www.krishijagran.com
gwjr dI kwSq
KurwkI q`qW dI pUrqI Aqy KyqI iviBMnqw leI gwjr dI kwSq
qrsym isMG iF`lo Aqy Awr. ky. F`l
sbzI ivigAwn ivBwg, pMjwb AYgrIklcrl XUnIvristI, luiDAwxw
jr srdI
dI mu
&sl hY
gw dI kwSq pUrur`qy Bwrq `K sbzI dIjWdI hY[ ijs
iv`c kIqI
ies
dI vrqoN slwd Aqy sbzI dy qOr qy kIqI jWdI hY[
pMjwb iv`c jVHW vwlIAW sbzIAW dw rkbw 19.57
hzwr hYktyAr Aqy ku`l pYdwvwr 400.76 hzwr
tn hY ijs iv`c qkrIbn 60% rkbw gwjr dw hY[
swfy dyS dI izAwdw AwbwdI iv`c Coty KurwkI q`qW
dI Gwt pweI jWdI hY[ ijs iv`coN 5 swl dI aumr
qoN G`t qkrIbn 70 pRqISq b`cy Aqy 55 pRqISq
AOrqW lohy dI Gwt krky AnImIey qoN pRBwivq hn[
ies qoN ielwvw 62 pRqISq b`cy ivtwimn ey dI Gwt
dy iSkwr hn jo ik A`KW dI roSnI nUM pRBwivq krdw
hY[ so iehnW inzwmqW qoN Cutkwrw pwaux leI
gwjr bhuq hI guxkwrI hY ikauNik ies iv`c
AYtINAwksIfYNts Aqy hor KurwkI q`q bhuq mwqrw
iv`c huMdy hn[ lwl gwjr dw rMg lweIkopIn q`q
krky huMdw hY jo ik PyPVy dy kYNsr qoN bcwauNdw hY[
kwlIAW gwjrW dw rMg AYQoswieinn q`q krky huMdw
hY jo ik ie`k SkqISwlI AYNtIAwksIfYNts hY Aqy
mnu`K nUM idl dIAW ibmwrIAW, kYNsr, motwpw, SUgr
Awid qoN bcwauNdw hY[ kwlIAW gwjrW iv`c lohy dI
mwqrw bhuq izAwdw huMdI hY jo KUn dI kmI pUrI
krdI hY Aqy AnImIey qoN bcwauNdI hY[ ies qoN
ielwvw kwlIAW gwjrW qoN kWjI bxweI jWdI hY jo
Bu`K nUM cmkwauNdI hY Aqy pyt dIAW ibmwrIAW nUM
TIk krdI hY[
lwl/pIlIAW gwjrW iv`c bItw-kYrotIn nwm
dw q`q bhuq izAwdw mwqrw iv`c huMdw hY[ ieh
srIr iv`c jw ky ivtwimn ey dw kMm krdw hY jo ik
A`KW dI roSnI kwiem r`Kx, cmVI nUM nroAw r`Kx
Aqy b`icAW dy vwDy leI bhuq lwBdwiek huMdw hY[
gwjrW srIr iv`c XUirk qyzwb nUM ipSwb rwhIN
bwhr k`Fx iv`c mdd krdIAW hn Aqy joVW dIAW
drdW hox qoN bcwauNdIAW hn[ gwjrW dy hry p`qy
bhuq hI poSitk huMdy hn Aqy pSUAW dy hry cwry dy
qOr qy iesqymwl kIqy jWdy hn[
jlvwXU Aqy im`tI: gwjr dy jMm leI 7-24
Aqy vwDy leI 18-24 ifgrI sYNtIgryf qwpmwn
dI loV hY[ gwjrW dw vDIAw rMg 15-20 ifgrI
sYNtIgryf qy bxdw hY[ jykr qwpmwn 30 ifgrI qoN
au~pr ho jWdw hY qW gwjrW iv`c kuV`qx pYdw ho jWdI
hY Aqy jVHW sKq ho jWdIAW hn[ gwjrW vwsqy
fUMGI polI cIkxI mYrw zmIn cMgI huMdI hY ikauNik
ies iv`c gwjrW TIk v`DdIAW hn[ BwrIAW
zmInW jVHW dy vwDy nUM rokdIAW hn Aqy jVHW iv`c
dusWgV bxdIAW hn[ ijs zmIn dI pI AY~c 6.5
hovy, auh vDIAw jVHW Aqy pYdwvwr leI TIk mMnI
jWdI hY[
aun`q iksmW
pMjwb blYk ibaUtI (2013)
kwlI gwjr dI ieh pihlI iksm pMjwb
AYgrIklcrl XUnIvristI, luiDAwxw ny swl
2013 iv`c kwSq krn leI id`qI hY[ ieh iksm
ibjweI qoN 93 idnW bwAd pu`tx leI iqAwr ho
jWdI hY[ ies dIAW jVHW jwmxI-kwlIAW huMdIAW
hn jo ik 26 sYNtImItr lMmIAW Aqy 3.20
sYNtImItr ivAws dIAW huMdIAW hn[ ^urwkI p`K qoN
ieh bhuq vDIAw iksm hY qy dvweIAW bxwaux dy
n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD nr;s 2014
25