Konsumidó Alertá Volumen 13, yanüari 2015 | Page 5

DEN CHIKí

saka mihó

Probecho di bo maleta

di bo maleta

BUK BO PASASHI KONSIENTE

Si bo ta buk un ticket via internèt, kòrda kontrolá tur informashon promé bo konfirmá bo reservashon. Un fout òf deskuido chikí, por ponebu pèrdè bo reservashon òf por kostabu tempu i sèn pa koregí esaki. Probechando di tíketnan den speshal?

Tene kuenta ku den mayoria kaso e ticket aki ta non-refundable, non-negotiable i non-transferable. Esakinan kier men ku si un kos pasabo i bo no por bula mas, bo ta pèrdè bo sèn.

• Informá i planeá bo fakansi ku tempu. Tene semper

tres regla básiko na mente: transportashon,

akomodashon i alimentashon.

• Kompará e servisio ku kompanianan ta duna. Sea

konsiente ku bon informashon ta bo mihó aliado pa

hasi bo eskoho na un manera inteligente.

• Hasi bo reservashon ku antisipashon. Speshalmente

e parti di transportashon (kua linea aéreo) i

hospedahe (kua hotèl); vooral den lunanan ku ta

mas drùk, ta importante pa bo reservá na tempu..

• Plania adelantá kuantu sèn bo tin pensa pa gasta

durante bo vakashon. Bo ta bai pa shòp of djis pa

konosé un pais nobo? Tene kuenta ku kada opshon

ta eksihí un otro presupuesto. Kòrda tene bo mes na

esaki.

• Bo no sa ki ora ta mihó ora pa biaha? Un vakashon

den “low season” semper ta sali bo mas bentahoso.

Normalmente e temporada ei ta mas ketu i bo por

haña mihó preisnan.

• Si bo ta biaha ku mucha, skohe adelantá

atrakshonnan ku ta kuadra ku nan edat. Un museo

na ta meskos ku un parke di atrakshon. Tene kuenta

ku nan deseonan tambe.

• Por último, promé ku bo disidí di reservá e vakashon

di bo soño, informábo tempran kua ta

dokumentunan nesesario pa bo por hasi bo biaha.

P.e. tin paisnan ku e biahero mester tin un visa,

otronan ta pidi papel di dòkter, tin pais ta eksihí un

pasaporte di algun luna bieu.

Planiando un bon fakansi pa abo i bo famia?

6 Tep pa un vakashon bon sigurá

Bon voyage!

DEN CHIKí

saka mihó

Probecho di bo maleta

di bo maleta

BUK BO PASASHI KONSIENTE

Si bo ta buk un ticket via internèt, kòrda kontrolá tur informashon promé bo konfirmá bo reservashon. Un fout òf deskuido chikí, por ponebu pèrdè bo reservashon òf por kostabu tempu i sèn pa koregí esaki. Probechando di tíketnan den speshal?

Tene kuenta ku den mayoria kaso e ticket aki ta non-refundable, non-negotiable i non-transferable. Esakinan kier men ku si un kos pasabo i bo no por bula mas, bo ta pèrdè bo sèn.

• Informá i planeá bo fakansi ku tempu. Tene semper

tres regla básiko na mente: transportashon,

akomodashon i alimentashon.

• Kompará e servisio ku kompanianan ta duna. Sea

konsiente ku bon informashon ta bo mihó aliado pa

hasi bo eskoho na un manera inteligente.

• Hasi bo reservashon ku antisipashon. Speshalmente

e parti di transportashon (kua linea aéreo) i

hospedahe (kua hotèl); vooral den lunanan ku ta

mas drùk, ta importante pa bo reservá na tempu..

• Plania adelantá kuantu sèn bo tin pensa pa gasta

durante bo vakashon. Bo ta bai pa shòp of djis pa

konosé un pais nobo? Tene kuenta ku kada opshon

ta eksihí un otro presupuesto. Kòrda tene bo mes na

esaki.

• Bo no sa ki ora ta mihó ora pa biaha? Un vakashon

den “low season” semper ta sali bo mas bentahoso.

Normalmente e temporada ei ta mas ketu i bo por

haña mihó preisnan.

• Si bo ta biaha ku mucha, skohe adelantá

atrakshonnan ku ta kuadra ku nan edat. Un museo

na ta meskos ku un parke di atrakshon. Tene kuenta

ku nan deseonan tambe.

• Por último, promé ku bo disidí di reservá e vakashon

di bo soño, informábo tempran kua ta

dokumentunan nesesario pa bo por hasi bo biaha.

P.e. tin paisnan ku e biahero mester tin un visa,

otronan ta pidi papel di dòkter, tin pais ta eksihí un

pasaporte di algun luna bieu.

Planiando un bon fakansi pa abo i bo famia?

6 Tep pa un vakashon bon sigurá

Bon voyage!

Estadistikanan ta bisa ku 4 di kada 10 persona ta mantene nan mes pa hasi e bon intenshonnan finansiero. Abo ahinda no? Awel awor ta e ora ideal pa bo tambe kuminsá praktiká algun akshon simpel i konkreto ku lo ofresé bo hopi benefisio si bo kumpli ku nan manera mester ta. Pa bo logra, ta bon pa bo tene bo intenshonnan konkreto i simpel. Di e moda aki ta mas fásil pa bo por hasi nan realidat. I mas bo logra, mas benefisio lo bo risibí. Ban mira, djis hasi’e!

1. Malkriá bo mes

No, no dor di hasi kompras, pero dor di tur luna pone un montante fiho un banda, por ehempel 10 porshento di bo entrada nèto. Si por ehèmpel bo "regalá" bo mes tur luna outomátikamente 50 florin na un promedio di 1,5 porshento di interes den spar, lo bo tin después di 10 aña 6.500 florin i después di 40 aña asta 33.000 florin.

2. Bisa ‘no’ mas tantu

Esei por parse kruel. Pió ahinda si bo ta sinti preshon si tur hende ta bisa si. Òf pa bo bisa no na e bendedó asina amabel ku a bin na bo porta di kas. Un momento swak, i lo bo por hañabo ku un seguro ku bo no tin mester òf un debe karu ku no tabata na nodi. Bisa "no" mas tantu e aña aki. Paso “kortiku ta e ilushon, pero largu e arepentimentu”.

3. Invertí den bo mes debenan

Den asuntunan di sèn nos ta hasi yen kos straño. Asina tin hende ku ta spar, pero na mesun momento ta para den kora of nan tin un fiansa andando. Esei ta un hòbi karu. Imaginabu bo ta para fl. 2.000,00 den kòra kontra di 16% di interes pa aña, kaminda bo tin fl. 10.000,00 di spar ku bo ta laga oumenta kontra un interes di 1%. Esaki ta kosta bu aña fl. 320,00 na interes di fiansa, kaminda riba bo kuenta di spar bo ta haña únikamente fl.100,00 na interes. Pa saldo bo ta pèrdè fl. 220,00. Un ta mihó bo paga bo debe ku bo sen di spar. Si bo wak bon, bo a eliminá e debe i ta fl. 20,00 na interes so bo ta perde.

BON intenshonnan Finansiero pa 2015