LightWorld SAYI 30 CADDE VE SOKAK AYDINLATMASINDA LED | Page 14

Proje / İstanbul Üniversitesi Kimi durumlarda, yapı yüzünde dikkat çekicilik sağlamak ya da bazı yapı elemanlarını vurgulamak amacıyla, pencere, balkon, saçak vb. girinti ve çıkıntılar özel olarak aydınlatılabilir. Kurulacak düzenindeki aydınlatma aygıt ve donatılar, hem gündüz hem de gece, yapının mimari özelliklerini ve dolayısıyla görüntüsünü hem teknik hem de estetik açıdan etkilemeyecek boyut ve konumda yerleştirilmeli, yapı kullanıcıları için kamaşma gibi olumsuz etkiler yaratmamalıdır. Lamba ve Aygıtlar Aydınlatma düzeninde kullanılacak lamba ve aygıt özelliklerinin belirlenmesinde, aydınlığın niteliği (ışığın rengi, doğrultusu, gölgeler ve aydınlık düzeyi dağılımları) gereği gibi sağlamanın yanı sıra enerji verimliliği, düzenin, uygulama, kullanım ve bakım konular göz önüne alınmalıdır. Bu koşullarda, aydınlık düzeyinin de düzgün yayılması (aydınlıklar arasındaki farkın 3 katı geçmemesi) sağlanmalıdır. Bir yüzeydeki aydınlık düzeyi dağılımı; aygıtların, sayı, konum ve ışık yeğinlik diyagramlarına göre değişiklik gösterir. Düzgün yayılmış bir aydınlık sağlayabilmek için aygıtların; sayı, konum ve ışık yeğinlik diyagramları uygun özellikte seçilmelidir. İstanbul Üniversitesi Ana Giriş Kapısı’nın cephe malzemesinin ortalama yansıtma çarpanı 0.80 dolaylarında, tek bir değer olarak düşünülebilir. Bu bağlamda, yapı yüzeylerindeki aydınlık dağılımının gerekli yerlerde düzgün olmasını sağlamalıdır. Bu oluşturabilmek için aydınlatma aygıtları, yatayda ve düşeyde, gerekli ışıklılık düzeylerini olanaklı kılacak ışık yeğinlik dağılımına sahip olmalı ve uygun konumlara yerleştirilmelidir. Enerji Verimliliği (Lamba Verimi, Aygıt Geriverimi) Dış aydınlatmada enerji verimliliği, verimli lamba ve yardımcı elemanlar, geriverimi yüksek aygıtlar kullanılarak yapılan doğru tasarımlar ile aydınlat- 012 manın kontrol edilebildiği aydınlatma düzenleri oluşturularak sağlanabilir. Lamba verimi (Im/W), bir lambanın harcadığı elektrik enerjisine (W) karşılık yayımladığı ışık akısının (Im) ölçüsüdür. Bir aydınlatma düzeninde kullanılacak lambaların, olabildiğince yüksek verimli olanlarından seçilmesi, aydınlatmanın kullanıldığı sürece harcanan enerjinin az olmasını sağlayacaktır. Örneğin; metal halide lambalar, LED vb. aygıt geriverimi, kısaca lambadan çıkan ışık akısının aygıt dışına çıkan ışık akısına oranıdır. Aygıt geriveriminin yüksek olması (-80), hem ilk yatırım gideri hem de kullanım giderlerinin azaltılması bakımından önemlidir. Bu nedenlerle, İstanbul Üniversitesi Ana Giriş Kapısı’nın aydınlatma düzeninde kullanılacak lambalar, güncel kullanımdaki ışık akısı ve verimleri yüksek; aygıtlar ise geriverimi yüksek türlerden seçilmelidir. Aydınlatma Düzeninin Uygulanması, Kullanımı ve Bakımı Tarihi yapıların aydınlatma uygulamalarında en büyük olumsuzluklar ve tahribatlar, aygıtların ve onlara elektrik enerjisi getiren kabloların montajı sırasında oluşmaktadır. Bu nedenle; enerji kablolarının ve armatür tespitlerinde, yapıya en az hasarı yapacak çözümler üretilmelidir. Ayrıca, aydınlatma elemanları ve donatıları, yakın çevreden bakışlar ve yapı kullanıcıları için olumsuz koşullar (kamaşma) ve görüntüler yaratmayacak biçimde konumlandırılmalıdır. Özellikle, yapı dış aydınlatmasında kullanılan aygıtlar ziyaretçileri için tehlikeli olmayacak güvenli bölgelere yerleştirilmeli, çarpma, darbe, su, toz vb. dış etkilere dayanıklı olmalıdır. Lamba ömrü, kısaca o lambanın; kataloglarda yer alan ışıksal ve renksel özelliklerini kaybetmeden çalıştığı saat olarak tanımlanır ve her lambanın kendine özgü bir ömrü vardır. Lamba ömrünün uzun olması, lamba değiştirme sıklığının azaltılması anlamını taşır. Aydınlatma düzeninin hem kullanım hem de bakım giderlerinin azalması açısından, lambalar olabildiğince uzun ömürlü olanlardan seçilmelidir.