Upamiętnienie Ofiar i Ocalonych z Holokaustu w Internecie
Główne obchody rocznicy w Internecie zostały zorganizowane przez Społeczność Żydowską Macedonii Północnej i Ambasadę Włoch
w Skopje, a swoje przemówienia wygłosili prezydent Republiki Macedonii Północnej Stevo Pendarovski, przewodnicząca Społeczności Żydowskiej Berta Romano-Nikolik oraz ambasador Włoch Andrea Silvestri.
Prezydent Pendarovski podkreślił, że „Holokaust to logiczna konsekwencja moralnej próżni, w której wszystko było dozwolone, łącznie z umniejszaniem wartości życia ludzkiego oraz jego wrodzonej godności. Należy bezdyskusyjnie zwalczać to absolutne zło. Nie możemy dopuścić do relatywizowania prawdy o Holokauście i do zapomnienia o tych wydarzeniach. Naszym obowiązkiem jest dopilnowanie, by to się nigdy więcej nie powtórzyło”.
W ramach wydarzeń upamiętniających odbyła się rozmowa z E. Merlo, reżyserem włoskiego filmu dokumentalnego pod tytułem „70072: la bambina che non sapeva odiara” oraz Lidią Maksymowitz, główną bohaterką dokumentu, Ocaloną z obozu Auschwitz-Birkenau.
Drzewa pamięci
Przed obchodami prezydent Pendarovski zasadził dąb macedoński oraz odsłonił tablicę pamięci z napisem „Przebaczamy, ale nie zapominamy” w ogrodach Gabinetu Prezydenta. W tym samym czasie, w jego imieniu oraz we współpracy z Ambasadą Izraela, posadzono drzewo pamięci
w Jerozolimie, w Lesie Pokoju Amandav.
Prezydent Pendarovski podkreślił, że zasadzone drzewka to wyraz szacunku dla małej, ale niezwykle ważnej społeczności żydowskiej Macedonii Północnej, która od wieków jest jak drzewo wydające owoce na macedońskiej ziemi.
Udział w obchodach online i offline
Zoran Zaev, premier Republiki Macedonii Północnej, opublikował za pośrednictwem Facebooka post, w którym pisał, że Holokaust był największa zbrodnią we współczesnej historii, a upamiętnienie go to nasz obowiązek na zawsze. Zauważył, iż wydarzenia te stanowiły ostrzeżenie oraz lekcję, która wzywa nas do zapobiegania złu we wszelkich jego przejawach oraz niebezpieczeństwom, które mogą stanowić zagrożenie dla naszej wspólnej przyszłości oraz dla budowania społeczeństwa, w którym wszyscy mogą czuć się równi.
Delegacje rządowe pod przewodnictwem Ministra Sprawiedliwości Bojana Maricica oraz Minister Kultury Ireny Stefoskiej, przedstawiciele Zgromadzenia, Gabinetu Prezydenta Republiki oraz władz lokalnych złożyli kwiaty i wieńce przed pomnikiem poświęconym deportowanym żydom macedońskim w dawnej fabryce wyrobów tytoniowych „Monopol” oraz na Cmentarzach Żydowskich w miastach Skopje i Shtip.
Dla upamiętnienia żydowskich ofiar Holocaustu w mieście Bitola jego prezydent Natasha Petrovska wygłosiła przemówienie w ramach obchodów zorganizowanych przed Miejscem Pamięci Holocaustu. Tam również posadzono drzewo i złożono kwiaty. Dan Oryan, Ambasador Izraela w Macedonii Północnej, połączył się z zebranymi i wygłosił przemówienie online. Z kolei organizacja pozarządowa ARHAN posadziła drzewa w dziewięciu przedszkolach w ramach międzynarodowej akcji „Posadź drzewo ku pamięci każdego z naszych obywateli, którzy zginęli w ogniu Holocaustu”.
W ramach obchodów upamiętniających odbyła się także promocja dwóch książek: w Skopje była to trójjęzyczna pozycja „The Basic Antisemitic Legislation of the Kingdom of Bulgaria” (Podstawowa legislacja antysemicka w Królestwie Bułgarii w języku macedońskim, albańskim i angielskim) oraz „The last album, guardian of the memories of the Bitola Jewish religious municipality” (Ostatni album, strażnik pamięci żydowskiej gminy religijnej w miejscowości Bitola). W Bitoli zorganizowano także wernisaż wystawy „Świadectwa Żydów z miasta Bitola w fotografiach braci Manaki”.
„Przebaczamy, ale nie zapominamy”
78. rocznica Deportacji
Żydów Macedońskich
11 marca to dzień upamiętnienia deportacji 7144 Żydów macedońskich do obozu śmierci
w Treblince w 1943 roku. Rocznicę uczczono 10 i 11 marca 2021 w całej Republice Macedonii Północnej, w tym w miastach Skopje, Bitola i Shtip.
IHRA (International Holocaust Remembrance Alliance)