Konsumidó Alertá Volumen 8, yüni - yüli 2014 | Page 15

Kiko e ‘leerplicht’ ta enserá?

Segun artíkulo 2 di e Leerplichtlandsverordening e persona enkargá ku kuido di e mucha ta obligá pa inskribí e mucha komo alumno na un skol i tambe sòru ku e mucha ta asistí na su lèsnan na skol. E mucha di 12 aña òf mas tin tambe, meskos ku personanan enkargá ku su kuido, e obligashon pa asistí na su lèsnan na skol.

Dispensashon

Lei ta duna un par di motibu pa kua e personanan enkargá ku kuido di e mucha por haña dispensashon di nan obligashon pa hiba e mucha skol. E motibunan ku e persona enkargá ku kuido di e mucha por keda sin hiba e mucha skol ta:

1. Paso e mucha ta malu i su malesa no ta permiti’é

asistí na su lèsnan. Den e kaso aki e persona ku

tin e responsabilidat pa sòru pa e mucha asistí na

su lèsnan, for di e promé dia ku e mucha no por

bai skol, mester pone e kabes di skol na altura ku

e mucha pa motibu di malesa lo no por asistí na

su lèsnan. Si e persona sa e índole di e malesa, e

tin ku

informá e kabes di skol alabes esaki tambe.

2. Pa motibu ku un sirkunstansia imprevisto a

presentá i no por rekerí di e mucha ku bou di e

sirkunstansianan aki e ta bai skol. E persona ku

tin e responsabilidat pa sòru pa e mucha asistí su

lèsnan, for di promé dia ku e mucha no por bini

skol mester

informá e kabes di skol di e sirkunstansianan

imprevisto ku a presentá ku ta pone ku e mucha

no por bini skol.

3. Pa motibu di sirkunstansianan imprevisto ku a

tuma lugá i no por rekerí di e mucha ku bou di e

sirkunstansianan aki e ta bai skol, miéntras ku for

di promé ku e mucha a falta skol e kabes di skol a

duna outorisashon pa e mucha keda kas.

4. Dor ku e mucha pa motibu di un medida

disiplinario no tin mag di drenta skol.

5. Dor ku e mucha ta kumpliendo ku servisio

militar.

Den kaso ku skol tuma un medida disiplinario kontra un mucha prohibiendo e pa drenta skol, e kabes di skol mesora ta notifiká e personanan ku tin e obligashon pa hiba e mucha skol di esaki i tambe di e durashon di e medida disiplinario. E kabes di skol, ademas di e persona ku e obligashon di hiba e mucha skol, tin ku pone e instansia di supervishon tambe na altura di e medida disiplinario ku skol a tuma kontra di e mucha.

Polis

Lei spesífikamente ta stipulá den artíkulo 6b di Leerplichtlandsverordening ku polisnan tin e outoridat pa hiba muchanan ku bou di ora di skol nan haña na un lugá publiko, pa e kabes di skol na e skol kaminda e mucha ta inskribí.

Hecho kastigabel pa lei

Ta bon pa menshoná tambe ku e personanan ku ta enkargá ku kuido di un mucha i komo tal ta responsabel pa sòru pa e mucha ta inskribí na un skol i pa e muchu asistí su lèsnan, den kaso ku nan keda sin kumpli ku e obligashonnan aki, nan ta kometiendo un akto kastigabel pa lei. Den kaso ku lei ta konsiderá un persona bou di 18 aña komo ‘mayor di edat’ i e persona aki ta kai bou di leerplicht i e no inskribí su mes na skol òf asistí na su lèsnan, e tambe ta kometiendo ku un akto kastigabel pa lei. Si e mucha tin mas ku 12 aña i keda sin asistí na skol, esaki tambe ta konstituí akto kastigabel pa lei. Pues ojo.

Algun dato interesante di UNICEF riba e tereno di enseñansa

Rònt mundu 89% di tur muchanan di skol básiko ta inskribí na un skol; Banko Mundial ta kalkulá ku na aña 2015 na solamente 19 di e 212 paisnan lo tin muchanan hòmber i muhé ku no tin oportunidat pa sigui enseñansa básiko;

No opstante esaki, 57 mion mucha no ta asistí na skol básiko. Di e kantidat aki 53% ta mucha muhé. 10 mion di e muchanan aki ta biba na Nigeria i 5.5. mion na Pakistan;

Di e 57 mion muchanan aki ku no ta asistí skol básiko, mas ku 20 mion di nan tin un hèndikèp, miéntras ku 40% di e muchanan aki ta biba den paisnan frágil òf den arianan di konflikto;

71 mion mucha no ta bai onderbouw di un skol sekundario. Di e 71 mion muchanan, 54% ta mucha muhé. Mitar di e 71 mion muchanan aki ta biba den e zona bou di Sahara na Afrika;

Di e 650 mion mucha ku tin e edat pa sigui skol básiko, 250 mion ainda no ta siguiendo enseñansa básiko òf e nivel di enseñansa ta asina malu ku nan no ta ni siña lesa òf skibi. Esaki ta 40% di tur mucha ku ta bai skol.

Rònt mundu ménos ku mitar di tur mucha ta bai skol di lushi, lokual tin komo konsekuensia ku nan no ta bon prepará pa skol básiko. Den paisnan pober, esaki ta 1 di kada 6 mucha. 50% di e muchanan ku no ta bai skol, ta papia un otro idioma na kas ku e idioma ofisial di skol. Esaki ta pone ku muchanan aki tin un retraso.