Últimamente mas i mas ta sali den notisia kasonan di gruponan ku ta keda arestá pa poseshon di pornografia infantil. Gruponan di pedofil ta keda desmantelá i potrètnan konfiská. Sorprendentemente den e kaso aki no solamente ta haña potrètnan di índole eksplísito pero tambe kualke un portrèt di mucha infantil ku kualke mayor lo por a pone riba kualke retnan sosial.
Seguridat di bo yu riba internèt tin di aber ku 4 aspekto:
Kiko e mucha ta mira? – Tur imágen ku sèks i
violensia ta dañino pa e mucha?
Ken bo yu ta topa onlain? –Ta hende ku ke hasi mal uso di un kontakto riba internèt?
Kon ta komportashon di bo yu riba internèt? –
E mes ta tuma muchu rísiko, por ehèmpel dor
di kompartí kosnan privá, drenta den kontakto
ku hende straño i kosnan por el estilo?
Kuantu konosementu di teknologia bo yu tin? –
E sa kiko e mester hasi pa evitá vírus den su
kòmpiuter òf impedí hende yega na, i hasi mal
uso di su datonan personal pa kometé froude?
Kiko mi por hasi?
Komo mayor bo ke pa bo yu ta seif riba internèt. Sea ta riba su telefòn, tèblet òf lèptòp. Pero no ta eksistí protekshon 100%. Ta meskos ku riba kaya: rísiko ta keda eksistí pa semper pa e mucha, maske kuantu bo purba di protehé.
Pero no tin algu ku bo por hasi? Sigur ku si! Bo por tuma medidanan tékniko. Pero semper tene na kuenta e situashon mas sigur i di konfiansa lo keda kreá ora e mucha no mester di tin miedu pa papia ku su mayor tokante internèt su eksperensianan.
Invertí tempu pa papia hopi i hasi pregunta. Sigur den temporada ku no tin problema.
Di 0 pa 6 aña
Bo ke pa internèt ta seif pa bo yu te 6 aña? Download un browser pa mucha manera por ehèmpel MyBee. Riba e wèpsait aki bo por disidí huntu ku un redakshon kua ta wèpsaitnan apto pa bo yu wak. I esaki ta kompletamente pòrnada. MyBee tambe ta optenibel komo app pa tèblet i telefòn smart. Bo por deskargá e riba App Store i Google Playstore. Si bo no skohe pa un browser pa mucha ta konsehabel pa sigui e rekomendashonnan ku ta sigui pa muchanan di 6 pa 11 aña.
Di 6 pa 11 aña
Pa hasi internèt mas sigur den e fase edat
entre 6 i 11 aña bo por instalá un asina yamá
‘kòntròl di mayor’ (parental control) riba bo
kòmpiuter òf tèblet.
Plak e wèpkèm ku un pida teip òf u tapa pa
asina tene lürdónan digital porta afó. Asina bo
ta evitá ku mirónes indeseá por mira bo via bo
wèpkèm sin ku bo sa.
Ahustá tambe pa e mucha no tin akseso na kontenido di Youtube di 18+ di edat. Lòg den ku bo akount di Google). Nabegá bai te abou riba e página inisial i ahustá e lenga na por ehèmpel Hulandes i kis pa e opshon di ‘Beperkte modus’. Esaki bo mester hasi si riba kada aparato ku bo yu usa pa subi internèt i YouTube. Wak e instrukshonnan di Youtube ribae página: Support.google.com
Ta rekomendabel pa no traha akount di Facebook pa bo yu tanten ku e ta na skol primaria. Òf e mester hasi uso di Facebook semper bou di supervishon di adulto òf mayor.
Riba internèt
SIGURIDAT DI BO YU