Esto ha pasado
To się wydarzyło
Ceija Stojka (1933-2013)
Paula Aisemberg
Po Paryżu i La maison rouge (2018) oraz Nijmegen w Holandii i Het Valkhof (2019), Museo Reina Sofia po raz pierwszy w Hiszpanii przedstawia wystawę retrospektywną obrazów austriackiej Romki. Ceija Stojka została w wieku dziewięciu lat deportowana wraz ze swoją matką, braćmi i siostrami do obozu. Podczas drugiej wojny światowej przeżyła trzy obozy koncentracyjne (Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück i Bergen-Belsen). Ale dopiero czterdzieści lat później, w wieku pięćdziesięciu czterech lat, rozpoczęła ogromną pracę, której przyświecał cel upamiętnienia, najpierw za pośrednictwem słowa pisanego, a wkrótce potem poprzez rysunki i obrazy.
Wystawa w Muzeum Reina Sofia od 22 listopada 2019 do 20 marca 2020 r.
Kuratorzy: Paula Aisemberg, Noëlig Le Roux i Xavier Marchand
Mówimy Rom, a nie Cygan.
W liczbie mnogiej też.
Nie Romowie.
Rom, z akcentem na „m”.
Niemalże jak z podwójnym „m”.
Ale nie martw się, możesz mówić „Cyganka”
Jestem Cyganką.
A nawet zatwardziałą Cyganką!*
*Ceija Stojka, w Auschwitz ist mein Mantel.
Zdjęcia w artykule dzięki uprzejmości Muzeum Reina Sofia