Wśród artefaktów znajdują się obiekty nawiązujące do systemu obozowego, takie jak na przykład barak ponownie wykorzystywany po wyzwoleniu, czy do nazistowskiego systemu administracyjnego, jak tworzona w obozie biurokracja oraz przyrządy, meble i ubrania należące do oficerów, na przykład zachowane przedmioty osobiste oficerów SS, prycze z baraków, podstawowe przyrządy kuchenne, narzędzia i przyrządy medyczne oraz artefakty przemysłu militarnego: wagony kolei niemieckiej oraz niezwykle charakterystyczny zbiór tkanin i materiałów wykorzystywanych przy produkcji więźniarskich pasiaków i drewnianych chodaków.
Kolejną bardzo ciekawą grupę artefaktów stanowi zbiór pamiętników i wspomnień spisanych przez ocalonych, jak również listy, dokumenty i artykuły w prasie międzynarodowej po wyzwoleniu 27 stycznia 1945 r..
Fotografie prezentujące kontekst sprzed deportacji, wykonane głównie na terenach gett, jak również te przedstawiające procedury obozowe są przechowywane indywidualnie lub tworzą zbiory. Rysunki przedstawiające życie w obozie zostały dołączone jako świadectwo ocalenia oraz wsparcie dokumentacyjne. W niektórych przypadkach rysunki te zostały odnalezione w późniejszym okresie, np. schowane w butelkach lub puszkach, czy przechowywane w piwnicach baraków. Czasami są one opatrzone podpisem, jak w przypadku artysty Davida Olère.
C. Zbiory dydaktyczne
W celu przedstawienia obozowej architektury opracowano ex novo interesującą grupę modeli (Van Pelt 2018b).
Wniosek
Wystawa „Auschwitz: Nie tak dawno, nie tak daleko” na każdym z etapów jej tworzenia i produkcji stanowi wyzwanie z uwagi na własną tożsamość oraz ogromną wagę historyczną.
Z uwagi na tę charakterystykę wystawy obwoźnej składającej się z 22 różnych zbiorów, jednym z kamieni milowych projektu stało się zarządzanie wystawą oraz jej konserwacja.
Wszelkie działania oparte są na otwartym dialogu i ciągłej komunikacji z podmiotami i rodzinami, które tymczasowo udostępniły należące do nich artefakty, wyrażając tym samym zaufanie, jakim darzą zespół zarządzający wystawą oraz pracujący w Madrycie przy artefaktach.
Wystawa „Auschwitz: Nie tak dawno, nie tak daleko” buduje złożoną i istotną rzeczywistość, przekaz w obronie praw człowieka. Światowe dziedzictwo staje się narzędziem, za pośrednictwem którego przeszłość łączy się z teraźniejszością.
* Anna Biederman - University of Zaragoza, członek grupy badawczej Observatorio Aragonés de Arte en la Esfera Pública.