XXXXXX
Zdjęcia w artykule dzięki uprzejmości Muzeum Reina Sofia
Łącznie z getta Theresienstadt do Auschwitz Niemcy przewieźli 24 transporty liczące ponad 46 000 Żydów. Ok. 18 tysięcy z nich umieszczono w specjalnym obozie rodzinnym na terenie odcinka BIIb obozu Auschwitz II-Birkenau.
W innym buciku natomiast natrafiono na dokumenty w języku węgierskim. – W naszych Zbiorach mamy już buty z tego typu znaleziskami, jednak przeważnie są to gazety, których często używano jako wkładek czy też dodatkowego ocieplenia. To znalezisko jest bardzo wartościowe i ciekawe, ponieważ dokumenty zachowały się w dobrym stanie. Widnieją na nich daty, nazwiska osób, których dotyczyły opisane sprawy, a także odręczne podpisy. Pochodzą one z 1941 i 1942 roku – dodała Hanna Kubik.
Dokumenty te należały do osób mieszkających prawdopodobnie w Munkaczu oraz w Budapeszcie. – Część z nich to dokumenty urzędowe, znajduje się tam również fragment broszury oraz skrawek papieru z nazwiskiem. Pojawiają się nazwiska Ackermann, Brávermann i Beinhorn. Zapewne osoby te zostały deportowane do Auschwitz wiosną lub latem 1944 r. podczas akcji zagłady węgierskich Żydów. Mam nadzieję, że dokładniejsze badania pozwolą na ustalenie szczegółów dotyczących poszczególnych osób. Odnalezione dokumenty poddane zostaną konserwacji i wraz z bucikiem trafią do Zbiorów – podkreśliła Kubik.
Pierwsze transporty węgierskich Żydów skierowano do Auschwitz 28 i 29 kwietnia 1944 r. z obozu Kistarca k. Budapesztu
i z miasta Topolya w Wojwodinie. Główna faza deportacji rozpoczęła się 14 maja
i trwała do 9 lipca 1944 r. W tym okresie do Auschwitz przyjechały 142 pociągi, którymi łącznie deportowano ok. 420 tysięcy osób. Kiedy dodamy do tej liczby transporty
z kwietnia oraz kilka mniejszych z końca lata
i jesieni 1944, to wówczas łączna liczba deportowanych z Węgier wyniesie ok. 430 tysięcy. Bezpośrednio po przyjeździe do Auschwitz w komorach gazowych życie straciło 325–330 tys. osób, czyli ponad 75 procent deportowanych Żydów z Węgier.
Carl Lutz w Budapeszcie. FORTEPAN / Archiv für Zeitgeschichte ETH Zürich / Agnes Hirschi