Memoria [PL] No. 7 / Kwiecień 2018 | Page 32

i obyczajowych widocznych jest kilka podejść do prezentowania nocy kryształowej w kolejnym dziesięcioleciu. Decyzje reżyserów stanowiły odzwierciedlenie zmieniających się kontekstów narodowych miejsca i czasu. W swoim wystąpieniu Baron przedstawił analizę następujących produkcji: Dyktatora Charliego Chaplina (1940), Pastor Hall Roya Boultinga (1940), brytyjskiego filmu dokumentalnego Mein Kampf: My Crimes (1940), jak również powojennych niemieckich i austriackich filmów obyczajowych Siedem podróży (1947) oraz Trzecia Rzesza, Proces (1948).

Tradycją Konferencji Uniwersytetu Millersville dot. Holocaustu i Ludobójstwa jest organizowanie wykładu na cześć Aristidesa de Sousa Mendesa, upamiętniającego jednego ze Sprawiedliwych, którzy uratowali życie tysięcy ludzi. W czasie drugiej wojny światowej Aristides de Sousa Mendes pełnił funkcję konsula generalnego we francuskim mieście Bordeaux. Wydał on wizy do Portugalii i paszporty tysiącom uchodźców (wśród których znajdowało się wielu Żydów) przebywającym w okupowanej przez Nazistów Francji. Działanie to było sprzeczne z wytycznymi portugalskiego dyktatora Antonio de Salazara, który sympatyzował z reżimem nazistowskim i zabronił Żydom, Rosjanom i innym uchodźcom wstępu do kraju. Susa Mendes został ukarany za wydawanie uchodźcom portugalskich wiz: został zawieszony na swoim stanowisku za „niewypełnianie poleceń przełożonych w trakcie służby”.

Podczas wieczoru inaugurującego konferencję odbył się pokaz filmu obyczajowego Joëla Santoniego „Nieposłuszeństwo: Historia Sousy Mendesa” (2009). Drugim z kluczowych przemówień podczas konferencji było wystąpienie prof. Lawrenca Douglasa oparte na jego niedawno opublikowanej książce The Right Wrong Man: John Demjanjuk and the Last Great Nazi War Crimes Trial (Właściwy Niewłaściwy Człowiek: John Demjanjuk i ostatni proces wielkich nazistowskich zbrodni wojennych) (Princeton University Press, 2016). W 2009 roku Lawrence Douglas został wysłany przez Harper's Magazine do Monachium, by opisać proces osiemdziesięciodziewięcioletniego Johna Demjanjuka. W 1975 roku amerykańscy śledczy znaleźli się w posiadaniu dowodów pokazujących, że Demjanjuk, naturalizowany obywatel USA, brał udział w morderstwach na Żydach podczas Holocaustu. Demjanjuk został pozbawiony amerykańskiego obywatelstwa i deportowany do Izraela, by tam odpowiedzieć przed sądem za zbrodnie wojenne. Błędnie zidentyfikowano go jako „Iwana Groźnego”, strażnika w obozie zagłady Treblinka znajdującego się w okupowanej przez nazistów Polsce. Werdykt sądu w Izraelu został podważony przez Izraelski Sąd Najwyższy w 1993 roku w oparciu o nowe dowody poddające w wątpliwość tożsamość „Iwana Groźnego”.

Lawrence Baron, San Diego State University,  główny wykład: 'Kristallnacht on Film: From Reportage to Reenactments, 1938-1948'