MAGAZYN GDAŃSKI
Połączeni bursztynem –
Udostępnianie bursztynowego dziedzictwa
w Gdańsku i Kaliningradzie
Projekt złożony przez Muzeum Gdańska oraz Muzeum Światowego
Oceanu w Kaliningradzie na ogólną kwotę 2 293 426, 24 EUR w ra-
mach priorytetu współpracy transgranicznej w celu ochrony dzie-
dzictwa historycznego, naturalnego i kulturowego, w ramach
działania mającego na celu promocję oraz ochronę lokalnego
dziedzictwa kulturowego. Złożony w lipcu 2018 r. do Programu
Polska-Rosja 2104-2020 wniosek czeka na rozpatrzenie.
24-miesięczny projekt zakłada szereg
działań na rzecz adaptacji dwóch obiektów
o charakterze zabytkowym: Wielkiego
Młyna w Gdańsku przez Beneficjenta (Mu-
zeum Gdańska) oraz położonej nad Pregołą
części dawnej Królewieckiej Manufaktury
Bursztynu z przyległymi barakami przez
Partnera (Muzeum Światowego Oceanu).
Wielki Młyn. Lata 30-40. XX w. mat. Muzeum Gdańska
„Bursztynowe” dziedzictwo – dla każdego
Wspólny projekt polsko-rosyjski ma na celu udostępnienie dziedzic-
twa związanego ze Złotem Bałtyku dla każdego gdańszczanina
i turysty. Tych ostatnich do samego Gdańska przybywa rocznie ok. 2
mln, zaś do obwodu kaliningradzkiego ok. 2,3 mln. Przed zamknię-
ciem Małego Ruchu Granicznego z Rosją w 2016 r. nad Motławą
i Pregołą ruch turystyczny był żywszy, choć Muzeum Bursztynu
z roku na rok poprawiało wyniki frekwencyjne. Obecnie odwiedza
je blisko 100 tys. osób., a może niemalże dwukrotnie więcej… Nieco
inaczej swój cel widzi Rosyjskie Muzeum Światowego oceanu i prze-
widuje, że ich część manufaktury odwiedzi ok. 15 tys. zwiedzających.
Już od otwarcia w 2006 r. Muzeum
Bursztynu w gotyckim Zespole Przedbra-
mia poszukiwano innego miejsca na nową
siedzibę. Niewielkie gotyckie pomieszcze-
nia, klatki schodowe „Katowni” praktycz-
nie uniemożliwiają zwiedzanie osobom
niepełnosprawnym, a dla osób starszych
stanowią wyzwanie. Blisko 65% ankie-
towanych wskazało, że obecna siedziba
Muzeum Bursztynu nie jest przyjazna
dla zwiedzających, choć realnie problem
dotyczy tylko co czwartego zwiedzającego
– ponad 12% polskiego społeczeństwa to
osoby niepełnosprawne, a blisko co piąta
osoba to seniorka, bądź senior. Podobne
proporcje poświadczają statystki obwodu
kaliningradzkiego – tu 8% społeczeństwa
to osoby niepełnosprawne, a 24% to
osoby starsze.
Nowe Muzeum Bursztynu w Gdańsku
zyskać kilkukrotnie większą przestrzeń
wystawienniczą (z 300 m2 do 1100 m2),
przestrzeń na działalność edukacyjną
(której z Zespole Przedbramia brak).
Na potrzeby usługowo-gastronomiczne
zostanie przeznaczona dolna kondygna-
cja – znajdziemy tu restauracje i sklepy
z wyrobami jubilerskimi. Na pozostałych
kondygnacjach zostanie zaaranżowana
8
wystawa stała, a także sala wystaw cza-
sowych i pomieszczenia biurowe.
Nowe muzea w 2021 r. za blisko
9,5 mln zł?
Podjęte w projekcie działania będą
miały nieco inny zakres. W Gdańsku
celem jest adaptacja i aranżacja części bu-
dynku na potrzeby planowanej wystawy
stałej wraz z przygotowaniem stosownej
dokumentacji, zaś w Rosji – częściowe
przygotowanie budynku i oddanie do
użytku pomieszczeń barakowych przy
manufakturze. Projekt zakłada także
przeprowadzenie polsko-rosyjskich se-
minariów na rzecz ochrony dziedzictwa
kulturowego. Dla Muzeum Światowego
Oceanu projekt ma także znaczenie stra-
tegiczne. Kaliningradzkie Muzeum Bursz-
tynu, które jest właścicielem pozostałej
części dawnej Królewieckiej Manufaktury
Bursztynu, otrzymało dotację z budżetu
centralnego Federacji Rosyjskiej na ada-
ptację i aranżację pomieszczeń na cele
utworzenia tu nowego muzeum.
Projekt „Połączeni bursztynem”
zakłada działania na łączną kwotę
2 293 426,24 EUR. Beneficjent ma do
dyspozycji 1 550 009,56 EUR, z czego
wkład własny to 155 000,97 EUR, zaś
Partner dysponuje budżetem o warto-
ści 743 416,68 EUR, z czego 74 341,66
to wkład własny. Dofinansowanie Unii
Europejskiej wynosi 90%. Jeśli złożone-
mu przez Muzeum Gdańska projektowi
zostanie przydzielone finansowanie, to
otwarcie nowego Muzeum Bursztynu
w Gdańsku będzie realne w 2021 r.
Wielki Młyn, pocz. XX w., mat. Muzeum Gdańska
Parametry techniczne Wielkiego Młyna:
Powierzchnia zabudowy – 1130,0 m 2
Powierzchnia użytkowa – 2 300,0 m 2
Kubatura brutto – 14 848,6 m 3
Liczba kondygnacji użytkowych – 4
Szerokość budynku – od wschodu – 26,45 m; od zacho-
du – 26,62 m
Długość budynku – od południa – 40,20 m [bez komina];
45,97 m [z kominem]; od północy – 40,14 m [bez komina];
45,98 m [z kominem]
Wysokość budynku – ok. 26,34 m
Wielki Młyn w obiektywie Dariusza Kuli, fot. D. Kula, mat. Muzeum Gdańska