Konsumidó Alertá Volumen 14, febrüari 2015 | Page 11

INTERMEDIO

Kiko por hasí pa evitá di bira víktima di e tipo di práktikanan maligno aki?

Promé ku bo konektá na un Wi-Fi públiko, sòru pa bo aparato (bo telefon mobil, bo tèblet etc) ku bo ke konektá tin e delaster vershon di e “Operating System” riba dje. Pues semper laga bo aparato hasi su updatenan. Sigurá di tin un anti-vírus instalá riba e aparato konserní. Awendia tin anti-vírus pa telefon móbil tambe. Ta importante pa no hasi transakshonnan riesgoso via un Wi-Fi públiko, por ehèmpel online banking, hasi kompranan online, subi mail di kompania etc. miéntras bo ta konektá na un Wi-Fi públiko. Sierto programanan di mensahe instantáneo (Whatsapp, Telegram, Skype) mes a kuminsá ofresé mas seguridat den nan servisio manera “Encryption” di e tráfiko, kual ta kodifiká e tráfiko i hasi imposibel pa un malechor por lesa bo informashon.

Tambe ta importante pa promé ku hasi uso di un Wi-Fi públiko pa tuma bon nota kon yama e Wi-Fi públiko ku bo ke hasi uso di dje, por ehèmpel e Wi-Fi di e restorant, biblioteka òf e bùs. Por haña na sierto momentonan diferente Wi-Fi públiko habrí pa usa, pero no ta rekomendabel pa usa kua ku ta. Malechornan por sinta den bisindario i tambe pone un Wi-Fi habri den serkania kaminda hopi hende ta frekuentá i asina haña hendenan subi nan Wi-Fi i kapta informashon di e usuario. Semper informá promé kon ta e nòmber di e Wi-Fi di e restorant o e biblioteka o e bùs ku bo ta aden. Asina bo ta sigur ku bo ta usa e Wi-Fi korekto.

Kiko e proveedor di e servisio di Wi-Fi públiko por hasi?

Ta importante pa esun ku ta brinda e servisio di Wi-Fi públiko (e restorant, e biblioteka, e bùs etc) sòru pa e Wireless router di nan tambe tin e delaster vershon di OS riba dje, ya ku esaki ta minimalisá e riesgo ku malechornan por hasi sierto tipo di atakenan dor di uso di vershon nan bieu di e OS.

Pues uso di Wi-Fi públiko (uso di Internèt riba kaya) tin su riesgonan. Loke ku mester tene kuenta kuné ora ta hasi uso di Wi-Fi públiko ta pa no hasi transakshonnan finansiero pa evitá ku bo datonan finansiero ta bai kai den man di malechornan. Tambe mester evitá kualkier interkambio di informashon delikado o konfidensial manera informashon di kompania.

Hasi uso di Wi-Fi públiko konsiente; Solamente pa asuntunan personal i no pa informashonnan sensitivo o konfidensial. E tepnan aki tur huntu ta hasi e uso di e Wi-Fi públiko relativamente sigur, pero semper ta keda un riesgo chikí ku ta responsabilidat di kada persona.