„CZY AUSCHWITZ TYLKO ŚPI”?
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA - NARRACJE ROMÓW I SINTI 75 LAT PO ZAGŁADZIE ROMÓW
Anna Mirga-Kruszelnicka i Mohammed Morgan Belal, ERIAC
Słowa te zainspirowały organizatorów konferencji – Europejski Instytut Sztuki i Kultury Romskiej (ERIAC), Centralną Radę Sinti i Romów w Niemczech, Ośrodek Dokumentacji i Kultury Sinti i Romów w Niemczech oraz Międzynarodową Sieć Młodzieży Romskiej ternYpe, do zjednoczenia wysiłków w 75. rocznicę wydarzeń z 2 sierpnia 1944 roku i zorganizowania międzynarodowej konferencji, której celem było rozważenie znaczenia pamięci o zagładzie Romów dla bezpieczeństwa i dobrobytu dzisiejszej społeczności romskiej.
Konferencja odbyła się w dniach 31 lipca-1 sierpnia 2019 roku w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Połączono ją z wydarzeniem dla młodzieży „Dikh he na Bister”, które zgromadziło ponad 500 młodych ludzi z całej Europy oraz z oficjalnymi obchodami Europejskiego Dnia Pamięci o Zagładzie Romów, które odbywają się 2 sierpnia każdego roku w Krakowie i Auschwitz-Birkenau.
Konferencja zgromadziła wiele ważnych postaci – artystów, działaczy i badaczy, którzy rozmawiali o tym, w jaki sposób wspomnienia Romów przedstawiane są w sztuce, nauce, polityce, narracjach historycznych Romów oraz w miejscach pamięci, a także o trudnościach związanych z walką o prawa obywatelskie oraz zwalczaniem antycyganizmu. Celem konferencji było podsumowanie osiągnięć i wyzwań związanych z pamięcią o zagładzie Romów, formami upamiętniania oraz działalnością naukową oraz wzmocnienie współpracy pomiędzy różnymi interesariuszami i obszarami działania.
Główne zagadnienia konferencji omówiono podczas poszczególnych paneli. Każdy panel zgromadził wybitne osobistości z całego świata ze społeczności romskiej i nie tylko, m.in. osoby, które ocalały z zagłady, przedstawicieli środowisk naukowych, młodych badaczy, romskich aktywistów, artystów, a także polityków, w tym przedstawicieli instytucji międzynarodowych takich jak Komisja Europejska czy Rada Europy.
„Obawiam się, że Europa zapomina o swojej przeszłości, a Auschwitz tylko śpi. Antycygańskie groźby, polityka i działania bardzo mnie martwią i zasmucają” – powiedziała Ceija Stojka, romska artystka, która ocalała z zagłady.
Zdjęcia: Jarosław Praszkiewicz