L-Gholja taz-Zebbug 2013 | Page 72

?add filg?odu kienet spe?jalita`. Minn Ras ir-Reqqa ‘l ?ew lejn Wied l-G?asri kont tara sajjied wie?ed ?dejn wie?ed. Kont nu?a t-tromba biex nag?raf i??ebbu?in li xi kultant kienu jtellg?u xi merina jew anke lampuka. Darba ?anni tella’ seba’ lampukiet f’temp ta’ sieg?a b’sempli?i xlief. Fuq is-sies hemm ukoll l-imliela? (illum nofshom ?dingati): ?ofor ?g?ar li jimtlew bl-ilma ba?ar biex bix-xemx isir mel?. Lejn ix-xellug imbag?ad hemm munzelli ta’ terrapien b’livelli differenti. Dawk kienu jag?mlu parti minn trakka tal-off road driving. Il-?add filg?axija kont tara xi nofs tu??ana landrovers jixxabbtu ma’ dawn l-g?oljiet u n-nies ta’ ?o fihom jissabbtu minn na?a g?all-o?ra tal-vetturi. Illum din m’g?adhiex tintu?a u x-xita kaxkret ?afna mit-terrapien. Il-ba?ar jie?u kwa?i tliet kwarti tal-veduta li tara mill-gallerija. Sikwit kont nara xi tanker ?ej mill-punent g?al-lvant mg?obbi kontejners, g?addej qrib ix-xatt ilesti biex jid?ol fil-freeport, pero` filg?axija kont tara xi cruise liner qisu lukanda lussu?a mixg?ula miexja fuq il-ba?ar. Mil-lvant, l-opri tal-ba?ar iba??ru g?all-punent dejjem ji?bdu lejn it-tramuntana x’aktarx immirati biex jid?lu f’xi port Taljan. Konna nag?mlu b?al kompetizzjoni min kellu l-?ila jag?raf x’jismu l-cruise liner jew it-tanker ming?ajr l-u?u ta’ tromba. Malli jidlam, f’temp bnazzi, fuq ix-xefaq konna naraw b?al fistun mixg?ul b’dawl qawwi mhux ?a?in. Din hija Sqallija mixg?ula u meta t-temp kien ikun sabi?, billi Ta’ Bembla huwa post elevat bi??ejjed, id-dwal jidhru avolja hemm mas-sittin mil bog?od minn Ras irReqqa sa Sqallija. Fuq il-lemin ta’ din l-veduta jidher l-G?ar ta’ Santa Marija u fuqu l-Qolla l-Bajda, tumbata taflija li qeg?da titfarrak ftit ftit bil-qilla tal-mew?, xita u ri?. Wara l-Qolla hemm it-Torri ta’ Santa Marija fortizza li fi tfuliti kienet inbidlet f’nightclub. G?alkemm kellu isem dan in-nightclub xorta konna nirreferu g?alih b?ala t-Torri. Il-ba?ar madwar l-G?ar ta’ Santa Marija huwa baxx ?afna u f’?g?uriti min jaf kemm mort ma’ missieri naqbad il-qarnit, naqla’ l-im?ar u xi rizza ukoll. Ftit ilu li kont tfajjel mehdi bil-?ajja fil-gallerija, i?da kemm inbidlu l-affarijiet! Illum ?afna j?arsu lejn id-dinja mill-gallerija tal-kompjuter, bilqeg?da bejn erba’ ?itan. Il-Kappillan li 150 sena ilu ?ab l-istatwa ta’ Santa Marija Kitba u ri?erka minn Dun Duminku Camilleri Din is-sena ja?bat il-150 sena mill-mi?ja tal-istatwa titulari tal-parro??a ta?-?ebbu?, ta’ Santa Marija Assunta Re?ina. Statwa tassew artistika ma?duma fil-kartapesta fil-belt ta’ Marsilja ?ewwa Franza fis-sena 1863. G?alkemm ma nafux min ?adem din l-istatwa singulari fil-g?ira tag?na, nafu ?gur li n?admet mid-ditta ?ewwa l-fabrika Galard Statuaire Marseille. G?alhekk bix-xieraq li f’din is-sena niftakru ukoll fit-tmien kappillan ta?-?ebbu?, Dun ?wann Camilleri (1863-1865) li ?adem u stinka biex tin?ab din l-istatwa devota fil-parro??a tant g?a?i?a f’dan ir-ra?al. Dun ?wann twieled fid-9 ta’ Di?embru 1830 finNadur minn Martin Camilleri u Margerita neè Bajada. Il-Kappillan Dun Nikol Spiteri (1828-1853) g?ammdu ‘l g?ada, fejn kellu b?ala l-parrini lil ?u?eppi Camilleri u Marija Xuereb. Tawh l-ismijiet ta’ Mikiel, ?wanni u ?u?eppi.1 Beda ji?i msejja? bit-tieni isem tal-mag?mudija. Sa minn ?kunitu kien wera x-xewqa g?all-iskola. Kif kienet l-u?anza dak i?