Memoria [PL] Nr. 23 (08/2019) | Page 44

Konflikty

w

literaturze”

Artur Domosławski, pisarz (Ameryka Łacińska vs. prawa człowieka)

Hanka Grupińska, pisarka (Druga wojna światowa, Zagłada)

Celine Uwineza, pisarka (Ludobójstwo popełnione na Tutsi w Rwandzie)

Moderator: Jadwiga Pinderska-Lech, kierownik Wydawnictwa,

Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau

Dlaczego zdecydowali się Państwo pisać na ten konkretny temat?

Hanka Grupińska zaczęła przyglądać się Holokaustowi na początku lat 80., jako że „nie wiedziała o nim praktycznie nic”. Temat ten stał się jej bliski, ponieważ w historii jej rodziny widniały pewne ciemne plany. Gdy pisarka miała niewiele ponad 20 lat pojechała do Łodzi, by tam spotkać się z Markiem Edelmanem, ostatnim żyjącym przywódcą powstania w getcie warszawskim. To on był dla niej głównym źródłem wiedzy o Holokauście, a gdy zmarł w 2009 roku, Grupińska porzuciła zainteresowanie tematem, jako że bez Edelmana nie chciała się już w niego angażować.

Celine Uwineza stwierdziła, iż jako ocalała z ludobójstwa w Rwandzie to nie ona wybrała konflikt, ale „konflikt wybrał ją”. Opowiedziała, jak jako dziesięciolatka straciła w czasie ludobójstwa dziadków, matkę, dwie siostry i brata. Jako dziewczynka w takim wieku nie rozumiała różnicy między dziećmi Tutsi i Hutu. Uwineza czuje, że to konflikt zmotywował ją, by opisać swoje doświadczenie z osobistego poziomu po to, by „dotrzeć do serc” i zapoczątkować zmianę w innych ludziach. Powiedziała także, że pisanie może być formą zapobiegania oraz terapią. Ten aspekt terapeutyczny jest dla niej bardzo ważny, ponieważ „gdy wyzdrowieję, nie będę nienawidzić innych ani żądać zemsty”.

Według Artura Domosławskiego pisarze nie zawsze zdają sobie sprawę z tego, dlaczego zdecydowali się zagłębić w dany temat. On sam zaangażował się w pisanie na temat prześladowań przedstawicieli Rohingja w Birmie, a także głównie o konfliktach w Ameryce Łacińskiej, w czasach Zimnej Wojny. Niedawno pisał o rdzennych mieszkańcach Amazonii oraz firmach, które przyczyniają się do niszczenia środowiska. Artur Domosławski pisze o przykładach łamania praw człowieka w przeszłości, ponieważ temat ten interesuje go osobiście, a także dlatego, że wiele osób w Polsce oraz na Zachodzie nie posiada wiedzy z zakresu najnowszej historii Ameryki Łacińskiej.