W drugiej części wizyty goście odwiedzili były obóz Auschwitz II-Birkenau. Zobaczyli m.in. wagon towarowy stojący na rampie wyładowczej, na którą od maja 1944 r. wjeżdżały transportu deportowanych do obozu - przede wszystkim Żydów, głównie z Węgier oraz likwidowanego getta Litzmannstadt, ale także m.in. Polaków deportowanych do Auschwitz z Powstania Warszawskiego. Na rampie lekarze SS dokonywali selekcji przywożonych Żydów kierując zwykle większość z deportowanych na natychmiastową śmierć w komorach gazowych.
Na rampie dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński pokazał gościom jeden z oryginalnych paszportów pochodzących z tzw. Archiwum Eissa, które dokumentuje akcję ratunkową prowadzoną w okresie II wojny światowej z Berna przez ówczesnego polskiego ambasadora Aleksandra Ładosia i jego dyplomatów oraz współpracujące z nimi organizacje żydowskie. W czasie tej akcji wystawiono kilka tysięcy uzyskanych nielegalnie paszportów Ameryki Łacińskiej, ratując życie wielu setkom osób. Dokumenty te udało się odzyskać dzięki wspólnym działaniom Ambasady RP w Bernie, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, w którego Archiwum będą one badane i konserwowane.
– Auschwitz pokazuje bezmiar ludzkich możliwości w dehumanizacji. Ta historia to dzieje odczłowieczenia w całkowitej skrajności. Od początku świat rozumiał, że pozostałości poobozowe muszą być wielką przestrogą. Tym niemniej, aby ta przestroga spełniała swoją funkcję, edukacja musi wzbudzić w ludziach wyobraźnię ich własnej odpowiedzialności – za przeciwstawienie się złu. Taką postawą wykazali podczas wojny się m.in. polscy dyplomaci w Szwajcarii fałszujący dokumenty takie jak ten, po to by ratować drugiego człowieka – powiedział dr Piotr M. A. Cywiński.
– Kiedy uda nam się poruszyć ludzką wyobraźnię, wówczas dopiero pamięć znajdzie swój cel w zmianie poglądów, zachowań, postępowań. Człowiek musi nieustannie czuć jarzmo swojej codziennej odpowiedzialności za współczesny świat. Po to uczymy o tej tragicznej przeszłości – podkreślił Piotr Cywiński.
Prezydenci zobaczyli także ruiny komory gazowej i krematorium III, a na pomniku upamiętniającym ofiary obozu złożyli znicze. Na zakończenie wizyty prezydent Andrzej Duda, wiceprezydent Mike Pence oraz ich małżonki wpisali się do księgi pamiątkowej Muzeum.