Moc Sztuki: Sztuka Zakazana i Narodowe Muzeum Wolności
Sherry Hawk
Artefakty zebrane w Muzeum, eksperymenty edukacyjne oraz programy publiczne zostały zaprojektowane jako źródło inspiracji dla zwiedzających, by pojmowali wolność jako ponadczasowe ludzkie dążenie, charakterystyczne dla nas wszystkich.
W zeszłym roku, gdy dowiedzieliśmy się, że będziemy mieli możliwość zaprezentowania w NLM wystawy Miejsca Pamięci Auschwitz pt. „Sztuka Zakazana”, czuliśmy się zarówno podekscytowani, jak i onieśmieleni. „Sztuka Zakazana”, zbiór 20 wymownych przedstawień wrażliwych i rzadkich wytworów sztuki obozowej stworzonych nielegalnie przez żydowskich i polskich więźniów w Auschwitz, doskonale wpisuje się w sposób, w jaki w Muzeum staramy się wiązać wolność i sztukę.
Sztuka stoi w centrum zainteresowania NLM od czasu jego otwarcia w 2000 roku. Wiele z naszych zbiorów to wytwory szklane, symbolizujące kruchość wolności. Jednak największe przesłanie niesie sama natura tworzenia sztuki. Sztuka to ucieleśnienie procesu wyrażania samego siebie. Gdy tworzymy, produkujemy obrazy tego, kim jesteśmy jako ludzie. Takie doświadczenie może zaistnieć wyłącznie w środowisku fizycznej lub mentalnej wolności. Do tego odwołujemy się oprowadzając uczniów zwiedzających nasze galerie. Prosimy, by wyobrazili sobie, jak wyglądałoby ich życie, gdyby nie mieli możliwości być sobą! galerie. Prosimy, by wyobrazili sobie, jak wyglądałoby ich życie, gdyby nie mieli możliwości być sobą!
„Sztuka Zakazana” ukazuje tę kwestię lepiej niż jakiekolwiek inne zbiory. To, czego więźniowie doświadczyli w nazistowskich obozach koncentracyjnych to dokładna antyteza wolności. Nie tylko zabroniono im wyrażać siebie w jakikolwiek sposób, lecz także całkowicie obrabowano z ludzkiej tożsamości, co przejawiało się w konieczności noszenia jednakowych pasiaków oraz w tatuowanych na rękach numerach obozowych. To, że więźniom Auschwitz udawało się tworzyć takie prace, jak te prezentowane na wystawie, świadczy o potrzebie wyrażania samego siebie jako o jednej z podstawowych ludzkich potrzeb.
Sztuka może wiele nas nauczyć o wolności, a w szczególności takie prace, jak te wystawiane w ramach Sztuki Zakazanej. Jak można zwrócić uwagę na okrucieństwa system autorytarnego oraz terror, jeśli sam fakt odmowy dostępu do wolności pozbawia ofiary jakiegokolwiek głosu?
Lata kontaktów ze zwiedzającymi pokazały nam, że odpowiedzią na to pytanie jest sztuka. Sztuka posiada moc zmieniania naszego sposobu postrzegania świata. Artyści, których prace przedstawiono w ramach Sztuki Zakazanej zwracają uwagę na ważny moment w historii tak, by nie popadł on w zapomnienie. Ich prace przepełnione są poczuciem straty, trwogą, bólem i miłością. Za pośrednictwem środków wizualnych artystom tym udało się podjąć działanie w czasie, gdy zabieranie głosu było nie tyle bezsensowne, co zagrożone pozbawieniem życia.
National Liberty Museum znajduje się w centrum historycznej części Filadelfii w stanie Pensylwania, a jego misją od chwili otwarcia dwadzieścia lat temu jest przybliżanie zwiedzającym zagadnienia wolności poprzez prezentowanie historii osób z całego świata i z różnych epok, których charakter oraz odwaga przyczyniły się do ochrony, promowania oraz szerzenia wolności wśród wszystkich ludzi.