34

ostalji ; son zamanlarda , her geçen gün daha da sık duyduğumuz şık bir kelime . Aklımıza gelen ilk tanımı basitçe geçmişe duyduğumuz özlem . Fakat bugün hepimiz farkındayız ki “ nostalji ” kelimesi bir duyguyu tanımlamaktan öteye geçti ve popülerliği artan bir trend olma yolunda ilerlemeye başladı . Vizyona yeni giren filmler , yeni çıkan TV dizileri , bugün dinlediğimiz müzikler , en yeni moda trendleri , sıfatları …. “ Yeni ” olduklarını iddia etse de bunlar gibi popüler kültürümüzün birçok parçasının aslında geçmişe göz kırptığını görüyoruz . Peki neden nostaljiye takıntılı hale geliyoruz ? Nostaljiyi popüler kültürün parçası haline getiren sebepler neler ? Neden sosyal medya “ 10 years challenge ” larla , “ throwback ” lerle her gün bize eskiyi hatırlatmakta bu kadar ısrarcı ? Elbette bu sorulara verebileceğimiz cevaplar bizi tatmin etmeyecektir ve nostaljiyi hayatımızdan çıkarmamıza ya da ona daha da sarılmamıza sebep olmayacaktır . Yine de özellikle biz Y kuşağı için merak konusudur niçin geçmişe bu kadar özlem duyduğumuz .

Fakat bugün hepimiz farkındayız ki “ nostalji ” kelimesi bir duyguyu tanımlamaktan öteye geçti ve popülerliği artan bir trend olma yolunda ilerliyor .

Sözlük anlamından daha derin bir tarihi olan “ nostalji ” kavramının doğuşu 1688 yılına kadar uzanıyor . İsviçreli bir tıp öğrencisi olan Johannes Hofer tarafından bulunan terim Yunanca “ nóstos ”, eve dönüş ve “ álgos ”, acı kelimelerinden türemiştir . Hofer “ nostalji ” yi yabancı topraklarda savaşan İsviçreli paralı as-

kerlerin yaşadığı vatan hasretini ifade etmek için kullanmıştır . Alpin çayırları için duyulan aşırı özlem , baygınlık , ateş gibi belirtileri olan bu hem ruhsal hem fiziksel rahatsızlık aşırı senaryolarda ölümle bile sonuçlanabiliyordu . Hatta iddia edildiği üzere askerlerin İsviçre şarkıları söylemeleri nostaljiyi kızıştırmaması için yasaklanmıştı .

Bir zamanlar ruhsal bir bozukluk olarak nitelendirilen nostaljinin , günümüzde daha çok bizi geçmiş bir zamana dönmeyi arzulatan acı-tatlı bir duygu olduğunu söyleyebiliriz . Eski güzel günlere , çocukluğumuza , lise yıllarımıza , hayatın bizim için daha basit olduğu ya da şu an bize öyle görünen zamanlara duyduğumuz bu özlem duygusu görünüyor ki son derece doğal ve evrensel bir psikolojik durum . Üzerinde bilimsel araştırmaların yapılmaya devam ettiği ve psikoloji biliminin aydınlattığı , eskinin “ akıl hastalığı ” bugünün ise bize gün içinde iç çektiren tatlı ama biraz hüzünlü ruh hali giderek popüler bir kavram haline geliyor . Asıl soru nostaljiyi gitgide daha çok sevmemizin , onu var olan popüler kültürümüzün bir parçası haline getirmemizin sebebi nedir ? Bu sebep basitçe nostaljinin psikolojik olarak bize iyi gelmesi olabilir mi ? Yoksa , eskiye duyduğumuz bu hayranlığın , onu devam ettirme çabasının şu an içinde bulunduğumuz zamanla bir ilgisi var mıdır ? Bu soruları cevaplamak için belki de şu an nostalji modası hayatımızın neresinde ve hangi derecede mevcut bunu irdelememiz gerek .

Çok basit bir örnek vermek gerekirse neredeyse günümüz TV şovlarından daha çok ve daha sık izlenen Friends , Sex and the City , ER , Star Trek gibi birçok diziyi sayabiliriz . Her gün karşımıza yeni bir “ reboot ” haberi çıkaran bu başarılı şov-