9
Są one bogatym źródłem informacji na temat masowych egzekucji w drodze rozstrzelania dokonywanych na Żydach oraz lokalizacji miejsc zbrodni. Po zakończeniu procesu dokumentacji zespoły złożone z 11 osób (badaczy, dochodzeniowców, fotografa, tłumaczy i operatora kamery) jadą na wschód Europy po to, by przeprowadzać wywiady z naocznymi świadkami tamtych zbrodni oraz by lokalizować masowe mogiły ofiar. Praca wykonywana przez YIU opiera się na założeniu, że masowe egzekucje przeprowadzane na Żydach przez nazistów i ich współpracowników nie odbywały się w tajemnicy. Częstokroć zbrodni tych dokonywano publicznie, w biały dzień. Egzekucje przeprowadzano głównie na obrzeżach miast i wsi, na oczach miejscowej nie-żydowskiej społeczności. Niektórzy świadkowie tych okrucieństw nadal żyją i zgodzili się przedstawić swoje świadectwo. Osoby, z którymi zespół YIU przeprowadził wywiady podczas wyjazdów na wschód Europy, były w tamtym czasie ciekawskimi nastolatkami, sąsiadami, przymusowymi obserwatorami lub osobami przejętymi
„Cała pierwsza faza Zagłady, która miała miejsce na okupowanych wschodnich terenach Rzeczypospolitej Polskiej, obecnie głównie znajdujących się w granicach Białorusi i Ukrainy, przez dziesiątki lat pozostała – szczególnie na zachodzie Europy – dużo mniej szczegółowo przedstawiona niż okrucieństwa, jakie dokonały się w takich ośrodkach zagłady, jak Birkenau, Treblinka czy Bełżec. Tak naprawdę duża część pamięci o tamtych wydarzeniach przetrwała w dokumentach, listach i wspomnieniach społeczności żydowskich zamieszkujących tamte tereny. Pamięć przetrwała również pośród lokalnych obywateli – Ukraińców, Białorusinów i Polaków. Wykorzystanie tej pamięci do celów badań historycznych od wielu lat stanowi wspaniałe przedsięwzięcie zespołu z Ojcem Patrickiem Desbois’em na czele” – tłumaczy Piotr Cywiński, Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Metodologia dochodzenia
Wyjazdy terenowe organizowane przez Yahad-In Unum wymagają wstępu w postaci wielogodzinnych badań prowadzonych w niemieckich i sowieckich archiwach.