Konsumidó Alertá Volumen 30, Yanüari 2017 | Page 5

DEN CHIKí

saka mihó

Probecho di bo maleta

di bo maleta

BUK BO PASASHI KONSIENTE

Si bo ta buk un ticket via internèt, kòrda kontrolá tur informashon promé bo konfirmá bo reservashon. Un fout òf deskuido chikí, por ponebu pèrdè bo reservashon òf por kostabu tempu i sèn pa koregí esaki. Probechando di tíketnan den speshal?

Tene kuenta ku den mayoria kaso e ticket aki ta non-refundable, non-negotiable i non-transferable. Esakinan kier men ku si un kos pasabo i bo no por bula mas, bo ta pèrdè bo sèn.

• Informá i planeá bo fakansi ku tempu. Tene semper

tres regla básiko na mente: transportashon,

akomodashon i alimentashon.

• Kompará e servisio ku kompanianan ta duna. Sea

konsiente ku bon informashon ta bo mihó aliado pa

hasi bo eskoho na un manera inteligente.

• Hasi bo reservashon ku antisipashon. Speshalmente

e parti di transportashon (kua linea aéreo) i

hospedahe (kua hotèl); vooral den lunanan ku ta

mas drùk, ta importante pa bo reservá na tempu..

• Plania adelantá kuantu sèn bo tin pensa pa gasta

durante bo vakashon. Bo ta bai pa shòp of djis pa

konosé un pais nobo? Tene kuenta ku kada opshon

ta eksihí un otro presupuesto. Kòrda tene bo mes na

esaki.

• Bo no sa ki ora ta mihó ora pa biaha? Un vakashon

den “low season” semper ta sali bo mas bentahoso.

Normalmente e temporada ei ta mas ketu i bo por

haña mihó preisnan.

• Si bo ta biaha ku mucha, skohe adelantá

atrakshonnan ku ta kuadra ku nan edat. Un museo

na ta meskos ku un parke di atrakshon. Tene kuenta

ku nan deseonan tambe.

• Por último, promé ku bo disidí di reservá e vakashon

di bo soño, informábo tempran kua ta

dokumentunan nesesario pa bo por hasi bo biaha.

P.e. tin paisnan ku e biahero mester tin un visa,

otronan ta pidi papel di dòkter, tin pais ta eksihí un

pasaporte di algun luna bieu.

Planiando un bon fakansi pa abo i bo famia?

6 Tep pa un vakashon bon sigurá

Bon voyage!

DEN CHIKí

saka mihó

Probecho di bo maleta

di bo maleta

BUK BO PASASHI KONSIENTE

Si bo ta buk un ticket via internèt, kòrda kontrolá tur informashon promé bo konfirmá bo reservashon. Un fout òf deskuido chikí, por ponebu pèrdè bo reservashon òf por kostabu tempu i sèn pa koregí esaki. Probechando di tíketnan den speshal?

Tene kuenta ku den mayoria kaso e ticket aki ta non-refundable, non-negotiable i non-transferable. Esakinan kier men ku si un kos pasabo i bo no por bula mas, bo ta pèrdè bo sèn.

• Informá i planeá bo fakansi ku tempu. Tene semper

tres regla básiko na mente: transportashon,

akomodashon i alimentashon.

• Kompará e servisio ku kompanianan ta duna. Sea

konsiente ku bon informashon ta bo mihó aliado pa

hasi bo eskoho na un manera inteligente.

• Hasi bo reservashon ku antisipashon. Speshalmente

e parti di transportashon (kua linea aéreo) i

hospedahe (kua hotèl); vooral den lunanan ku ta

mas drùk, ta importante pa bo reservá na tempu..

• Plania adelantá kuantu sèn bo tin pensa pa gasta

durante bo vakashon. Bo ta bai pa shòp of djis pa

konosé un pais nobo? Tene kuenta ku kada opshon

ta eksihí un otro presupuesto. Kòrda tene bo mes na

esaki.

• Bo no sa ki ora ta mihó ora pa biaha? Un vakashon

den “low season” semper ta sali bo mas bentahoso.

Normalmente e temporada ei ta mas ketu i bo por

haña mihó preisnan.

• Si bo ta biaha ku mucha, skohe adelantá

atrakshonnan ku ta kuadra ku nan edat. Un museo

na ta meskos ku un parke di atrakshon. Tene kuenta

ku nan deseonan tambe.

• Por último, promé ku bo disidí di reservá e vakashon

di bo soño, informábo tempran kua ta

dokumentunan nesesario pa bo por hasi bo biaha.

P.e. tin paisnan ku e biahero mester tin un visa,

otronan ta pidi papel di dòkter, tin pais ta eksihí un

pasaporte di algun luna bieu.

Planiando un bon fakansi pa abo i bo famia?

6 Tep pa un vakashon bon sigurá

Bon voyage!

Mi tin derechi riba mi sèn bek?

3

“Mester a informámi

tempran di e OB tòg?”

Un amiga riba un shopping tour a laga su mes wòrdu konvensé pa un bendedora amabel, pa kumpra un bisti pretu masha kiut pero poko karu. Ora el a yega kas ya e ta tin duele di su kompra. Ounke el a mira un aviso den e pakus ku ta indiká ku no ta duna sèn bek, tòg el a bai purba wak, si e por haña su sèn. Su pregunta na Fundashon pa Konsumidó: Un negoshi por pone tipo di kondishon asina aki?

Si e por! Un pakus òf negoshi no ta obligá di duna sèn bek ora ta konsumidó a kambia di opinion òf tin duele di e kompra. Den un kaso asina, ni kambio no ta un derechi, pero un servisio duná pa e komersiante pa kual e por pone kondishon. Bon mirá, ta un fabor e pakus ta hasi, si e akseptá pa kambia e shimis. Ta p’esei ta importante informá bo mes bon promé si por kambia un produkto òf si ta duna restitushon. Asina bo ta evitá eventual desapunto.

4

Kontratista “Ekis” a duna konsumidó un oferta pa a traha un garashi p’e. Konsumidó a bai di akuerdo ku e montante. Awor konsumidó ta haña un faktura, i grandi ta su asombro ku riba e preis akordá, kontratista “Ekis” a pone OB aserka. Esaki por?

Nos kontesta: No por..!! Kompanianan ku ta ofresé un produkto òf servisio ta obligá pa lei di duna un oferta ku ta inkluí impuesto di benta (OB). Asina bo por sa kuantu sèn bo mester pa e trabou. Den e kaso aki e kontratista no por disidí awor di manda un otro faktura for di loke a akordá. Konsumidó por mantené e kontratista na e loke a palabrá i paga e resibu konforme, pues sin e montante di OB.