Konsumidó Alertá Volumen 40 Aprel 2018 | Page 5

DEN CHIKí

DEN CHIKí

Mi kompania di seguro a avisámi ku si mi mester cliam un biaha mas, nan lo subi mi premi of asta tin chèns di sakami for di e seguro ya ku den e lastu 5 añanan na numeroso okashon mi a hayami den un aksidente I a claim konforme mi pólisa. Pregunta: Seguro por hasi esaki?

Kontesta: Un kompania di seguro, ora e ta nota ku un konsumidó ta claim hopi, por subi e premi, baha e nivel di kobertura òf te asta kanselá bo seguro. Esaki pasobra e rísiko ku den futuro lo tin dañonan ta muchu grandi i no ta atraktivo pa tenebo komo asegurado. Esaki mester ta pone bon kla si den e pólisa di bo seguro i huntu ku esaki mester tin un periodo di aviso di kanselashon mara na dje. Den mayoria kaso bo seguro lo mèldu bo promé ku yega asina leu. Den kualke kaso, pidi bo seguro tòg pa mes splikashon di e posishon aki.

MI KOMPANIA DI SEGURO POR PARA OF SAKAMI FOR DI SEGURO SI MI TA

HOPI?

ARMA BO MES MAKUTU BASIKO E TEMPORADA AKI

Ku e aparente skarsedat i “inflashon” ku tin di i riba sierto alimentunan básiko i kustumbrá riba nos menú, e búskeda di maneranan pa spar algu èkstra i tòg haña loke bo ke, ta bira poko mas fasil, si nos sa di antemano kiko tur nos tin mester (e lista) i kuantu sèn nos tin pa esaki ( presupuesto).

Konseho pa kumpra sabi:

Promé ku sali kas, revisá e kashi kushina i eiskast i traha bo lista di produktonan ku bo lo bai tin mester

Plania bo menúnan di siman. Esaki lo yudabo ekonomisá ya ku lo bo ta kumprando solamente loke bo ta bai tin mester, i e kantidat nesesario. Kuminda ku mester tira afó, ta meskos ku sèn tira afó..!!

Tene bo mes na altura di ofertanan. Oferta ta oferta, basta ta kos ku bo mester di dje na e momentu ei. Si ta produktonan di konsumo chek fecha di vensementu promé bo kumpra esaki.

Si p.e. yoghurt den paki ta den oferta na 70% di deskuento pasobra e fecha di vensementu ta aki 8 dia, analisá pa bo mes ku si bo kumpr’é, si lo bo ta bai usa esaki nan den e tempu definí ei. Si ta si, dal bai i probechá di e oferta..!!

Remplasá loke no tin òf loke no por. Si bo a kustumbrá kome sierto alimentunan ku último tempunan a bira skars òf ta pasa bo límite finansiero, ta konsehabel pa sea remplasá e produktonan aki pa algu otro òf eliminá nan temporalmente di bo makutu di kompra. E eskoho ta di bo. Skohe sabi..!

No mara bo mes na kustumber. Si semper bo a kustumá kumpra tal marka, talbes awor te ora probechá purba algun otro marka i smak. Lo bo por keda gratamente sorpresá ora bo riba ku e smaknan no ta varia dje tantu ei pero den preis si. Bo tabata sa ku tin fábrikanan grandi ta traha e mesun produkto pero ku diferente marka? mesun juice pero ku diferente etikèt?

Pasaboka pa mucha?

Tene kuenta ku un

gran mayoria ta hopi zut

Pasaboka pa mucha?

Tene kuenta ku un gran mayoria

ta hopi zut.

Segun un investigashon hasi pa Foodwatch Nederland, 90% di pasabokanan speshal pa mucha, (e.o. joghurt) no ta saludabel. Esaki ta konklushon di un investigashon ku nan a hasi den 5 supermerkado grandi na Hulanda. A investigá e nivel di suku, vèt i salu den 51 diferente pasaboka pa mucha. Di e total di 51 produkto, apénas 5 di esakinan a resultá di ta salú, konforme e kriterionan di WHO, e Organisashon Mundial di Salú.

Un gran mayoria ta kontené demasiado suku, i den algun kaso te asta ta hopi vèt. Segun e normativa di WHO pa e tipo di produktonan aki ta salú, e mester kontené máksimo 10 gram di suku i 2.5 gram di vèt pa kada 100 gram.

Segun Foodwatch: “Lo bo a verwacht ku komo ta trata di produkto pa mucha, fabrikantenan ta èkstra mas kuidadoso ku e parti saludabel di nan produktonan. Aparentemente den e industria aki tambe e parti di hasi ganashi ta pisa mas ku e sentido responsabilidat.”

Pues mayornan, paga tinu ora ta kumpra tipo di produktonan aki, spesialmente si ta pa mucha.

Mi kompania di seguro por para òf sakami for di seguro si mi ta hopi?

Mi kompania di seguro a avisámi ku si mi mester cliam un biaha mas, nan lo subi mi premi of asta tin chèns di sakami for di e seguro ya ku den e lastu 5 añanan na numeroso okashon mi a hayami den un aksidente I a claim konforme mi pólisa. Pregunta: Seguro por hasi esaki?

Kontesta: Un kompania di seguro, ora e ta nota ku un konsumidó ta claim hopi, por subi e premi, baha e nivel di kobertura òf te asta kanselá bo seguro. Esaki pasobra e rísiko ku den futuro lo tin dañonan ta muchu grandi i no ta atraktivo pa tenebo komo asegurado. Esaki mester ta pone bon kla si den e pólisa di bo seguro i huntu ku esaki mester tin un periodo di aviso di kanselashon mara na dje. Den mayoria kaso bo seguro lo mèldu bo promé ku yega asina leu. Den kualke kaso, pidi bo seguro tòg pa mes splikashon di e posishon aki.