ncelikle belirtmek isteriz ki : biz bir ruh değiliz , bir yerlere de dadanmıyoruz . En azından henüz böyle bir karar vermedik , gelecekte yapmamız kuvvetle muhtemel . Tarihte pek çok farklı amaca sahip veya gayeye sahip , hangisini tercih ederseniz , insanlar belirli bir amaç için bildiriler yayınlamışlar . Bu bildirilere dünyaca “ Manifesto ” veya bunun çevirisi olan kelimeler yakıştırılmış . Her bir manifestonun farklı rengi ve zevki vardır , ki bunlar da tartışılmaz . Amma veya fakat , hangisini tercih ederseniz , biz bunu tartışacağız .

Öncelikle Anarşist Manifesto ’ yu ele alalım . Böylesine bireysel özgürlük üzerine temellendirilmiş bir düzene toplumsal düzen adı veriliyor olması başlı başına bir tezatlıktır . Bunun yanı sıra tarihin herhangi bir sayfasında herhangi bir toplumun benimsemiş olduğu bir toplumsal düzen haline gelememiştir , dolayısıyla amacına ulaşamamıştır . Ayrıca , sunuyor oldukları düzende insanlar üst

Bir fikir , Aydınlı için ne kadar fikirse , Karanlı için de o kadar fikirdir .

tabaka bir yaşam sürmek isteyeceğinden toplum yapılanmasında aksaklıklar olacaktır .

Sürrealist Manifesto ise bambaşka bir hikâye . Zaten gerilerinde kalmış olan bir akımı yererek düşene bir de onlar vuruyor adeta . Üstelik Realizm ’ i eleştiren bu akımın isminin içerisinde birebir Realizm geçiyor ; yani nereden bakılırsa bakılsın , Realizm ’ in en bariz örneklerinden biri . Evet ; bilinçdışı , yazılarında

bir üslup ama yazmış olduklarını okumadıkları gerçeği bizi tedirgin ediyor . “ Ansızın yanlış bir şey yazarlarsa ne olacak ?” sorusuna bir türlü cevap bulamıyoruz .

Komünizm ’ deyiz . Dünyanın en çok bilinen manifestosu olan Komünist Manifesto ’ su , bir manifestodur . Bu metin George Orwell ’ in Hayvan Çiftliği romanından esinlenilmiştir . Kaynağı bir roman olan bir düşünce ne kadar mantıklı olabilir ? Bu roman atların domuzlara yaptığı zulmü anlatır . Komünist Manifestosu tamamen hayvan haklarını savunduğundan zamanın çevrecilerini , Yeşilçamcıları , oldukça etkilemiştir . Bu da pek çok kalitesiz romantik komedinin peydahlanmasına sebep olmuştur .

Bütün bu örneklerin ışığında vardığımız yegâne ve kaçınılmaz sonuç , manifestoların işlevsiz bir yayılım biçimi olmasıdır . Dolayısıyla manifesto kavramının hiç olmamış olması gerektiğini düşünüyoruz .

47

Yazılan manifestoları insanlar okumuyor , dolayısıyla haberdar olamıyorlar . Metinler çok uzun , 60-70 sayfa kadar ve bu maruz kalınması için çok fazla bir miktar . Üşenmemek elde değil . Biz sizin önünüze ciltli yemek tarifi koysak ; okur muydunuz ? Hayır . Peki , biz yemek tariflerimizi geçtiğiniz bir sokakta bağırsak duyar mıydınız ? Tabii ki . Sokaklar zaten insanların birbirine bir dizi şeyler bağırması içindir , ne-