MAASTRO clinic | een eeuw radiotherapie in Limburg | Page 30

Leidsche flessen. (Instrumentencollectie Centre Céramique, Maastricht) Wimshurst-elektriseermachine. (Instrumentencollectie Centre Céramique, Maastricht) Daarna volgden de eerste geneeskundige proeven met elektriciteit in een stroomversnelling. Galvani zag dat je met elektriciteit. Begin achttiende eeuw beschreef de predikant elektriciteit spieren kon laten contraheren (bio-electriciteit) Jean Jallabert (1712 -1768) observaties waarbij elektriciteit en Volta liet zien dat je elektriciteit kon opwekken door spieren stimuleerde en verlammingen ophief. En eind tussen twee metalen een met zuur of loog bevochtigd achttiende eeuw schreef John Birch (1745 -1815), destijds vloeipapiertje te plaatsen. Zo ontwikkelde hij de ‘voltacel’ een fameus chirurg in Londen, enthousiast over zijn en, door een aantal van die cellen te stapelen, de ‘zuil van positieve ervaringen met het therapeutisch toepassen van Volta’, oftewel een batterij. Dit was een doorbraak, omdat elektriciteit: elektrische therapie kon soms een amputatie hiermee een spanningsverschil en dus ook een elektrische voorkomen. stroom gedurende langere tijd min of meer constant gehouden kon worden. Het wetenschappelijk onderzoek The public have a right to expect from me some account of the result of those experiments in medical electricity, which I have now been more than twelve years engaged in, and in which I could never have so invariably persistent, had I not found it in many cases exclusively eminent and efficacious; for, if applied only to such diseases as were curable by other means, it would, I am sensible, avail little in practice: but its merit is, that it often affords relief where every other hope is lost, and saves the noble art of surgery from the opprobrium of amputation. naar elektriciteit en magnetisme kreeg hierdoor nieuwe mogelijkheden. Begin negentiende eeuw ontdekte de Engelsman Michael Faraday (1791 -1867) de relatie tussen elektriciteit en magnetisme. Hij zag dat je elektriciteit kon opwekken door een geleider te bewegen in een magnetisch veld en, omgekeerd, dat je met elektriciteit iets in beweging kon zetten. Uit deze bevindingen volgden de later door Röntgen gebruikte Ruhmkorff-inductor [zie afbeelding pagina 41], een apparaat om een spanning te verhogen of te verlagen, en nog iets later de transformator. Rühmkorff (1803 -1877) was een instrumentmaker en 28 Door de ontdekkingen van de Italiaanse anatoom octrooieerde zijn vonkinductor in 1851. Er werd toen ook Luigi Galvani (1737 -1798) en zijn tijdgenoot de fysicus al geëxperimenteerd met elektriciteit in glasbuizen. Deze Alessandro Volta (1745 -1827) kwam het onderzoek met waren gevuld met verdunde gassen en werden daarom