-?mien, kienu jmorru g?and xi sa?erdot ?alli jitg?allem dak li huwa ba?iku. Nafu l-iskola primarja fin-Nadur bdiet fis-sena 1842 meta ?wanni kellu tnax-il sena.2 Huwa kompla l-istudji tieg?u g?as-sa?erdozju fis-Seminarju ?ewwa Malta peress li G?awdex kien g?adu mhux djo?esi.3 Ir?ieva t-Tonsura nhar il-25 ta’ Frar 1853. Imbag?ad nhar l-4 ta’ Di?embru 1853 ?a erba’ Ordnijiet o?ra f’daqqa, dawk ta’ l-Ostjarjat, Lettorat, E?or?istat u l-Akkolitat. L-ewwel ordni ma??uri tas-Suddjakonat ?adu fit-18 ta’ Di?embru 1854. Sena wara r?ieva l-a??ar ?ew? ordnijiet, dak tad-Djakonat nhar it22 ta’ Di?embru 1855 u jumejn wara ?ie ordnat sa?erdot mill-Ar?isqof Publiju Sant (1847-1864) fil-20 ta’ Di?embru 1856, fl-età ta’ 26 sena.4 Ma nafux x’kien ix-xog?ol tieg?u fil-parro??a tan-Nadur fl-ewwel snin tieg?u b?ala sa?erdot i?da wie?ed jista jissopponi li kien ukoll vi?i-parroku. Dan kien fi ?mien il-kappillan Dun ?wannbattista Grech (18551881). Seba’ snin wara, fl-età ta’ 32 sena, e?attament fit-8 1 2 3 4 APN, Bapt., v. V, f. 256, n. 2208. DeBono J., F’G?eluq il-150 sena mill-ftu? ta’ Skola Primarja finNadur 1842-1992, p. 7. Id-djo?esi ta’ G?awdex twaqqfet fil-16 ta’ Settembru 1864, tmien snin wara li sar sa?erdot. AAM, R.O. Sant., 1818-1857, f. 102r. IL-KAPPILLAN DUN ?WANN CAMILLERI (1830-1910) Ikompli minn pa?na 57 I?-?g?a?ag? tar-Ra?al daqs Erbg ????M????%??)???????????????????????????????e??????5???????????????????????????????d????????????????????????????????????????????????????????????????Q???????????????????????????????????????????????????-??????d?????????d?????????????????????????????????????]???????????????????????????????5?????????????????????????????????????????????????????????????e?????????????????????d??????????????????????????d????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????5???????d?Q?????A??????????????????A??????d??????5????????????????????????????????????????????????????????????????????????()??d?5?????????????????-??Ž??M????????????????????-??????????????????0??????????????????????????????I??? ?????????????d?5????????? ??????????????????????????????d????????????????????????????????????????????????????%???????/-???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????-?????????????????????d??????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????d??0???????????????????????????????????????????????????????????????d?M????5????????????????????d???????????????e?????-??????????????????????????????????????e5????????9???????????????????????????????????????????????????e?????????-???????????????????????????????????5????????????????'???????????????????????????????????()????????????????????????????????????????????????????????e??????????????????????????????????????????????????????????????????????1?????????5????????????-????????????5??????????????????????????????????????????????????????e?????????????????????5?????????????????-????e????????d???????????????????????? ???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????5???????,?)?????-????????)??????????????e?????????I??????????????????????????????????????????????????????????????()???????????????????5?????????????????????d?????????????????????????????????????/-?????????????? ??????e5??????e1???????/-?????????d?9????????????????????????????????????(?Y?????????'??????????A???/-????d?M????5???????????????((??((??????0???????????i?????????((??????0???????????i?????????((??((0