Memoria [PL] Nr 41 (02/2021) | Page 16

„DZIEDZICTWO”

NOWY PROGRAM MUZEUM POLIN

– Rok 2020 przyzwyczaił nas do niespodzianek i niepewności. Nie mogliśmy przypuszczać, że te okoliczności zbliżą nas do historii i doświadczeń polskich Żydów, których fascynujące losy i dorobek planowaliśmy zaprezentować w 2021 roku – mówi Marta Dziewulska, rzeczniczka prasowa Muzeum POLIN.

Bohaterami programu „Dziedzictwo” są żydowscy twórcy, myśliciele i działacze z Polski, którzy zmieniali oblicza sztuki, nauki, gospodarki czy polityki w pełnych zmian i niepewności wiekach XIX i XX. Ich dorobek jest ważny dla cywilizacji światowej, polskiej lub żydowskiej. Choć wielu z nich porzuciło świat tradycji lub wyjechało z Polski, jednak fakt wychowania w świecie polsko-żydowskich wartości nie pozostawał bez wpływu na ich życiowe wybory.

Program i nowa galeria „Dziedzictwo” są poświęcone kulturowemu dorobkowi polskich Żydów. Ich dokonania stały się dziedzictwem kolejnych pokoleń i nas dzisiaj. W niezwykłych biografiach odbicie znajduje wiele burzliwych wydarzeń historycznych. Wybór prezentowanych postaci – w galerii jest ich dwadzieścia sześć – nie był prosty.

– O naszym wyborze nie myśleliśmy jak o liście nazwisk, lecz o pewnej konstelacji, zbiorowym portrecie – wyjaśnia prof. Barbara Kirshenblatt-Gimblett, główna kuratorka wystawy stałej Muzeum POLIN. – Chcieliśmy przesunąć punkt ciężkości z „listy” na pokazanie, jak życie i kariera tych osób wzbogacają historię polskich Żydów, i jak ta historia wpływała na ich życiowe losy. Naszym celem było zaangażowanie zwiedzających w szerzej pojętą historię Żydów polskich, a prezentowane postacie miały stanowić inspirację do zagłębienia się w nią.

Ta konstelacja bohaterów tworzy zbiorowy portret polskich Żydów, w całej jego różnorodności, widziany poprzez życie i osiągnięcia jednostek, które są jednocześnie wyjątkowe i reprezentatywne. Ich losy rozgrywały się na styku wielu kultur, cechowało je otwarcie na świat. Wśród nich znajdą się m.in.: Ida Kamińska (aktorka, reżyserka, dyrektorka teatrów żydowskich), Arnold Szyfman (dyrektor i założyciel Teatru Polskiego, reżyser i dramaturg), Artur Rubinstein (pianista), Samuel Goldwyn (hollywoodzki producent filmowy), Aleksander Ford (reżyser i filmowiec), I. B. Singer (pisarz, jeden z najwybitniejszych pisarzy tworzących w języku jidysz, laureat literackiej nagrody Nobla), Bruno Schulz (pisarz i rysownik), Róża Luksemburg (działaczka socjalistyczna), Henryk Berlewi (malarz, grafik), Dawid Ben Gurion (izraelski polityk, pierwszy premier Izraela), Leopold Kronenberg (przemysłowiec i filantrop, „ojciec” kolei w Królestwie Polskim), Helena Rubinstein (twórczyni imperium kosmetycznego), Janusz Korczak (pedagog, lekarz), Józef Rotblat (fizyk, działacz ruchu na rzecz pokoju, laureat pokojowej nagrody Nobla) czy Ludwik Zamenhof (lingwista, twórca esperanto).

W 2021 roku Muzeum POLIN rozpoczęło nowy program poświęcony dziedzictwu żydowskich twórców, myślicieli i działaczy z Polski, którzy zmieniali oblicza sztuki, nauki, gospodarki czy polityki w pełnych niepewności i zmian wiekach XIX i XX. Najważniejszym elementem programu było otwarcie nowej części wystawy stałej Muzeum POLIN „1000 lat historii Żydów polskich” – galerii „Dziedzictwo”.

Polin. Muzeum Historii Żydów Polskich