Konferencja podsumowująca 2-gi etap projektu EHRI
Badania Holokaustu w kontekście społecznym
EHRI
Wymiar publiczny
Badania Holokaustu uważa się za dziedzinę interdyscyplinarną, poświęconą nie tylko samemu Holokaustowi, ale i różnym aspektom okresu po II wojnie światowej, takim jak pamięć, prawa człowieka, życie żydowskie i stosunki międzynarodowe. Jednocześnie badania te mają wyraźny wymiar publiczny. Biorąc pod uwagę różnorodność badań Holokaustu i ich rolę w przestrzeni publicznej, wiele pytań o ich społeczny kontekst wciąż pozostaje bez odpowiedzi. W ustaleniu aktualnego stanu badań Holokaustu oraz jego roli w społeczeństwie pomogły wykłady wygłoszone przez zaproszonych prelegentów: Dietera Pohla i Wendy Lower.
Główny prelegent: Dieter Pohl
Dieter Pohl (Institut für Geschichte der Universität Klagenfurt w Austrii) udzielił zgromadzonej publiczności inspirującej, kompleksowej i złożonej odpowiedzi na pytanie postawione w tytule wykładu: „Czy naszemu społeczeństwu potrzebne są badania Holokaustu?”. Odniósł się do wielu ważnych kwestii dotyczących badań Holokaustu, ich politycznego i społecznego znaczenia, w szczególności zastosowania wypracowanych wyników w edukacji XXI-go wieku. Porównując ramy krajowe i transnarodowe, podkreślił konieczność przyjęcia w tym obszarze modelu paneuropejskiego. Pohl zwrócił uwagę na niektóre wyzwania napotykane przez badaczy Holokaustu, m.in. brak konkretnej metodologii oraz trudności związane z odpowiedzią na pytanie, czy Holokaust był wyrazem antysemityzmu czy też antyjudaizmu. W kontekście wniosków, jakie płyną z badań Holokaustu, Pohl wskazał na zagrożenia, które nieodłącznie wiążą się z podważaniem zasad demokracji, jednocześnie zwracając uwagę na ich istotne ograniczenie: badania Holokaustu same w sobie nie są w stanie zapobiec przyszłym zbrodniom ludobójstwa. Analizując współczesne wyzwania w badaniach Holokaustu, Pohl wspomniał o bardziej subtelnych formach wyparcia Holokaustu oraz zagrożeniach wynikających z ciasnego nacjonalizmu. W przypadku obu tych zjawisk od lat 90. XX-go wieku obserwuje się ich znaczne nasilenie. Na zakończenie stwierdził, że pomimo dużych postępów w badaniach Holokaustu i wzrostu zainteresowania tym tematem wśród społeczeństwa, wciąż pozostaje wiele do zrobienia, zwłaszcza jeśli chodzi o badania szerszego kontekstu Holokaustu związanego z II wojną światową, okupacją i kolaboracją.
W dniu 3 lipca 2019 roku w Amsterdamie odbyła się międzynarodowa konferencja pt. „Badania Holokaustu w kontekście społecznym: wyzwania i tendencje” zorganizowana w ramach Europejskiej Infrastruktury do Badań Holokaustu (EHRI). Konferencja stanowiła podsumowanie 2-go etapu projektu EHRI. Jej głównym celem było omówienie wyników projektu, ze szczególnym uwzględnieniem roli sieci zasobów ludzkich EHRI, oraz podjęcie dyskusji na temat wpływu badań Holokaustu na ogół społeczeństwa.
Wszystkie zdjęcia w artykule: Mark Nauwen dla EHRI