Ktieb Festa 2019, Każin Banda San Pawl Safi Ktieb Festa 2019, Każin Banda San Pawl Safi | Page 91

Każin Banda San Pawl, Safi Festa 2019 175 sena fostna Ħal Safi qed dis-sena jfakkar il-175 sena mindu l-istatwa artistika ta› San Pawl - xogħol il-bravu skultur Żejtuni Xandru Farrugia - waslet f’Ħal Safi u nħarġet għall-ewwel darba fit-toroq tar-raħal tagħna. Il-vara ta’ San Pawl tnaqxet fl-injam mill-iskultur Żejtuni Xandru Farrugia li kien ġie kummissjonat fl-4 ta’ Ottubru, 1841 biex jiskultura statwa ta’ San Pawl, il-bradella u l-pedestal. Il-kuntratt, li sar fi żmien il- kappillan Dun Ġwann Caruana, kien jistipula li l-istatwa kellha titlesta sal-25 ta’ Novembru, 1843 u li l-istatwa kellha tkun tixbaħ lil dik ta’ San Pawl tal-Belt Valletta. Fil-fatt, kienu saru żewġ kuntratti: wieħed li sar fl-4 ta’ Ottubru, 1842, quddiem in-Nutar Massimiliano Troisi Menville, fejn Alessandru Farrugia ntrabat li jonqox ix- xbieha ta’ San Pawl jippriedka f’injam tal-Punent tal- ogħla kwalità u l-ieħor li sar fis-16 ta’ Novembru, 1843, quddiem in-Nutar Feliċe Camenzuli, li permezz tiegħu Alessandru Farrugia rċieva l-aħħar pagament ta’ 75 skud bħala ħlas għax-xogħol li għamel. B’kollox Alessandru Farrugia tħallas 198 skud mhux biss għall-istatwa iżda wkoll għall-pedestall, il-bradella, lasti u erba’ forċini. Il-vara kienet ħarġet għall-ewwel darba fil-festa tal- 25 ta’ Jannar tal-1844 peress li dak iż-żmien il-festa titulari kienet tiġi ċelebrata fil-jum proprju tagħha, jum il-konverżjoni ta’ San Pawl. Tajjeb li jingħad li Xandru Farrugia, li għex bejn l-1791 u l-1871, għamel bosta xogħlijiet mill-injam, mill- ġebla Maltija u mill-kartapesta. Il-parti kbira ta’ dawn ix- xogħlijiet kienu statwi, fosthom tlieta titulari: il-Lunzjata ta’ Ħal Tarxien (1829), Santa Marija tal-Imqabba (1837) u San Pawl ta’ Ħal Safi. Għalkemm Xandru Farrugia kien ħadem ukoll il- pedestal, dan kien inbidel ma’ dak li għad hemm illum u li nħadem fuq disinn ta’ Emmanuel Buhagiar. Dak iż- żmien Buhagiar, li għex bejn l-1876 u l-1962, kien fl- aqwa tiegħu. Huwa ħadem ukoll il-bradella u l-bankun tal-injam li fuqhom għadha titpoġġa l-vara fil-jiem tal- festa. Peress li kienet ilha tinħass il-ħtieġa li lil din l-istatwa, fl-imkien mal-pedestal tagħha, isirilha restawr estensiv minħabba ħsarat u interventi li sarulha matul iż-żminijiet, fl-2014 ittieħdet id-deċiżjoni finali dwar ir-restawr wara li nġabret parti sostanzjali mill-ispiża li kellha ssir. Ix- xogħol tar-restawr ġie fdat f’idejn il-kumpanija Atelier del Restauro tal-Mosta, taħt l-idejn ta’ Valentina Lupo u Maria Grazia Zenzani, li ħadu ħsieb joħorġu mill-ġdid id-dehra oriġinali ta’ dan il-kapolavur artistiku. Il-proċess tar-restawr li nbeda wara l-festa tas-sena tal- 2014 kien jinvolvi ħafna studju u osservazzjoni, kemm tal-istatwa kif ukoll tan-niċċa. Ix-xogħol kien jinkludi dokumentazzjoni tal-istatwa fl-istat li kienet tinsab fih, it-tindif tal-istatwa u t-tneħħija ta’ xelak u verniċ b’mod li setgħu jinkixfu l-kuluri oriġinali tal-istatwa, u xogħol ta’ tiswija ta’ ħsarat fl-injam kif ukoll trattament ta’ xquq u ġonot. Sar ukoll xogħol ta’ preservazzjoni fil-pedestal. Ix-xogħol proprju tar-restawr ħa madwar tmien xhur. Il-vara, kif restawrata, twasslet lura fir-raħal ta’ Ħal Safi għat-tgawdija mill-ġdid tal-Ħal Safin, fl-20 ta’ Awwissu, 2015, ftit jiem biss qabel il-festa titulari li f’dik is-sena kienet iċċelebrata fit-30 ta’ Awwissu. Dun Matteolo Saliba Street, Żurrieq Tel: 27 689 256 6:00pm 90 Sena Soċjetà 1929-2019 30 Sena Banda 1989-2019 175 Sena Statwa Titulari 1844-2019 89