawy jesteśmy coraz bardziej zadowoleni z zainteresowania, jakie już wyrazili nasi sympatycy i ci, którzy kupili już bilety. Po pięciu latach pracy ze wspaniałymi producentami i partnerami, po to, by pokazać tę wystawę w Kansas City, jesteśmy na dobrej drodze do osiągnięcia rekordowej frekwencji, dzięki czemu to niezwykle ważne przesłanie Auschwitz będzie mogło trafić do ludzi z całych Stanów Zjednoczonych i wszystkich pokoleń – podkreślił George Guastello.
– Auschwitz nie zaczął się od komór gazowych. Nienawiść nie pojawia się z dnia na dzień, tylko narasta wśród ludzi powoli. Dzieje się tak poprzez słowa i myśli, poprzez drobne codzienne czyny słów i umacnianie uprzedzeń. Kiedy formowaliśmy wizję wystawy, chcieliśmy, aby pomogła ona w zrozumieniu tego, jak mogło dojść do powstania takiego miejsca, a także byłą ostrzeżeniem, do czego może nas doprowadzić nienawiść. Dlatego tak ważne jest, by pamiętać o drodze, która prowadziła do Auschwitz i o konsekwencjach, jakie ze sobą niosła – powiedział dyrektor Musealia Luis Ferreiro.
Ekspozycja przedstawia kolejne etapy rozwoju nazistowskiej ideologii i opisuje transformację Oświęcimia, zwykłego polskiego miasta, w którym nazistowskie Niemcy w czasie okupacji stworzyli największy obóz koncentracyjny i ośrodek zagłady, w którym zamordowano ok. miliona Żydów oraz dziesiątki tysięcy przedstawicieli innych narodowości. Wśród ofiar Auschwitz znajdowali się Polacy, Romowie i Sinti, sowieccy jeńcy wojenni, a także inne grupy prześladowane przez nazistowską ideologię, jak: osoby niepełnosprawne, aspołeczne, Świadkowie Jehowy czy homoseksualiści. Ponadto na wystawie zobaczyć można przedmioty ukazujące świat sprawców – esesmanów, którzy stworzyli i zarządzali tym największym niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym i zagłady.
Publiczność na prawie 2 tysiącach metrów kwadratowych będzie mogła zobaczyć kilkaset przedmiotów pochodzących z Muzeum Auschwitz. To m.in. osobiste rzeczy należące do ofiar, jak walizki, okulary czy buty. Pokazane zostaną także betonowe słupy stanowiące część ogrodzenia obozu Auschwitz; fragmenty oryginalnego baraku dla więźniów obozu Auschwitz III-Monowitz; biurko oraz inne przedmioty należące do pierwszego i najdłużej sprawującego swoją funkcję komendanta obozu Auschwitz Rudolfa Hössa; maska gazowa wykorzystywana przez SS; litografia przedstawiająca twarz więźnia autorstwa Pabla Picassa.
Przed budynkiem Union Station stanie także oryginalny wagon towarowy niemieckiej produkcji Model 2 wykorzystywany przy deportowaniu Żydów do gett i obozów zagłady na terenie okupowanej Polski.
– To unikalne fragmenty historii, które zostały pieczołowicie zachowane dla przyszłych pokoleń i które po raz pierwszy zostaną pokazane na Środkowym Zachodzie. Prezentacja w Union Station będzie ostatnią szansą na zobaczenie wystawy w USA przed jej powrotem do Europy – powiedział Luis Ferreiro.
Wystawa "Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko." powstała we współpracy Musealia oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Kuratorami tej wyjątkowej ekspozycji są międzynarodowej klasy eksperci: dr Robert Jan van Pelta, Dr. Michael Berenbaum i Paul Salmons, którzy ściśle współpracowali historykami i kuratorami z Centrum Badań Muzeum Auschwitz z dr. Piotrem Setkiewiczem na czele.
Ekspozycja otrzymała Grand Prix Nagrody Dziedzictwa Europejskiego / Nagrody Europa Nostra 2020. To najbardziej prestiżowe europejskie wyróżnienie w zakresie dziedzictwa. Projekt zajął także drugie miejsce w Public Choice Award.
Paweł Sawicki