Dr Agnieszka Żółkiewska opowiedziała o zadaniach i wyzwaniach, przed którymi stanęła powołana 29 sierpnia 1944 r. Żydowska Komisja Historyczna. Praca Komisji polegała na gromadzeniu, porządkowaniu i opracowaniu materiałów dokumentujących Zagładę. Dziedziną, w której Komisja rozwinęła najintensywniejszą działalność i osiągnęła największe sukcesy, było spisywanie relacji ocalałych z Zagłady. Ważnym celem gromadzenia tych materiałów było „ujawnienie i osądzenie zbrodni niemieckich popełnionych na ludności żydowskiej w Polsce”, a także popularyzowanie zgromadzonych materiałów.
Zbierano akta dokumentujące działalność niemieckich urzędów, Gestapo, organizacji i instytucji żydowskich, organizacji podziemnych, gettowych i partyzanckich, plany gett i obozów. Gromadzono narzędzia zbrodni i ludzkie szczątki, nazywane przez pracowników Komisji „eksponatami grozy”. Komisja interesowała się także losem przedwojennych żydowskich księgozbiorów, archiwów, muzeów i bibliotek. Gromadziła ocalałe obrazy, sztukę synagogalną, obiekty muzealne i książki.
Bilans działalności Komisji jest imponujący. Zgromadziła około 3 tysięcy relacji ocalałych, 100 pamiętników, kilkaset utworów literackich, pokaźny zbiór korespondencji obozowej i gettowej, ponad 5 tysięcy akt, 4 tysiące zdjęć. Wszystkie zebrane przez nią materiały źródłowe są do dziś najważniejszym źródłem wiedzy o Holokauście.
Goście z Mémorial de la Shoah opowiedzieli o początkach badań nad Zagładą we Francji. Jacques Fredj przypomniał, że podobnie jak to miało miejsce w Polsce, organizowane przez społeczność żydowską badania nad Zagładą rozpoczęły się jeszcze w czasie wojny. Już w kwietniu 1943 r. Rabin Isaac Schneersohn rozpoczął w Grenoble zbieranie dokumentów związanych ze zbrodniami popełnianymi na Żydach przez Niemców i rząd Vichy. Na tej podstawie powstała pierwsza francuska organizacja badająca Zagładę, gromadząca dokumenty i wydająca na ten temat pierwsze opracowania: Centre de documentation juive contemporaine (obecnie Centre de documentation du Mémorial de la Shoah). Archiwa te są niezwykle istotne dla historyków badających politykę działania sprawców, zachowania ofiar oraz współczesną historię Żydów we Francji.
Dr Audrey Kichelewski mówiła o publikacjach: magazynie Le Bulletin du Centre de documentation juive contemporaine, książkach wydanych do 1950 r., a także założonej przez żydowskich działaczy komunistycznych instytucji o nazwie Union des Juifs pour la Résistance et l'Entraide (UJRE), która już w 1946 r. zorganizowała publiczną wystawę o życiu w gettach w Polsce (zobaczyło ją ok. 100 tys. osób, kolejna wystawa dotyczyła żydowskiego ruchu oporu). Dr Kichelewski przypomniała również o yizker bikers (książkach wspomnieniowych), m.in. niezwykle cennej – i stanowiącej interesujący przykład współpracy Żydów z Polski i Francji - pozycji z 1951 r. o Lublinie zawierającej fragmenty z dziennika Emanuela Ringelbluma. W podsumowaniu zwróciła uwagę na wspólną we Francji i w Polsce hybrydowość publikacji powojennych, w których można dostrzec elementy zarówno dokumentacyjne, historyczne, socjologiczne, jak i literackie, poetyckie oraz wiele innych.