MAC KRISHI JAGRAN (Punjabi) APRIL 2014 | Page 44

gP{ gkbB

www.krishijagran.com

t?e;hB byBT{ (T[~so gqd/P) ’u fsnko ehsh iKdh
j?. fJ; dh Nhek szdo[;s gP{nK ’u nzsLuwVh
(Sub-Cutaneous) ftu brkfJnk iKdk j?. fJ; Bkb
gP{ dk fJ; o'r s'A 5 ;kb se pukn j' iKdk j?.

Bwe dk 3 gqshPs x'b (Normal Saline), ;gfoN,
brkT[D tkbhnK ;{JhnK, 2 nZX/^nZX/ whNo d/ Bhb/
eZgV/, fJe n?b:{whBhnw dh eVkjh nkfd uhIK dh
b'V j[zdh j?.

2H ;how ftXh (Serum Immunization) L gjkVh gP{nK
bJh Nhek brkT[D ’u ;how dk gq:'r ehsk iKdk j?.
id'A o'r c?b fojk j't/, sK T[; ;w/A fJ; dk gq:'r
ehsk iKdk j?. i' gP{ o'rh gP{nK d/ ;zgoe ’u
nkT[Ad/ jB. T[BQK ƒ 50 xB ;?AH n?ANh gP{ gb/r
;how (Anti Rinder Pest Serum) dk Nhek nzdo{Bh
uwVh (S/C) brkT[Ad/ jB.

t?e;hB dk x'b pDkT[D s'A gfjbK jo/e :zso ns/
GKv/ ƒ ehNkDz{ ofjs (Sterilized) eo b?Dk ukjhdk j?.
i/eo fJj ezw nX{ok ofj iKdk j? sK t?e;hb BPN j'
iKdh j?. t?e;hB dhnK fNT{pK ƒ poc ’u oyDk
ukjhdk j?.

3H ;how t?e;hB ftXh (Serum Simultaneous Method) L
gP{nK ƒ o'r s'A w[esh d[nkT[D dh fJj ftXh ;G s'A
gfjbK e'b/ s/ NoBo (Kolle & Turner, 1898) B/ d;h.
fJ; ftXh Bkb fInkdk ;w/A bJh o'r s'A w[esh fwb
iKdh j?. fJ; ftXh ’u w'Y/ d/ fJe gk;/ n?ANh ;how
(Anti Serum) ns/ d{;oh ns/ ftPkD{ (Virus) dh
t?e;hB dk Nhek brkfJnk iKdk j?, wksok fJe'
fijh j[zdh j?.
v/;he/fNv r'N fNP{ tkfJo; fsnko eoB dh ftXh

Method of Preparation Dessicated Goat Tissue Virus L fJ;

ƒ fsnko dh ftXh dk fIeo j/mK ehsk frnk j? L

fJe szdo[;s peoh d/ y{B ftu ftPkD{ (virus) dk
xB ;?AH x'b dk Nhek brkfJnk iKdk j?. 3^4 fdBK ’u
peoh dk p[yko tX e/ 39^40 fvroh ;?ANhrq/v se j'
iKdk j?. fJ; s'A T[gozs T[; ƒ wko fdzd/ jB. fJ; dk
fYZv ehNBkPeK d[nkok gfjbK X' fbnk iKdk j? ns/
fco uho fdZsk iKdk j?. fJ; dh fsZbh (Spleen) pkjo
eZY bJh iKdh j?. fsZbh ƒ 1 rqkw (15 rq/B) d/ S'N/^S'N/
N[efVnK ’u eZN fbnk iKdk j?. fco fJBQK ƒ fNT{pK
(ampules) ’u nbZr^nbZr Go e/ wz{j ;hb pzd eo
fdZsk iKdk j?. b'V g?D s/ fJBQK ƒ tZy^tZy EktK ’s/ fiZE/
o'r c?fbnk j't/, w[cs G/i fdZsk iKdk j?. Nhek brkT[D
s'A gfjbK dtkJh j/m fby/ nB[;ko fsnko ehsh
iKdh j?.
t?e;hB dk Nhek fsnko eoBk
(Preparation of Vaccine Injection) L

Nhe/ bJh dtkJh fsnko eoB bJh eZu dh yob
ns/ w{;bh (Glass mortor) 1 xB ;?AH tkbh fBPkB dh
;fozi, d' eZu dhnK YZeD tkbhnK PhPhnK, fJe wkg,

fNT{p ƒ eZY e/ ;ktXkBh Bkb s'VBk ukjhdk j?
fco fJj t?e;hB ;[Ze iKdh j?. fJ; ƒ ehNkD{ ofjs
ns/ mzv/ eZu dh you ftu gkU. j[D fJ; ƒ pz{d^pz{d
eo e/ 9 gqshPs Bwe dk x'b gk e/ fwbkT[Ad/ jB ns/
x'Nd/ ofjDk ukjhdk j?. id'A fJj fJe^fwe j' ikJ/
ns/ yob s'A S[ND br/ sK T[; ’u 100 xB ;?AH ;XkoB
Bwe dk x'b (Normal Saline Solution) g{ok eo d/Dk
ukjhdk j?. fJ; ƒ eZu dh Bhb/ ozr dh PhPh ’u
oZyDk ukjhdk j? ns/ PhPh ƒ frZb/ egV/ ’u bg/N d/Dk
ukjhdk j?.
fJj t?e;hB rT{^p?bK ns/ T[BQK dhnK ;zskBK bJh
fsnko j' rJh. fJ; ’u f;oc 1 xB ;?AH gqsh gP{ dh
yZb ftu iK nzdo{Bh uwVh (S/C) Nhe/ okjhA d/Dh
ukjhdh j?.
wZMK ƒ fizBh b'V j't/ T[;/ fj;kp Bkb pDk b?Dh
ukjhdh j?. fJ; d/ bJh 1 xB ;?AH rT{ tkbh pDh j'Jh
t?e;hB ns/ 5 gqshPs Bkowb ;/bkJhB Gkt 1L5 d/
nB[gks ’u gsbh eo b?Dh ukjhdh j?. fJ; ƒ d{;oh
eZu dh PhPh ftu i' fe Bhbh j't/, oZy b?Dk ukjhdk j?
ns/ fGZfink j'fJnk mzvk eZgVk bg/N d/Dk ukjhdk j?.
fJ; gsbh ehsh j'Jh t?;bhB dh th 1 xB ;?AH gqsh wZM
ns/ T[; dh ;zskB dh yZb ’u Nhek brk d/Dk ukjhdk
j?. fJ; soQK fsnko t?e;hB ƒ 2 xzfNnK ’u gq:'r eo
b?Dk ukjhdk j?, pkeh ƒ ;[ZN d/Dk ukjhdk j?, b'V g?D s/
BthA pDkT[Dh ukjhdh j?.
;XkoB btD :[es x'b (Normal Saline Solution)
pDkT[D bJh Bwe dh fJe fNZeh i' t?e;hB d/ Bkb
fwbdh j?, 100 xB ;?AH fvebv tkNo ’u x'b e/ fsnko
ehsk iKdk j?.
fJ; o'r d/ Nhe ;KM/ o{g Bkb ;odhnK ’u gP{nK
ƒ w[cs brkJ/ iKd/ jB.

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD ngq?b 2014 (44)