WYZWANIA EDUKACJI
W AUTENTYCZNYCH MIEJSCACH PAMIĘCI
Paweł Sawicki
Rezultaty trzyletniego projektu „The Future of Auschwitz and the Holocaust Education in Authentic Memorial Sites” realizowanego przez Muzeum Auschwitz oraz Dom Anny Frank w Amsterdamie podsumowano podczas międzynarodowej konferencji, która odbyła się w Galerii Książki w Oświęcimiu w dniach 10-12 października.
Projekt składał się z pięciu komponentów: edukacji on-line, wymiany nauczycieli, podróży studyjnych dla edukatorów Miejsca Pamięci, szkolenia dla grupy młodych liderów oraz dostosowania scenariusza wizyty w Miejscu Pamięci Auschwitz-Birkenau do percepcji osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Wszystkie działania koncentrowały się na doskonaleniu umiejętności zawodowych nauczycieli i edukatorów muzealnych, głównie w dziedzinie nauczania o tolerancji i poszanowaniu praw człowieka, a także o historii rasizmu i antysemityzmu.
– Żyjemy w bardzo dziwnych, dynamicznych i trudnych czasach. Stoimy dziś przed wielkim wyzwaniem: jak dalej uczyć? Czy nie popełniliśmy w przeszłości błędów w zakresie edukowania w miejscach pamięci? Czy nasze działania przynoszą efekt, skoro bardzo często spotykamy się z falą niezrozumienia, populizmu. Co dalej? Jak z tym sobie będziemy radzić? Ta konferencja pokazuje nam możliwości pracy z różnymi ludźmi, w różnych środowiskach, jak dalej mamy pracować - w Auschwitz i w innych miejscach pamięci – powiedział otwierając konferencję dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Andrzej Kacorzyk.
Ambasador Królestwa Niderlandów w Polsce Ron J.P.M. van Dartel w liście przesłanym do uczestników konferencji napisał: „Nigdy więcej Auschwitz! Nie wieder Auschwitz! Nooit meer Auschwitz! Hasło to znane jest we wszystkich językach i wyraża oczywiste życzenie naszych powojennych pokoleń. W minionych dziesięcioleciach, a nawet w czasach obecnych dochodziło i dochodzi jednak do okrucieństw, co jest źródłem obaw i powinno skłaniać do refleksji. Życzenie to najwyraźniej nie jest podzielane przez wszystkich. Nasz obecny świat nadal wymaga codziennego wysiłku, by zapobiegać nienawiści, dyskryminacji i przemocy. Musimy pozostawać czujni, by nasze oczywiste życzenie pozostawało w mocy. Edukacja jest jedną z najważniejszych części tego wysiłku podejmowanego przez ludzi, instytucje i rządy”.
Konferencję otworzył panel zatytułowany „Wyzwania edukacji w autentycznych miejscach pamięci”, w którym wzięli udział dr. Anna Ziółkowska, dyrektor muzeum martyrologicznego w Żabikowie, Piotr Tarnowski, dyrektor Muzeum Stutthof oraz Bartosz Bartyzel, rzecznik prasowy Muzeum Auschwitz. Wśród tematów poruszanych podczas dyskusji były m.in. praca edukacyjna z co raz to nowymi pokoleniami odwiedzających, funkcjonowanie miejsc pamięci w świecie nowych technologii i mediów społecznościowych, wyzwania związane z budowaniem relacji pomiędzy historycznym wydarzeniem a współczesnością oraz to jak w miejscach pamięci budować postawy aktywnej odpowiedzialności na zagrożenia, które obserwujemy w dzisiejszym świecie.