Przeciwko zbrodni ludobójstwa
Paweł Sawicki
W 2018 roku w Erywaniu w Armenii odbyło się Trzecie Globalne Forum Przeciwko Zbrodni Ludobójstwa, poświęcone zagadnieniu zapobiegania ludobójstwu poprzez edukację, kulturę oraz działalność muzeów. W trakcie Forum analizowano wyzwania i możliwości, doświadczenia oraz perspektywy edukacji o ludobójstwie.
Wnioski wyciągnięte podczas Forum podsumowano w specjalnej publikacji.
Organizatorzy Forum napisali, iż „edukacja ma kluczowe znaczenie w kontekście skutecznego stawiania czoła wyzwaniom stawianym przed Ludzkością. Edukacja w temacie zapobiegania ludobójstwu stanowi niezbędny filar podejmowanych środków zaradczych. Rezolucja 28/34 Rady Praw Człowieka ONZ o zapobieganiu ludobójstwu podkreśla wagę edukacji oraz apeluje do rządów państw członkowskich o wsparcie w wysiłkach mających na celu zwiększanie świadomości w zakresie zapobiegania ludobójstwu poprzez promowanie odpowiednich programów edukacyjnych. Istotę edukacji o ludobójstwie podkreślają także regionalne organizacje bezpieczeństwa, w szczególności OBWE, na której struktury nałożono zadanie wdrożenia zobowiązań podjętych w tym zakresie przez państwa uczestniczące”.
Książka ta zawiera prezentacje odnoszące się między innymi do roli muzeów ludobójstwa, miejsc oraz instytutów pamięci w pełnieniu straży nad pamięcią, a także do takich złożonych kwestii, jak praca ze skonfliktowanymi grupami przy niestandardowych okolicznościach edukacyjnych, w których pojednanie, pamięć i empatia wspierają przywrócenie choć odrobiny zaufania i otwartej komunikacji. Kolejna kwestia to zwalczanie zaprzeczania ludobójstwu oraz ksenofobicznej propagandy. W publikacji zawarte są także rozważania, które mogą okazać się przydatne do pogłębionego zrozumienia tego, „czemu chcielibyśmy zapobiec teraz i w przyszłości oraz jak tego dokonać” oraz tego, czym jest Uczciwość i Sprawiedliwość.
Sesja Plenarna poświęcona została 70. rocznicy podpisania Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa oraz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Mówcy skupili się na okolicznościach przyjęcia Konwencji o Ludobójstwie, jej roli, krokach podjętych w związku z nią, efektach oraz wyniesionych naukach, jak również uzupełniającej roli obydwu jednocześnie przyjętych międzynarodowych narzędzi w kontekście ochrony jednostek i grup.
Dyskusje panelowe koncentrowały się wokół kwestii wsparcia dla działań z zakresu zapobiegania ludobójstwu poprzez promowanie organizacji dni pamięci ofiar ludobójstwa, z czym w szczególności wiąże się rola muzeum, miejsc pamięci oraz instytutów zaangażowanych w walkę przeciwko zbrodni ludobójstwa. Nowe podejście do edukacji oraz sztuki poświęconej ludobójstwu oraz zapobieganiu tej zbrodni, projekty szkoleniowe oraz publiczne strategie edukacyjne, w tym wykorzystanie mediów społecznościowych, stanowiły motyw przewodni wystąpień wybitnych szkoleniowców, działaczy medialnych, przewodniczących organizacji pozarządowych oraz profesorów uniwersyteckich, którzy przyjrzeli się temu, w jaki sposób prowadzić edukację, by skutecznie wpłynąć na społeczeństwo.