LightWorld SAYI 44 MÜZE AYDINLATMALARI | Página 15

DÜNYADAN
13

GÖKKUŞAĞININ BİRBİRİNDEN FARKLI 12 ÇEŞİDİNİN OLDUĞU KEŞFEDİLDİ

Araştırmalara göre gökkuşağının 12 farklı şekli var . Hafif bir sis oluşumu veya irice bir damla su , güneşin farklı bir yönden yansımasıyla gökkuşağının görüntüsünü değiştirebiliyor . İkiz , üçüz ve hatta dördüz gökkuşakları oluşabiliyor . Fransa Ulusal Meteoroloji Araştırma Merkezi ’ nden araştırmacı Jean Ricard ’ ın açıklamasına göre tek bir gökkuşağı bile her an değişiyor . Ricard , “ Gökkuşağına birkaç saniye sonra baktığınızda bile öncekiyle aynı değiller . Çünkü , onları oluşturan su damlaları düşmekte ve şeklin değişmesine neden olmaktadır . Dikkatle birkaç dakika baktığınızda her bir gökkuşağının değişmekte olduğunu farkedersiniz ” açıklamasını yaptı .
Sınıflandırma
Bilim insanları Descartes zamanından bu yana gökkuşağı oluşumunun nasıl olduğunu anlamış durumdalar . Güneş ışığı gökyüzünde su zerrecikleri ile buluşur ve ışık , hem su zerreciğine girerken hem de çıkarken yansır . Işığın farklı dalga uzunlukları farklı renkler oluşturur ve su zerreciğine çarptığı zaman farklı hızlarda yavaşlar . Böylece farklı renkler farklı açılarda eğilir ve gökkuşağının o eşsiz renklerini oluştururlar . Geçmişte bilim insanları gökkuşaklarını ya renklerine göre ya da renkleri yansıttıkları su damlacıklarının büyüklüğüne göre sınıflandırmak istediler , ancak bu tür bir sınıflandırmanın bazı türdeki gökkuşaklarını içeremeyeceğini anladılar . Gökkuşaklarının tüm güzelliklerini içerebilmesi için Ricard ve meslektaşları , bütün gökkuşaklarını kapsayabilecek 4 temel özellik belirlemişler . Birincisi , en üstte kırmızı ve en altta mavi-mor renkten oluşan ana kuşak . Bunun altında biraz daha solgun olan ve renklerin tersi şekilde sıralandığı ikinci kuşak . Bu ikisi arasında oluşan ve Alexander bandı adı verilen , gökkuşağından çok az ışığın yansıdığı koyu renkli kuşak . Bazen de figüran dediğimiz fazladan oluşan bir diğer kuşak belirir , bu kuşak atmosferde ışıkların iç içe geçerken bir diğerini iptal etmesi sonucu oluşur . Oldukça nadir karşılaşılan bir ateş gökkuşağı
Gökkuşağı türleri
Yukarda bahsedilen dört özelliğe bağlı kalınarak 12 farklı gökkuşağı türü belirlenmiş ve bunlara RB1 , RB2 vb . şeklinde isimler verilmiştir . Gökkuşakları tüm renklerinin görünür olup olmamasına göre türlere ayrılmıştır . Kimilerinde sadece kırmızı görülür , kimilerinde sadece turuncu veya sarı , kimilerinde ise güçlü bir Alexander bandı vardır .
Ricard ve meslektaşları araştırmalarına göre , Güneş ’ in gökyüzündeki yüksekliği gökkuşağının görüşünüşünü etkileyen en büyük ve temel faktör . Buna göre eğer Güneş gökyüzünde batmakta ise ve batan Güneş ’ in ışıklarının çok yoğun olmaması nedeniyle gözle görülebilmeleri için çok daha uzun süre seyahat etmeleri gerekmekte . Bunun sonucunda da sadece kırmızı ışık dalgaları atmosfere ulaşabilmekte . Ricard “ Güneş ’ in doğuşu veya batışı anındaki gelen ışıkların yoğunluğu gökkuşağının renklerini ve oluşumunu ciddi şekilde etkilemektedir ” şeklinde açıklamıştır . Su damlacıklarının büyüklüğü de gökkuşağının görünümünü daha az olmakla birlikte etkilemektedir . İri damlalar daha az canlı renkte ama daha geniş alanda görünen renkler oluşturmaktadırlar . Bilim insanları ; şairlere , sanatçılara , hayalperestlere ve çocuklara ilham kaynağı olan gökkuşaklarının diğer gezegenlerde görülmesinin orada atmosferik su olabileceğinin göstergesi olabileceğini vurgulamaktadırlar . www . gaiadergi . com
L I G H T W O R L D . 44