NENE HATUN
Nene Hatun, 1857 yılında Erzurum’da dünyaya gelmiştir. Babası Hüseyin
Bey, annesi Zeliha Hanım’dır. Pasinler’i işgal eden Rus ordusunun daha da içerilere
gireceğinin anlaşılması üzerine, Pasinler üzerinden Erzurum’a gelerek buraya
yerleşmişlerdir. 1877 yılında Nene Hatun henüz 20 yaşındayken, Rus ordusunun
Aziziye Tabyası’nı da ele geçirmesi bardağı taşıran son damla olmuştur. Aziziye
Tabyası’nı ele geçirdikten sonra buradaki askerlerimizi şehit eden Rus ordusu
hiçbir güçlükle karşılaşmadan şehir merkezine doğru gelmeye başlamışken
olaydan yaralı kurtulan bir Türk askeri gizlice şehir merkezine ulaşıp olayı haber
vermiştir. Sabah ezanı vaktinde işgal haberinin minarelerden ilan edilmesinden
sonra, Aziziye Tabyası’nı geri almak için Erzurum halkı ayaklanarak Ruslar’a karşı
vatanını savunmaya hazırlanmıştır. Silahı olanlar silahlarıyla, olmayanlar ise kazma
kürek ne varsa toplamaya başlamış Ruslar’a karşı harekete geçmişlerdir.
Nene Hatun da Aziziye Tabyası’nı geri almak için harekete geçen halkın
arasına katılmıştır. Bu mücadeleye giderken vatan uğruna 2 bebeğini yatağında
yalnız bırakmaktan çekinmemiştir. Çünkü vatan işgal edilirse o iki çocuğunun da
geleceğinin olmayacağını görmüştür.
Ruslara karşı verdiği mücadelede eşi benzeri zor bir işe girişen Nene
Hatun, Rus ordusuna karşı vatan savunmasının sembol ismi haline gelmiştir.
Erzurum halkının demir kapıları da kırarak Aziziye Tabyası’na girmesinden sonra
göğüs göğse bir mücadele başlamış, yaklaşık yarım saat içinde 2300 civarı Rus
askeri öldürülmüş tabya Türkler tarafından geri alınmıştır. Türkler ise yaklaşık
1000 şehit vermiştir. Tabyanın geri alınmasından sonra yaralıların tedavisine
başlanmış, Nene Hatun evine dönmeyi reddederek oradaki yaralılarla ilgilenmiş,
gerek savaş sırasında gerek sonrasında gösterdiği fedakârlıklarla Erzurum
halkının kalbinde yer etmeyi başarmıştır.
Aslında Nene Hatun, Osmanlı Dönemi’ndeki 93 Harbi’nde Erzurum
Savaşı’nda üstün bir başarı göstermesine rağmen 1937 yılına kadar yeterince
tanınmamıştı. Nene Hatun’u Türkiye’ye tanıtan kişi Cumhuriyet gazetesinden
İsmail Habib Sevük olmuştur. 1937 yılında Erzurum’a giderek Nene Hatun ve
diğer 93 Harbi kahramanlarıyla röportaj yapan İsmail Habib Sevük’ün yazıları, o
dönem gündeme oturmuş, Nene Hatun’un özverili mücadelesi her kesimden
insanımızın ilgisini çekmiştir.