Memoria [PL] Nr 35 (08/2020) | Page 24

Nie czy, ale Jak. Upamiętnienie w Epoce Cyfrowej

Dr. Elisa Jochum, Goethe Institut

Abba Naor, 92-letni ocalały z Holokaustu wraz z Emely Fuchs, licealistką z Niemiec, to autorzy niezwykłego wydarzenia, które niesie nadzieję, iż upamiętnienie nigdy nie dobiegnie końca – 75 lat po wyzwoleniu ostatniego nazistowskiego obozu koncentracyjnego oraz wobec wzrostu nastrojów antysemickich w Niemczech oraz w innych krajach. Podczas okrągłego stołu zorganizowanego przez Goethe-Institut Naor i Fuchs spotkali się także z Pawłem Sawickim reprezentującym Miejsce Pamięci Auschwitz, Ernstem Hüttlem z LediZ (Nauka poprzez Świadectwa Cyfrowe) oraz mną w roli moderatorki po to, by rozmawiać o istocie upamiętnienia w epoce cyfrowej.

Pamięć cyfrowa w formie rzeczywistości wirtualnej oraz trójwymiarowych narzędzi stała się kluczową kwestią poruszaną w badaniach społecznych z uwagi na fakt iż, jak stwierdził Paweł Sawicki, „obecnie mamy zaszczyt spotkania się z Panem Naorem, Ocalonym z Holocaustu, jednak za 20 lat takie rozmowy nie będą już możliwe”. Jednocześnie dla takich młodych osób, jak Emely Fuchs – reprezentujących pokolenia, w których życiu przeplatać się będzie upamiętnienie w swej nowej formie oraz sprzeciw wobec antysemityzmu – narzędzia cyfrowe stały się kluczem do zrozumienia istoty świata. Od dzieciństwa po jesień życia, na ich życie wpływać będą urządzenia cyfrowe.

Po pierwsze, to właśnie technologia cyfrowa umożliwiła przeprowadzenie dyskusji w formule okrągłego stołu. Po wymianie e-maili,

Nie przestaję się zastanawiać: czy te dzieci chociaż mi wierzą? Czy wiarygodnie brzmią opowieści osoby ocalonej o tym, co przeszła w obozie? Nie wiem. Nie jestem na miejscu tych dzieci.

—Abba Naor

To, co mówi Pan Naor jest dla mnie wyjątkowe, ponieważ jako ocalony martwi się on tym, jak inni postrzegają jego historię i czy w ogóle mu wierzą. Moim zdaniem to niezwykle wzruszające móc słuchać słów ocalonych. Oczywiście wierzymy temu, co mówią.

—Emely Fuchs