Leven is COMMUNICEREN is Leven Leven IS communiceren | Page 160

het vermogen om te reflecteren op het eigen psychisch functioneren. Deze reflectie is van belang bij het ontdekken van het innerlijk conflict, de ambivalentie. Overdracht en tegenoverdracht Overdracht en tegenoverdracht moeten in acht genomen worden opdat een goede relatie kan ontstaan. Overdracht en tegenoverdracht omvatten het geheel der onbewuste factoren (motivaties, interpretaties, streefdoelen, gevoeligheden) die iemands emotionele reacties en gedragingen bepalen tegenover anderen.  Overdracht noemt men datgene wat de ander voelt tegenover jou.  Tegenoverdracht betreft de onbewuste instelling van jou tegenover de ander. Overdacht en tegenoverdracht beschrijven dus de fantastische betekenis die iemand heeft voor iemand anders, en die hij grotendeels bepaalt uit onbewuste, onbevredigde behoeften, en uit de frustraties die met die onbevredigdheid verband houden. Tegenoverdracht kan onmogelijk vermeden worden. Probeer je er gewoon zoveel mogelijk bewust van te zijn, zodat jij het tijdig kunt doorzien en corrigeren. VERANDERING EN COPING Mensen worden voortdurend geconfronteerd met verschillende soorten verandering: 1. Lichamelijke veranderingen: verschillende factoren beïnvloeden de gezondheidstoestand, namelijk somatische, sociale, psychologische en economische factoren. In zekere mate bepalen deze factoren het adequaat of inadequaat gedrag van de persoon. 160