17 milionów
dokumentów online
Arolsen Archives to największe na świecie archiwum poświęcone prześladowaniom osób prywatnych przez reżimy narodowo-socjalistyczne. Nie takie było jednak jego oryginalne założenie. Instytucja ta, do niedawna znana pod nazwą Międzynarodowa Służba Poszukiwań (ITS), została założona przez aliantów podczas wojny. Powierzono jej zadanie poszukiwania osób zaginionych. Archiwum, które w swojej dzisiejszej formie obejmuje ponad 30 milionów oryginalnych dokumentów oraz kopii, jest tak naprawdę efektem ubocznym działalności instytucji.
Jak wskazuje nazwa Arolsen Archives, archiwum zlokalizowane jest na niemieckiej prowincji w mieście Bad Arolsen w regionie Nordhessen. Lokalizacja ta została wybrana z racji centralnego położenia pomiędzy czterema strefami okupacji Niemiec, a także z uwagi na fakt, iż miasto, tak jak inne położone w pobliżu, nie zostało zniszczone wskutek bombardowań aliantów.
Przez długie lata działalności instytucji zarząd nad nią sprawowało wiele organizacji, w tym dowództwo sił alianckich SHAEF, Międzynarodowa Organizacja Uchodźców (IRO) oraz Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża. Obecnie na jej czele stoi Międzynarodowa Komisja, w której skład wchodzą przedstawiciele wielu krajów, które zaznały cierpienia z rąk nazistów, bądź których liczni obywatele padli ich ofiarą. Przez długi czas w historii instytucji badacze oraz osoby prywatne nie miały dostępu do jej osiągnięć, głównie z uwagi na bardzo surową interpretację kluczowej roli instytucji, jaką przyjmowało dwóch dyrektorów Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża. Okres ten dobiegł końca w 2012 roku, kiedy to Komitet zrzekł się swej dyrektorskiej funkcji w ITS. W 2011 roku podpisano porozumienia berlińskie, a instytucja przeszła pod nadzór nowej Międzynarodowej Komisji optującej za otwartością. Momentem kulminacyjnym procesu była zmiana nazwy instytucji na „Arolsen Archives” oraz publiczne udostępnianie coraz większej ilości dokumentów w Internecie.
Od momentu stworzenia nowej platformy internetowej Arolsen Archives skorzystało z niej ponad 400 000 użytkowników z kilkudziesięciu krajów. Wyszukują oni nazwiska i konkretne tematy, a ponadto co roku do Działu Poszukiwań Arolsen Archives dociera niemal 25 000 próśb o udzielenie informacji.
Dokumenty z Auschwitz w Arolsen Archives
W zbiorach Arolsen Archives dostępnych jest wiele dokumentów dotyczących więźniów obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Znajdują się one w rozlicznych działach archiwum i są to między innymi oryginalne listy deportowanych z Trzeciej Rzeszy do Auschwitz, pojedyncze dokumenty dotyczące konkretnych więźniów przenoszonych z Auschwitz do innych obozów koncentracyjnych, a także niezliczone prośby o poszukiwanie zgłaszane przez bliskich ofiar oraz ocalałych z obozu.
Archiwum internetowe Arolsen Archives to bogate źródło danych zarówno dla rodzin, jak i dla społeczności akademickiej. Wizja pełnej dostępności zbiorów online nadal jednak napotyka liczne wyzwania.
Giora Zwilling, zastępca kierownika Archiwów, Arolsen Archives
Zdjęcia w artykule: Arolsen Archives