Ma première publication PersPective39-Yuksek | Page 78

74
olarak ülkeyi yönetmeye devam etti . Musaddık ’ ın yaptığı ve devletin lehine olan reformlar kaldırıldı . Bu sayede Şii liderlerin sempatisi kazanıldı . Darbenin ülkedeki etkisi ise şöyle oldu : petrolden gelen kar yabancı ülkelerle tekrardan paylaşılmaya başlandı , Şah halkın tepkisini ABD yanlısı bir politika izleyerek çekti , Musaddık yanlısı olan partiler kapatıldı ve ülkenin siyasi alanında sadece İslamcılar kaldı . Dolayısıyla Şah ’ a karşı en güçlü muhalif olarak Ayetullah Ruhullah Humeyni ve taraftarları ön plana çıktı .
1971 yılında İran ekonomisi kötü durumdaydı ama İran Uygarlığı ’ nın iki bin beş yüzüncü yılı Şah tarafından dünyanın dört bir yanından büyük devlet adamları davet edilerek çok şaşalı bir şekilde kutlandı . Ekonomik zorluk çeken halkın ayaklanması böyle başladı . Öbür yandan İslami tarafın ayaklanması ABD ’ nin desteğiyle dini vakıfların mallarına el konulmasıyla başladı .
1974 ’ e gelindiğinde ise Şah petrol gelirini dört milyon dolardan yirmi milyon dolara çıkarttı . Halk bu duruma ne kadar sevinse de bu sefer ABD , İran ’ ın kendisinden silah almasını istedi . Şah bu isteği reddedemediği için halkın artık her kesimi şahtan nefret ediyordu . Şah bunun üzerine , 1978 ’ de bir de OHAL ilan edip sokaktaki monarşi karşıtlarını öldürmeye başlayınca bu sefer ABD tarafından bir darbe yedi . Çünkü ABD artık Şah ’ ı tanımadığını ilan etti . Desteksiz kalan Şah , muhalif başkanı başa getirse de halka yaranamadı .
Humeyni , devrimi kasetlerle yaptı . Yasak kasetleri her yere dağıtıldı ve bu sayede halkta darbenin alt yapısını oluşturdu . Devrimin kasetlerle yapılmasından ötürü 79 Devrim ’ i dünyadaki ilk elektronik devrim olarak anılır . Humeyni hem halkın dindar olmasından yararlandı hem de arkasına işçi kesimini alınca Şah 16 Ocak 1979 ’ da ülkeden kaçtı . Ülke boşta kaldı . 76 yaşındaki Humeyni ülkeye emperyalist ülkelerin eskortuyla ulaştı ve rivayete göre onu iki milyon insan karşılamıştı . 1 Şubat ’ ta televizyonda basın konuşması yapan Humeyni Batı bizim düşmanımızdır , kahrolsun ABD sloganıyla halkın sempatisini kazansa da devrimde kendisine destek veren milliyetçi , liberal , sosyal , nasyonalist , komünist kesimi , işçileri ve öğrencileri dışladı . Kısacası ülkenin sahibi biziz dediler . Mottoları ise İslami yönetimlerde insanların hakkı yoktur , insanların itaat etme yükümlülüğü vardır .
Devrimden bir yıl sonra ülke batıdan
soyutlandı , kadınların tüm hakları
ellerinden
alındı . Zaten
4 Kasım
1979 ’ da
ABD ’ nin
Tah-
r
a
n
b ü -
yükelçiliği
öğrenciler
tarafın-
dan
basılıp
ele geçirildi . O gün ABD ve İran arasındaki köprüler yıkıldı ve İran ’ a ikinci bir ambargo uygulandı . Aslında Argo filmi de ne kadar propaganda filmi olsa da bu süreci anlatan bir filmdir .
Devrim olmasına rağmen ülke hala kargaşa içindedir . Yani halk sağ-sol olarak ayrılmış durumdadır . Ancak Şii rejiminin şansına devrimden bir yıl sonra çıkan İran- Irak Savaşı sayesinde halk tekrardan bir araya gelir . Çünkü ülkenin bir olup Irak ’ la savaşması gerekiyordu .
Sonuç olarak İran artık İslami bi rejim olmuştu ve dünyanın süper güçleri tarafından ambargoya alınmıştı . Bu da bize gösteriyor ki aslında devrimi tüm İran yapsa da bundan Şii grup , ABD ve BK faydalandı . Çünkü Şii grup başa geçmişti , BK ve ABD de halklarına düşman olarak gösterebilecekleri bir müslüman ülke bulmuşlardı . İslamofobiyi destekleyecek somut kanıtları olmuştu .
Son olarak devrimi çeşitli bakış açılarından görebileceğiniz bazı filmler önermek istiyorum : Mossadegh , Persepolis , Soraya ’ yı Taşlamak ve Argo . P
KAYNAK
Bütün bu olaylar yaşanırken Şah ’ a olan muhalif hareketlerinden dolayı sürgün edilen ve Fransa ’ ya giden
https :// dergipark . org . tr
https :// www . wikizeroo . org
https :// www . britannica . com