Antičko doba
Matematika se koristila u praksi mnogi pre nego što je fomalno postala nauka. Prvi matematički spisi u vidu papirusa, odnosno glinenih pločica nastali su još u starom Egiptu i Mesopotamiji.
Oni su je koristili, pre svega, za praktične potrebe, uglavnom za premeravanje zemlje nakon izlivanja Nila, gradnju kanala, utvrđivanje položaja zvezda, građevinarstvo i slično.
Nakon toga su stari Grci „umešali prste“ i tada počinje razvoj apstraktne matematike kao nauke, odnosno proučavanje zbog nje same, a ne radi praktične primene otkrića. Tada je matematika postala osnova svega, kraljica svih nauka (što i do danas važi), a čak je i na ulau u čuvenu Akademiju stajao natpis: „Neka ne ulazi onaj ko ne zna geoletriju“.
Ipak, sve do pred kraj XVI veka matematika se svodila uglavnom na proučavanje geometrije i aritmetike, a tada su počeli da se razvijaju algebra, diferencijalni i integralni račun, analiza…
U najveće matematičke umove svih vremena, koji su obeležili razvoj ove “kraljice nauka”, ubrajaju se Pitagora, Euklid, Pjer de Ferma, Blez Paskal, Leonard Ojler, Karl Fridrih Gaus, Alan Turing, ali i najblistaviji umovi današnjice kao što su Grigori Perelman i Terens Tao.
Smatra se da su Stari Egipćani još 3.000 godina p.n.e. koristili kompleksnu matematiku, kao što su algebra, aritmetika i geometrija. Svakako im je bila potrebna za projektovanje i građenje tolikih piramida.
Nisu zaostajali ni Vavilonci koji su izračunavali obim kruga kao približno 3 prečnika, što je približno današnjem izračunavanju koje koristi vrednopst Pi (okvirno 3,14). Kineski matematičari su oko XXI veka p.n.e. razvili značajne koncepte u vezi sa negativnim brojevima, decimalnim brojevima, algebrom i geometrijom.
Grčka matematika je od VII veka p.n.e. dala niz veoma važnih teorija koje se i danas primenjuju, zahvaljujući najvećim matematičarima svih vremena, Pitagori, Euklidu i Arhimedu.
Euklid se smatra “ocem geometrije” zbog svojih revolucionarnih igeja koje je izneo još 300 godine p.n.e.
Jedan od njih, antički matematičar i filozof Pitagora (582-496. p.n.e), svakako je najpoznatiji po Pitagorinoj teoremi (kvadrat nad hipotenuzom jednak je zbiru kvadrata nad katetama), ali je njegov doprinos matematici i nauci uopšte mnogo značajniji od toga. On je, između ostalog, proučavao i prirodne brojeve i ustanovio njihova svojstva koja su o danas poznata: parni, neparni, savršeni brojevi…
Bavio se i harmonijom, odnosno analogijom između muzike i brojeva. U gradu Krotonu u Italiji osnovao je matematičku školu, a njegovi učenici i sledbenici nazvani su Pitagorejci.
Matematičar čija su dostignuća zauvek promenila tok nauke svakako je bio Arhimed. On je živeo oko 250 godina p.n.e. u Sirakuzi, na Siciliji. Bavio se matematikom, astronomijom i fizikom. Toliko je bio čuven po svojoj genijalnosti i izumima da mu je čak i vladar SIrakuze Hijeron poveravao važne zadatke, kao što su da utvrdi da li se njegova kruna sastoji samo od zlata ili i od srebra, da napravi oružje za odbranu grada u Punskim ratovima i slične.
Arhimed je možda najpoznatiji po svojim matematičkim dostignućima, među kojima su: izračunavanje broja pi (π), zapremina i površina lopte, zakon poluge, zakon o telima potopljenim u tečnost, pužna pumpa, katapult… a zapravo ih je bilo još mnogo više.
Jedan od njegovih najzanimljivijih izuma koji je pokrenuo i najviše debata bili su „Arhimedovi toplotni zraci“. Reč je zapravo o oružju koje je koristila vojska Sirakuze u odbrani od Rimljana tokom Punskih ratova. Ova “naprava” sastojala se od jednog šestostranog i drugog, manjeg, četvorostranog ogledalo, a funkcionisala je tako što je odbijala sunčevu svetlost u jedno žarište i zahvaljujući tome uspevala da zapali neprijateljski brod. Mit o Arhimedovom oružju pokušavali su da “razbiju” i čuveni “Mythbusres”, a tek iz drugog puta i uz pomoć naučnika sa MIT instituta uspeli su da ga dokažu.
istorija matematike