Konsumidó Alertá Volumen 14, febrüari 2015 | Page 13

Gobièrnu a anunsiá

kÒntrol i sanshon di violashon di lei di preis pa konsumidÓ inkluso OB

For di komienso di aña di 2014 Fundashon pa Konsumidó a bin ta raportá ku diferente establesimentu ta stipulá nan preisnan sin OB, ounke ku esaki ta kontrali na loke lei ta preskribí. A base di e kambio di lei di omzetbelasting na aña 2013 for di 1 yanüari 2014 tur establesimentu ta rekerí pa stipulá nan preisnan inkluso OB; e asina yama preis di konsumidó. Promé ku e kambio di lei den aña 2013 tabatin kompanianan ku tabata stipulá nan preis inkluso OB. For di 1 yanüari 2014 esaki no ta un eskoho mas pero un obligashon pa kada komersiante.

E rason pa kua a skohé un obligashon riba e komersiantenan pa stipulá nan preisnan inkluso OB ta pa evitá konfushon pa ku e preis serka e konsumidó i trese klaridat. Ku e kambio di lei di omzetbelasting na aña 2013 a krea un sistema di mas ku un tarifa di OB; spesífikamente tarifanan di 0%, 6%, 7% i 9%. Un konsumidó ku por ehèmpel ta bai supermerkado pa hasi kompra por hañ’é ku riba su lista di produktonan ku e sa kumpra pa kas tin produktonan riba kual tin 0%, produktonan di 6% i produktonan di 9%. No ta lógiko pa ferwagt di e konsumidó ku e ta kòrda eksaktamente kua produktonan ta kai bou di un kategoria di 0%, di 6% òf di 9%. Sí ta asina ku e konsumidó mester por kalkulá òf sa kua preis e tin ku paga na kaha. Komo ku no por ferwagt di e konsumidó ku e tin di kòrda na kua porsentahe di OB e produktonan den su garoshi ta korespondé, e legisladó a pone den lei ku tur preis mester ta inkluso OB. Si e preis ta inkluso OB e konsumidó por ta trankil i sa ku ta e preis riba e produkto, esei e ta paga na kasa.

Nos a usa e ehèmpel pa ku preisnan den supermerkado pero no ta supermerkado so tin ku stipulá nan preisnan inkluso OB. Tur kompania mester stipulá nan preisnan pa nan produkto- òf servisionan inkluso OB. Pues restorantnan, kompanianan ku ta bende aparatonan elektróniko i tur otro kompania , mester stipulá nan preisnan inkluso OB. Pues e preis pa un plato riba un menú tambe mester ta inkluso OB.

Manera nos konsumidónan sa Fundashon pa Konsumidó periódikamente ta hasi komparashonnan di preis pa asina avisá e konsumidó kua supermerkado òf botika tin e preisnan di mas barata i tin un mihó surtido di produkto. Diferente biaha a enkontrá e situashon kaminda sierto supermerkadonan ta stipulá nan preisnan sin OB òf sierto produktonan den e supermerkado tin preis den kua OB no ta inkluí. Komo ku e preisnan tabata sin OB, Fundashon pa Konsumidó tin komo maneho ku no ta publiká e preisnan. Tambe nos ta pone den nos komunikado ku ta pa motibu ku e preisnan tabata sin OB no ta publiká e preisnan. Tambe nos fundashon a manda un karta pa Minister di Finansa den kual nos ta pidi e minister pa hasi konosí na nos si tabatin kompanianan ku a wòrdu sanshoná kaba pa e hecho ku nan ta stipulá nan produkto- òf servisionan sin OB i ku ta e maneho di e Minister pa loke ta trata stipulashon di preisnan sin OB komo ku esaki pa lei ta un echo kastigabel.

E kompania ku stipulá nan preisnan sin a inkluí OB den e preis ta kometiendo un echo kastigabel i por hañ’é konfrontá ku un but di un máksimo di10.000 florin. Sigur pa nos di Fundashon pa Konsumidó ta hopi bon notisia ku Inspekshon di Impuesto porfin ta kuminsá kontrolá empresanan pa wak si nan ta stipulá nan produktonan inkluso OB i sanshoná e empresanan ku no ta kumpli ku lei i ta stipulá nan preisnan sin OB. Tambe nos ke hasi un yamada na nos konsumidónan pa kuminsá paga tinu i raportá sea via Fundashon pa Konsumidó òf direktamente na Inspekshon di impuesto den e kaso ku tin sierto establesimentunan ku ta stipulá nan preisnan sin OB.