Konsumidó Alertá Volumen 28, Òktober 2016 | Page 8

IMPOSIBEL

Pa ku mundu di aviashon ta eksistí tratadonan internashonal ku ta keda será pa standarisá stipulashonnan den aviashon. Asina nos konosé e Tratado di Montreal di 28 di mei 1999 ku a keda ratifiká i ku a drenta na vigor riba 4 di novèmber 2003. E tratado ta konta ku 119 pais miembro i Hulanda na 2004 tambe a bira partísipe di e tratado. Te asina leu ku nos a keda informá, Kòrsou no ta partísipe di e tratado aki.

E tratado ta regla responsabilidat di kompanianan di aviashon den transporte internashonal di pasahero i merkansia i tin komo meta pa modernisá i revisá un tratado anterior ku ta e Tratado di Varsovia di 1929. E tres responsabilidatnan di kompanianan di aviashon ku ta keda regla den e tratado ta responsabilidat pa morto i leshonnan di kurpa, responsabilidat pa retraso i responsabilidat pa destrukshon, pèrdida i daño na ekipahe di e pasahero.

Responsabilidat pa morto i leshonnan na kurpa

E kompania di aviashon ta responsabel pa morto òf leshonnan na kurpa di e pasahero. E responsabilidat ta basá solamente riba e echo ku e aksidente ku ta okashoná e morto òf leshon a pasa a bordo di e avion òf na momentu di subi òf baha e avion (artíkulo 17).

Responsabilidat pa retraso i responsabilidat pa destrukshon

E kompania di aviashon ta responsabel pa retraso di pasahero, ekipahe i merkansianan ku e ta transportá. E kompania no ta responsabel si e por prueba ku el a tuma tur medidanan rasonablemente den su poder òf ku tabata imposibel pa tuma e medidanan aki (artíkulo 19).

Responsabilidat pa destrukshon, pèrdida i daño na ekipahe di e pasahero

E kompania di aviashon ta responsabel pa destrukshon, pèrdida i daño na ekipahe di e pasahero. E responsabilidat aki ta bálido solamente si e destrukshon, pèrdida òf daño na ekipahe pasa a bordo di e avion òf na momentu ku e kompania di aviashon tin e ekipahe bou di su responsabilidat (artíkulo 17).

E tratado di Montreal ta dikta ku e kompania di aviashon mester asumí su responsabilidat bou di sierto kondishonnan. Si un pais tuma parti den e tratado, konsekuentemente tur kompania di aviashon establesé na e pais aki mester tene nan mes na e reglanan den e tratado. Insel Air den su kaso na vários okashon a yega di bisa di ta tene su mes na tratadonan internashonal di aviashon, inkluyendo e Tratado di Montreal. E vaguedat ta sintá den e echo ku, sigur pa e parti di retraso, e kompania di aviashon semper por bisa ku “el a tuma tur medidanan rasonablemente den su poder òf ku tabata imposibel pa tuma e medidanan aki”.

Pa trese klaridat den esaki, na entre otro paisnan di Union Europeo, a bini ku reglanan pa spesifiká i kuantifiká e kompensashon di e pasahero na momento di retraso E montante di kompensashon ta mará na e distansia di e buelo i e tempu di retraso. Asina bo tin retraso di mas ku 3 ora bo tin derechi riba un kompensashon aki 250 te ku 600 euro. Tambe bo tin derechi riba kuminda, bebida i yamada telefóniko asina bo retraso ta mas ku 2 òf 3 ora, dependé di e distansia. Tene bon na kuenta ku si bo ta bula for di Kòrsou pa un destinashon na Europa e reglanan aki ya ta bálido pa bo komo pasahero.

Fundashon pa Konsumidó ta buskando konseho hurídiko pa ku e aktualidat di retrasonan di Insel Air. Preguntanan ku lo tin ku averiguá ta si por ehèmpel Kòrsou mester partisipá independientemente na e Tratado di Montreal òf a base di nos partisipashon den Reino nos ta partísipe kaba. Mas importante ta ainda pa haña e kompromiso di kompanianan di aviashon lokal pa yega na un manera uniforme pa kompensá klientenan di e kompania ku keda perhudiká dor di kualke retraso.

Fundashon pa Konsumidó a tuma nota den medionan sosial di bastante keho di konsumidónan di retraso i kanselashon di buelonan di Insel Air. Esaki ta trese nos na e tópiko di protekshon di buelo di abo konsumidó.