Leven is COMMUNICEREN is Leven Als ELK Woord Telt | Page 40

VERANDERING EN COPING
Mensen worden voortdurend geconfronteerd met verschillende soorten verandering:
1.

Lichamelijke veranderingen: verschillende factoren beïnvloeden de gezondheidstoestand, namelijk
somatische, sociale, psychologische en economische factoren. In zekere mate bepalen deze factoren het
adequaat of inadequaat gedrag van de persoon.

2.

Veranderende omgevingsfactoren hebben een invloed op het bevattingsvermogen doordat zij het niveau
van aandacht en concentratie beïnvloeden.

3.

Veranderende doelen: in functie van wijzigingen in leef-, gezins- en beroepssituatie moeten regelmatig
bevredigende aanpassingen gezocht worden aan gewijzigde omstandigheden.

Copingstrategieën
Onder coping verstaat men de pogingen van een individu om bepaalde belastende situaties, gekenmerkt door
pijn, bedreiging of uitdaging, de baas te worden. Copingstijlen verschillen van persoon tot persoon omdat de
stijlen relatief makkelijk te veranderen zijn.
De copingstijlen zijn onderverdeeld in probleemgerichte en emotiegerichte stijlen.
Bij emotiegerichte coping tracht de persoon de emotionele respons op een stressvolle situatie onder controle te
brengen door deze te vermijden, door emotionele sociale steun te zoeken of door expressie van emoties.
Bij probleemgerichte coping gebruikt hij middelen om stressvolle situaties aan te pakken of te veranderen,
ontwikkelt hij ontspannende activiteiten, zoekt hij sociale steun om problemen te bespreken of ontwikkelt hij
geruststellende gedachten. (de Vries, 2007) (Vermeiren, 2005)
Hij beschikt hiervoor over vijf mogelijke technieken van coping
1. prestatietechnieken
Dit houdt in dat men probeert om een moeilijke situatie het hoofd te bieden door een grotere inzet te vertonen.
Men tracht de uitwendige situatie in gunstige zin te beïnvloeden zodat de moeilijke situatie draaglijker wordt. vb. sporten als reactie op bedreiging van de gezondheid door stress of verminderende lichamelijke conditie.
(assertieve reactie)
2. agressief forceren
Dit gebeurt door het gebruik van agressief geweld en door blind forceren. Wanneer het bestaan bedreigd wordt
zal men de stresserende situatie proberen te veranderen. - vb. Een ouder wordende heeft het moeilijk met het
snijden van zijn vlees. Wanneer de dochter het bestek afneemt en zegt: “Ik zal dat wel voor u doen”, reageert de
oudere door het bestek terug uit de handen te rukken en te zeggen: “Laat mij dat doen, ik kan dat zelf wel!”
(agressieve reactie)
3. aanpassen
Het gedrag in overeenstemming brengen met de veranderende omstandigheden. (assertieve reactie)
4. defensief gedrag ontwikkelen
Dit wil zeggen dat onaangename, bedreigende of pijnlijke situaties ontkend worden, waardoor er geen
verandering optreedt. - vb: ook hier bv “Ik kan dit wel alleen, dus laat me met rust.” Ondanks duidelijke
moeilijkheden om een bepaalde taak uit te voeren. (subassertieve reactie)

40