Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
189-334’üncü maddeleri 11 Ocak ve
en nihayetinde 335-417’nci maddeleri
12 Ocak 1961 tarihinde resmi gazetede
tefrika şeklinde yayımlanarak 1 Ocak
1961 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.ii
Kanunun yürürlüğe girdiği 1961 yılından
bu yana mükelleflerin tereddüte düştüğü
konularda yetkili makamlardan yazılı
olarak izahat isteme hakkı mevzuatımızda
yer almış ve uygulanmıştır.iii
Mükelleflerimiz bu çerçevede yıllar
yılı Maliye Bakanlığı’nın gerek merkez
teşkilatından gerekse taşra teşkilatından
özelge almışlardır. Ancak Bakanlık
merkezinden bilgi istenilmesi halinde,
mükellefin vergi kaydının bulunduğu ilin
Defterdarlığı ile ayrıca yazışma yapılması
gerekmesi, bilgi verilmesinde gecikmeler
doğması ve gereksiz yazışmalar yapılması
gerekçe gösterilerek sorunların daha
kısa süre içinde çözümlenebilmesi için
1 Ocak 1989 tarihinden geçerli olmak
üzere mükelleflere özelge vermeye
Defterdarlıklar yetkili kılınmıştır.iv
Uygulama uzun yıllar bu şekilde
sürdükten sonra yayımlanan bir genel
tebliğde bazı durumlarda aynı konuya
ilişkin olarak her bir mükellefe ayrı ayrı
özelge verildiği, bu işlemlerin hem
mükelleflerin hem de bakanlığın iş
yükünü artırdığı, mükelleflere kolaylık
sağlamak amacıyla tayin edilen
özelgelerden özellik arz edenlerin
periyodik olarak sirküler hâlinde
yayımlanacağı açıklamasına yer vermiştir.v
Ancak yasal bir dayanak olmaksızın tebliğ
yayımlamak suretiyle bakanlığın sirküler
yayımlayabileceği yönünde bir düzenleme
yapılması ve sirkülerlerin hukuki
mahiyetinin ne olduğu tartışma konusu
olması üzerine, söz konusu uygulamaya
ilişkin olarak yasal düzenleme eksikliği
kısa süre içerisinde giderilmiştir.vi
Gelir İdaresi Başkanlığı Strateji Geliştirme
Daire Başkanlığı tarafından 2008 yılında
başlatılan bir proje ile uygulama baştan
aşağı gözden geçirilmiş ve sistemi revize
etmek üzere proje hedefleri aşağıdaki gibi
belirlenmiştir:1
• Mükellefe kısa zamanda doğru ve net
cevap vermek
• Başvuruların ve cevapların bir standarda
kavuşturulması
• Mükellef nezdinde muhatabı teke
indirmek
• İnternetten yayın yoluyla şeffaflık
sağlamak
• Mevzuatın açık ve anlaşılabilir olmasını
sağlamak
• Mükellefin uyum maliyetini azaltmak
• İdarenin iş yükünü hafifletmek
• Bürokrasi ve kırtasiyeciliği azaltarak
kaynakların verimli kullanılmasını
sağlamak
• Gelen özelge taleplerinden hareketle
genel düzenleyici işlem yaparak özelge
başvurusu sayısını azaltmak
• Kurumsal hafızayı oluşturmak
Proje 2010 yılında tamamla narak
yayımlanan bir tebliğlevii kısmen de
olsa hayata geçirilmeye çalışılmış,
konuya ilişkin yasal düzenleme
eksikliği 6009 Sayılı Kanunviii ile yapılan
düzenlemelerle giderilmiştir. Vergi
Usul Kanunu’nun 413 ve 369’uncu
maddelerinde reform niteliğinde
değişikliğe giderilmiş ve konuya ilişkin
yasal düzenlemeler günümüzdeki
şeklini almıştır. Bu yasal düzenlemeye
uygun olarak çıkarılan Mükellef İzahat
Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair
Vergi Usul Kanunu; 10.01.1961 Tarih ve 10703 Sayılı, 11.01.1961 Tarih ve 10704 Sayılı, 12.01.1961 Tarih ve 10705 Sayılı Resmi Gazetelerde
yayımlanmıştır.
Vergi Usul Kanunu, Madde 413
iv
188 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 20.12.1988 Tarih ve 20025 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
v
315 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 30.04.2003 Tarih ve 25094 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
vi
Vergi Usul Kanunu’nun 413. maddesinde, 4962 sayılı Kanunun 17/A-b maddesiyle yapılan ibare değişikliği ile sirküler sözcüğü madde metnine
eklenmiş olup, 07.08.2003 Tarih ve 25192 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
vii
395 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 16.01.2010 Tarih ve 27464 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
viii
6009 Sayılı Kanun, 01.08.2010 Tarih ve 27659 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
ii
iii