Memoria [PL] Nr 30 (03/2020) | Page 25

Jednym z zadań Instytutu Pileckiego jest gromadzenie i udostępnianie dokumentów ukazujących oblicza zeszłego stulecia. Wiele z nich było dotąd rozproszonych, nieodkrytych lub zapomnianych. Cześć znajdowała się w archiwach na innych kontynentach. Tak było w przypadku materiałów, które stanowią jeden z największych zbiorów świadectw ludności cywilnej okupowanej Europy.

W dokumentach zamieszczonych na portalu Zapisy Terroru kryją się osobiste doświadczenia tysięcy Polaków – ofiar zbrodni totalitarnych, ich rodzin i bliskich. Wśród materiałów można znaleźć m.in zeznania Polaków, którzy opuścili ZSRR wraz z Armią Andersa, relacje dotyczące ofiar zbrodni katyńskiej, świadectwa o Polakach pomagających Żydom czy akta po Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, przekazane przez IPN. Przez lata rozproszone i zamknięte w archiwach, dziś umożliwiają odkrycie historii rodzinnych i lokalnych, inspirują uczonych, dziennikarzy oraz ludzi kultury. Dzięki tłumaczeniom na język angielski trafiają do obiegu międzynarodowego, upowszechniając na świecie wiedzę o podwójnej okupacji w Polsce oraz pamięć o ofiarach totalitaryzmu.

Specyficzny zbiór dokumentów stanowią wypracowania polskich dzieci, dotyczące ich przeżyć wojennych. Prace powstały w ramach konkursu, który został ogłoszony 1946 roku za zgodą ówczesnego Ministerstwa Oświaty.

Materiały udostępnione w serwisie pozyskano m.in. ze zbiorów amerykańskiego Instytutu Hoovera, Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Katyńskiego – Oddziału Martyrologicznego Muzeum Wojska Polskiego, Archiwum Akt Nowych, Państwowego Archiwum w Kielcach oraz Państwowego Archiwum w Radomiu.

XXXXXX

Zdjęcia w artykule dzięki uprzejmości Muzeum Reina Sofia