wyznaczone przez ściany budynków. Chłodną, ze względu na strategiczne znaczenie komunikacyjne dla całego miasta, wyłączono
z obszaru getta. Mur ustawiono po tuż przy chodnikach, a nad ulicą wybudowano kładkę, która połączyła getto „małe” z „dużym”.
„Mury posiadają parę wylotów. U wylotów stoi straż, w miejscowej gwarze wacha. Składa się
z kilku uzbrojonych Niemców, z pogardą patrzących na tłum, z polskich policjantów
i usłużnych policjantów żydowskich, którzy gdy nie dość sprawnie się zachowują, dostają po twarzy. Przy wasze od strony dzielnicy chmary oberwanych dzieci, po stronie aryjskiej – tłumy gapiów patrzących na widowisko” – odnotował Hirszfeld.
Jesienią 1941 r. została wprowadzona kara śmierci za opuszczenie wyznaczonego terenu
i za udzielanie wszelkiej pomocy Żydom.
W 80. rocznicę zamknięcia granic getta Muzeum Getta Warszawskiego we współpracy
z Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym Żydów w Polsce przypomina tę datę. Kampania społeczna „Był Mur” to nasza pamięć o setkach tysięcy osób zmuszonych do izolacji.
16 listopada zapłoną znicze pamięci
w miejscach przypominających tę historię. Główne uroczystości odbędą się przy fragmencie muru na terenie liceum, przy ul. Siennej 53. Jednym z partnerów wydarzenia jest Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz–Birkenau.
W programie m. in.: cykl edukacyjny – seminarium naukowe dotyczące sytuacji Żydów podczas II wojny światowej; edukacyjne projekty filmowe: Spacery śladami getta oraz Getto w literaturze; wydarzenia artystyczne – videoart Mur/Ściany na podstawie prozy Ischaka Berenszteina oraz projekt Ludzie, miejsca, wydarzenia, w pierwszej odsłonie ukazujący artystów z szopu Abrahama Ostrzegi.
Projekty online dostępne na stronach internetowych organizatorów: www.1943.pl
i www.tskz.pl oraz na profilach społecznościowych. Do końca listopada na pl. Grzybowskim w Warszawie obecna jest także wystawa Co trzeci spośród nas, ukazująca sytuację po drugiej stronie muru.
Honorowy patronat nad wydarzeniami objął prezydent Miasta St. Warszawy.