Leven is COMMUNICEREN is Leven Als ELK Woord Telt | Page 12
Als je in een psychose zit, heb je vaak weinig energie om iets te gaan doen, je kunt je terugtrekken en weinig
emoties laten zien. Misschien heb je overdag zin om te gaan slapen en kom je ‘s nachts tot leven. Je kunt jezelf
verwaarlozen, maar ook je familie en vrienden en je school of werk. Je concentreren is moeilijk en je vindt het
lastig om beslissingen te nemen. Als je een psychose hebt, dan begrijpen jij en de mensen in je omgeving elkaar
vaak niet. Als je al eerder een psychose hebt gehad, herken je al deze dingen misschien als een teken dat er weer
een psychose is begonnen of er een aankomt. Als je voor het eerst een psychose hebt, dan merk je meestal wel
dat er iets is, maar je snapt niet precies wát.
Welke soorten zijn er?
Acute psychotische stoornis
Kraambedpsychose
Schizofrenie
Schizoaffectieve stoornis
Psychotische stoornis door drugs, alcohol of als bijwerking van medicijnen
Acute psychotische stoornis
Psychiaters hebben het over een acute psychotische stoornis als de psychotische verschijnselen niet langer duren
dan een maand en er in de periode daarvoor geen voortekenen waren. Soms is het onduidelijk waar de acute
psychose door komt. In andere gevallen is de aanleiding wel aan te wijzen. Dan is het een reactie op een
stressvolle gebeurtenis. Wat als stress wordt ervaren is individueel bepaald. Vaak zijn het ingrijpende
gebeurtenissen zoals een scheiding, geboorte, verhuizing of (seksueel) geweld. Dan wordt ook wel gesproken
van een reactieve psychose. Iemand die een acute psychotische stoornis heeft gehad, kan na de psychose weer
net zo leven als in de periode voor de psychose.
Kraambed psychose
Het gebeurt wel eens dat een kersverse moeder binnen een maand na de bevalling een psychose krijgt. Dit heet
dan een kraambed psychose. Bij iedereen is zo’n psychose anders, maar vaak is de moeder onrustig, in de war,
bang dat ze de baby laat vallen of dat het kindje niet van haar is. Tijdens zo’n psychose kan ze agressief zijn
tegen de baby of zichzelf iets aandoen. Hierdoor loopt het kindje én de moeder gevaar.
Schizofrenie
Als iemand een langdurende psychose heeft gehad of meerdere psychoses achter elkaar kreeg en tussen de
psychoses door niet goed het dagelijks leven aan kon, kan het zijn dat die persoon schizofrenie heeft. Iemand
met schizofrenie kan na een psychotische periode niet meer zo leven zoals hij gewend was.
Schizoaffectieve stoornis
Als iemand naast de psychotische verschijnselen, ook heel somber of juist manisch is, dan heeft diegene
misschien een schizoaffectieve stoornis. Daar hoort soms ook bij dat diegene de ene keer in een heel goede bui
is en daarna in een heel slechte. Hij kan ook weinig energie of slaapproblemen hebben.
Psychotische stoornis door drugs of alcohol of als bijwerking van medicijnen
Als je aanleg hebt voor psychoses (en meestal weet je dat niet van jezelf), kan alcohol of drugs of het gebruik
van medicijnen een psychose uitlokken en de symptomen ernstiger maken.
Waar komt het door?
De meeste psychische stoornissen zijn er al vanaf je geboorte. Ze zitten in je genen. Ze zijn in aanleg aanwezig.
Je kunt het zien als een tv die op stand by staat. Pas als het knopje ‘aan’ wordt ingedrukt, gebeurt er iets. In dit
geval in je lijf en in je hoofd. Dat knopje kan op verschillende momenten en op de meest uiteenlopende
manieren worden ingedrukt. Als je wordt geboren met autisme of ADHD, dan zijn de symptomen meteen al te
merken. Andere stoornissen, zoals schizofrenie of borderline, gaan ‘aan’ als je wat ouder bent. Maar dat hoeft
niet altijd. Bij sommigen blijft de stoornis hun hele leven op stand by staan. Als jij bijvoorbeeld een geweldige
jeugd hebt, met superouders en andere mensen die je vertrouwt en bij wie je je veilig voelt, het gaat goed op
12